
Zapalenie ucha u dziecka możesz podejrzewać, jeśli płacze, jest niespokojne i ciągnie za ucho. Starsze dziecko może się skarżyć na szumy i niedosłyszenie. Zobacz, jakie symptomy wskazują na stan zapalny, co się do tego przyczynia i przede wszystkim jak możesz pomóc dziecku.
Spis treści:
- Zapalenie ucha u dziecka - charakterystyka
- Zapalenie ucha środkowego - objawy
- Zapalenie ucha zewnętrznego - objawy
- Przyczyny zapalenia ucha u dziecka
- Jak leczyć zapalenie ucha u dziecka?
- Powikłania zapalenia ucha u dziecka
- Jak zapobiegać zapaleniu ucha u dziecka?
Zapalenie ucha u dziecka - charakterystyka
Wirusowe zapalenie ucha u dziecka powstaje, kiedy do jego wnętrza dostaną się bakterie lub wirusy z nosa, lub gardła. Najczęściej dzieje się to przy infekcjach górnych dróg oddechowych. Wystarczy, że dziecko ma katar, aby drobnoustroje przemieściły się w kierunku jego ucha.
Stan zapalny może dotyczyć każdego elementu narządu słuchu, a więc ucha zewnętrznego, ucha środkowego, jak i ucha wewnętrznego.
U dzieci najczęściej mamy do czynienia z zapaleniem ucha środkowego, wśród którego wyróżniamy:
- ostre zapalenie ucha środkowego (spowodowane przez bakterie),
- przewlekłe zapalenie ucha środkowego (powstaje, gdy zapalenie ucha trwa powyżej trzech miesięcy),
- perlakowe zapalenie ucha (wskutek przewlekłego zapalenia ucha powstaje zapalny guzopodobny twór nazywany perlakiem).
W większości przypadków to bakterie wywołują zapalenie ucha u dziecka. W efekcie powstaje obrzęk błony śluzowej i zmniejszenie drożność trąbki słuchowej. Z powodu jej zwężenia powstający w uchu śluz nie ma ujścia i zaczyna gromadzić się, aż dochodzi do pęknięcia błony bębenkowej.
Zapalenie ucha środkowego - objawy
Do zapalenia ucha środkowego dochodzi najczęściej poprzez trąbkę słuchową (tzw. trąbkę Eustachiusza), która łączy jamę bębenkową z nosogardłem. Do ucha środkowego wnikają te same wirusy lub bakterie, które spowodowały katar czy zapalenie gardła. Dlatego tak ważne jest leczenie każdej, nawet z pozoru błahej infekcji. Chore ucho zazwyczaj boli, ale nie zawsze ból jest od razu intensywny. Początkowo dziecko może się skarżyć jedynie od czasu do czasu na kłucie w uszku. Ale nigdy tego nie lekceważ!
Przy zapaleniu ucha środkowego u niemowlaka zauważysz tzw. drażliwość ucha. Maluch będzie chwytał za nie rączką, przykrywał, ale sam - tobie nie pozwoli go dotknąć. W tej sytuacji bólowi ucha towarzyszy często gorączka (około 38°C). Dziecko może być:
- przestraszone,
- rozdrażnione,
- płaczliwe,
- niechętne do ssania.
U starszego malucha objawy zapalenia ucha mogą być mniej dokuczliwe. Na zapalenie ucha środkowego czasami wskazują jedynie zaburzenia słuchu. Nie można ich lekceważyć, zwłaszcza gdy poprzedziła je infekcja górnych dróg oddechowych lub gardła.
Zapalenia ucha zewnętrznego - objawy
Na zapalenie ucha zewnętrznego najczęściej dzieci chorują latem. Przyczyną są wirusy i bakterie przeniesione z wody – wystarczy lekkie zadrapanie ucha i rozwija się infekcja.
Zapalenie ucha zewnętrznego przeważnie od razu objawia się bardzo silnym bólem (charakterystyczny jest ból tzw. płatka usznego nawet przy najlżejszym dotknięciu). Ból ucha u dziecka objawia się jednak w tym przypadku bez gorączki, a maluch przeważnie:
- trzyma się za ucho,
- krzyczy,
- nie pozwala dotknąć bolącego miejsca.
W następstwie infekcji w uchu rozwija się czyrak (jeden lub kilka), przewód słuchowy jest obrzęknięty, a czasami nawet niemal zaciśnięty.
