Tężec jest chorobą zakaźną, ale nie zaraźliwą – jest to powikłanie po skaleczeniu. Objawy tężca mogą wystąpić u ludzi i zwierząt. Zbyt późno wprowadzone leczenie może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Dlatego najlepszą przed nim obroną jest profilaktyka i szczepienie przeciwtężcowe. Śmiertelność w wyniku zakażenia tężcem wynosi 6-60 proc. i zależy od postaci i zaawansowania choroby.
Spis treści:
Pierwsze objawy tężca pojawiają się w okolicy zranienia. Należą do nich:
Z upływem czasu objawy mogą obejmować kolejne partie ciała: kończyny, brzuch, tułów. Może wystąpić szczękościsk, trudności z połykaniem, zaburzenia kontroli nad mięśniami twarzy i karku. Obserwuje się też drżenia, drgawki i bolesne prężenia, a także trudności w oddychaniu i napady duszności. Im bardziej zaawansowana choroba, tym większe stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia.
Pierwsze symptomy można zaobserwować w czasie od 2 do 14 dni od zranienia. Czas ich wystąpienia zależy od rozległości i stopnia zanieczyszczenia rany – im są większe, tym szybciej pojawiają się objawy.
Nie każde zranienie kończy się zakażeniem i wystąpieniem objawów tężca. Większe ryzyko rozwoju choroby pojawia się, gdy:
Objawy tężca zależą od postaci choroby, a są jej cztery odmiany: miejscowa, uogólniona, mózgowa i noworodkowa.
Choroba ma łagodny przebieg. Objawia się bólem w miejscu skaleczenia oraz skurczami okolicznych mięśni. Objawy te utrzymują się do kilku tygodni i często samoistnie ustępują.
Obserwuje się je w większości przypadków tężca, choć ciężko je powiązać z tą chorobą: bóle głowy, rozdrażnienie, zwiększone napięcie mięśni, mrowienie wokół rany. Na tym etapie trudno jest zdiagnozować chorobę. Łatwiej to zrobić na kolejnym etapie, gdy tężec objawia się już szczękościskiem, sztywnością karku, problemami z połykaniem, drgawkami.
Pojawiają się, kiedy rana powstała na głowie i uległa zakażeniu. Początkowo mogą wystąpić objawy tężca miejscowego. Ostatecznie może dojść do porażenia nerwów twarzowych.
Są identyczne jak w przypadku tężca uogólnionego, ale pojawiają się u malutkich dzieci, u których tężec może mieć bardzo ciężki przebieg.
Jak zwykle najważniejsza jest profilaktyka, czyli unikanie skaleczeń i zranień, a gdy do nich dojdzie, odkażenie ich i prawidłowe zabezpieczenie – tak, by nie ograniczać dostępu tlenu.
Jeśli jednak wystąpią objawy tężca, należy zgłosić się do lekarza. W zależności od stanu pacjenta i zaawansowania zmian chorobowych może być konieczne zastosowanie leczenia farmakologicznego: antybiotyków lub chemioterapeutyków oraz podanie antytoksyny tężcowej. Jeśli tkanki wokół rany uległy martwicy, trzeba je będzie usunąć chirurgicznie.
W bardzo zaawansowanych stanach konieczne może być podłączenie do respiratora i podawanie preparatów regulujących pracę serca oraz likwidujących zaburzenia elektrolitowe.
Od 1962 roku szczepienie przeciw tężcowi jest obowiązkowe dla niemowląt, dzieci w wieku szkolnym i żołnierzy. Objawy tężca nie wystąpią u osoby, która poddaje się regularnym szczepieniom przypominającym co 5-7 lat.
Dzieci i dorośli niezaszczepieni po skaleczeniu powinni otrzymać w lecznicy surowicę przeciwtężcową lub przeciwtężcową ludzką gamma-globulinę. Najczęściej podaje się ją podczas wizyty na ostrym dyżurze przy okazji opatrywania rany.
Sprawdź też:
Ataki padaczki mogą mieć różny przebieg, nie zawsze są to drgawki i utrata przytomności. Wszystko zależy od rodzaju epilepsji, na którą cierpi chory. Napadem padaczkowym mogą być np. nagłe i gwałtowne symetryczne ruchy rąk albo chwilowa utrata kontaktu z otoczeniem, przypominająca zamyślenie się. Najważniejsze to wiedzieć, jak udzielić pierwszej pomocy podczas ataku padaczki, tak aby chory nie ucierpiał. Atak padaczki Charakterystycznym objawem epilepsji są ataki padaczki, które zazwyczaj trwają od kilku sekund do ok. 3 minut. Widok chorego, który doświadcza napadu padaczkowego, jest niepokojący, ponieważ najczęściej towarzyszą mu: drgawki sztywnienie ciała utrata przytomności zasinienie toczenie piany z ust przygryzanie języka bezwiedne oddawanie moczu. Inne rodzaje epilepsji mogą jednak objawiać się zupełnie inaczej. Jednak takie duże ataki padaczki wymagają umiejętnego udzielania pomocy, by chory nie doznał urazu mózgu, uderzając głową o twarde podłoże, a także dlatego, że podczas napadu może dojść do zatrzymania oddychania. Padaczka: pierwsza pomoc Jeśli jesteś świadkiem ataku padaczki, przede wszystkim: zachowaj spokój, zabezpiecz otoczenie tak, by choremu nic się nie stało, ułóż chorego w bezpiecznej pozycji, najlepiej na boku, podłóż coś miękkiego pod głowę, kontroluj oddech chorego, nie przytrzymuj siłą kończyn, nie otwieraj szczęk i nie wkładaj niczego do ust chorego, rozluźnij ubranie w okolicy szyi, bu ułatwić oddychanie, zostań do czasu odzyskania świadomości, jeśli atak się przedłuża (ponad 3 minuty) lub wystąpi kolejny w ciągu godziny, wezwij pogotowie . Pierwsza pomoc podczas ataku padaczki Ważne: Po napadzie padaczki chory jest zmęczony, zdezorientowany, senny, odczuwa ból mięśni i głowy. Miewa zaburzenia mowy. Okres ponapadowy trwa od kilku minut do kilku...