Przyczyny zapalenia ucha u dziecka
Budowa ucha dziecka to główna przyczyna stanów zapalnych jego uszu. U małych dzieci trąbka słuchowa uchodząca do gardła jest krótka. To bardzo sprzyja temu, aby drobnoustroje z nosogardzieli przenikały do narządów słuchu.
Do przyczyn powstawania zapalenia ucha u dziecka zaliczmy:
- niedojrzałość układu immunologicznego dziecka (np. częste katary, infekcje górnych dróg oddechowych),
- przerost migdałków,
- przewlekłe zapalenie zatok,
- nieprawidłową budowę podniebienia,
- odrę,
- szkarlatynę,
- ospę wietrzną.
Leczenie zapalenia ucha u dziecka
Jeżeli podejrzewasz, że dziecko ma zapalenie ucha, musisz skontaktować się z lekarzem pediatrą. Podstawą zdiagnozowania przyczyny bólu ucha u dziecka jest badanie otoskopem. Dzięki temu można ocenić czy doszło do stanu zapalnego narządów słuchu.
Antybiotyk na zapalenie ucha przepisuje się przeważnie przy:
- ostrym zapaleniu ucha środkowego,
- wieku niemowlęcia poniżej 6. miesiąca życia,
- dzieciach do 2. roku życia,
- wysokiej gorączce (powyżej 38 stopni Celsjusza),
- wycieku ropnym z ucha.
Zapalenie ucha u dziecka bez antybiotyku?
Przy lżejszym przebiegu zapalenia ucha u dziecka stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (paracetamol i ibuprofen). Lekarz może przepisać także krople do nosa obkurczające błonę śluzową nosa, jeżeli zapaleniu ucha towarzyszy katar.
Powikłania po zapaleniu ucha u dziecka
Nieleczone na czas zapalenie ucha u dziecka grozi powikłaniami. Najczęściej są to:
- wysiękowe zapalenie ucha,
- przewlekłe zapalenie ucha,
- nawracające zapalenie ucha,
- zapalenie ucha wewnętrznego,
- niedosłuch,
- zapalenie wyrostka sutkowego,
- zapalenie opon mózgowych,
- porażenie nerwu twarzowego,
- ropień mózgu,
- zakrzepy naczyń mózgowych,
- ogólne zakażenie organizmu.
Jak zapobiegać zapaleniu ucha u dziecka?
Ponieważ zapalenie ucha u dziecka to bardzo częsta dolegliwość niemowląt i małych dzieci warto zadbać o:
- osłanianie uszu w wietrzne dni,
- dokładne wysuszenie uszu po kąpieli,
- regularne czyszczenie noska,
- pilnowanie, aby dziecko nie krztusiło się podczas karmienia - mleko łatwo przedostaje się w ten sposób do ucha,
- regularne wietrzenie pomieszczeń, pilnujmy, aby temperatura w nich nie była wyższa niż 21 stopni Celsjusza.
W celu łatwiejszego usuwania z nosa dziecka wydzieliny bardzo przydatnym, a wręcz niezbędnym, urządzeniem jest aspirator do nosa.
Może być w wersji manualnej, jak i elektrycznej:
Zobacz też:

Zapalenie ucha środkowego to bardzo częsta choroba niemowląt i małych dzieci, objawiająca się ostrym pulsującym bólem ucha. Przyczyną jej powstawania jest przede wszystkim budowa uszu dzieci, sprzyjająca łapaniu infekcji. Zapalenie ucha środkowego objawia się m.in. gorączką, niepokojem, brakiem apetytu i wymaga wizyty u lekarza, żeby nie doszło do poważnych powikłań, z niedosłuchem włącznie. Najważniejsze kwestie dotyczące zapalenia ucha środkowego wyjaśniamy wspólnie z pediatrą, dr Katarzyną Mudel, ekspertką portalu Znany Lekarz . Spis treści: Na czym polega zapalenie ucha środkowego? Objawy zapalenia ucha środkowego Przyczyny zapalenia ucha środkowego Diagnozowanie zapalenia ucha środkowego Jak leczyć zapalenie ucha środkowego? Domowe sposoby na zapalenie ucha środkowego Powikłania zapalenia ucha środkowego Na czym polega zapalenie ucha środkowego? Zapalenie ucha (z łac. otitis media ) powodują drobnoustroje (przede wszystkim wirusy), które dostają się do jego wnętrza wskutek infekcji górnych dróg oddechowych (nosa lub gardła). Powodują one wysięk we wnętrzu ucha i obrzęk błony śluzowej, przez co zmniejsza się drożność trąbki słuchowej. Następuje zaburzenie ciśnienia wewnątrz ucha (skutkuje to bólem) i zwiększone wydzielanie śluzu. Z powodu zwężenia trąbki słuchowej śluz nie ma ujścia i zaczyna gromadzić się, doprowadzając do pęknięcia błony bębenkowej. W efekcie z ucha zaczyna wypływać wydzielina, na początku wodnista, później ropna i gęsta. Po wystąpieniu wycieku dolegliwości bólowe na ogół ustępują, ale to nie oznacza końca choroby. Wyróżniamy: ostre zapalenie ucha środkowego, przewlekłe zapalenie ucha środkowego, wysiękowe zapalenie ucha środkowego, perlakowe zapalenie ucha. Objawy ostrego zapalenia ucha środkowego To bardzo bolesna choroba uszu objawiająca...

Zapalenie ucha jest to choroba, która objawia się silnym, pulsującym bólem w uchu. Ból ten wzmaga się zwłaszcza w nocy. Towarzyszą mu ból głowy, szum w uszach, problemy ze słuchem. U dzieci choroba jest zwykle powikłaniem po infekcji górnych dróg oddechowych. Sprzyja mu też anatomiczna budowa ucha małego dziecka. U małych dzieci trąbka słuchowa (przestrzeń, która łączy ucho z nosem i gardłem) jest szeroka, krótka i niemal pozioma. Każdy katar lub infekcja gardła może więc błyskawicznie objąć także uszy. Ponieważ za infekcję uszu często odpowiedzialne są bakterie, konieczne bywa podanie antybiotyku. Jeśli zauważysz poniższe objawy i zaczniesz podejrzewać, że to zapalenie ucha, najlepiej jak najszybciej idź do laryngologa , który zbada uszy dziecka za pomocą otoskopu lub wideootoskopu. Tylko tak można z całą pewnością postawić prawidłową diagnozę. Objawy, które mogą świadczyć o zapaleniu ucha u dziecka : 1. Gorączka Pojawia się nagle i u małych dzieci często od razu jest bardzo wysoka, dochodząca nawet do 40 st. C . Temperaturę trzeba obniżać za pomocą syropu lub czopka z paracetamolem lub ibuprofenem. Gorączka nie musi jednak zawsze towarzyszyć chorobie. 2. Ból ucha Często nie wiadomo dlaczego małe dziecko płacze . Powodem może być właśnie infekcja ucha. Dziecko może pociągać za uszko, łapać się za nie . Starsze dzieci mówią, że boli je ucho, w początkowej fazie choroby mogą także narzekać na jego zatkanie. Leki przeciwbólowe znoszą tę dolegliwość. Zobacz też: Domowe sposoby na zapalenie ucha u dziecka 3. Rozdrażnienie Pogorszonemu samopoczuciu może towarzyszyć: bezsenność , brak apetytu u dziecka , płaczliwość (zwłaszcza u małych dzieci, które nie potrafią jeszcze powiedzieć, że boli je ucho). Takie zachowanie dziecka plus często gorączka to objawy, które mogą świadczyć o...
Bolące uszko to przypadłość wielu małych dzieci. Jeśli infekcje się powtarzają, mogą źle wpływać na zdolność słyszenia. U małego dziecka nos, gardło, a także ucho środkowe są położone bardzo blisko siebie. Nawet zwykły katar może więc spowodować infekcję uszu. Niemowlę większość czasu spędza w pozycji poziomej, wydzielina z noska ma więc ułatwiony dostęp do uszu. Spływa tam trąbką Eustachiusza (przewodem łączącym jamę ustną z uchem). Dlatego przy katarze najważniejsze jest oczyszczanie noska. Zapalenia uszu mogą też być skutkiem przerostu tzw. trzeciego migdała. Wtedy czasem trzeba go usunąć. Nie obawiaj się tego zabiegu, jeśli jest konieczny. Zwykle po nim infekcje dróg oddechowych, a w konsekwencji także zapalenia uszu, pojawiają się rzadziej. A to, między innymi, chroni przed kłopotami ze słuchem. Przebieg choroby Pierwszym sygnałem infekcji ucha jest wysoka, dochodząca do 40°C gorączka. Pojawia się silny ból. Niemowlę odmawia ssania, bo ruch szczęk uruchamia mięśnie, które naciskają na bolące uszko. Częstym objawem u najmłodszych jest też ból brzuszka, biegunka, wymioty – bo zainfekowany jest cały organizm. Dziecko może pocierać główką o poduszkę, chwytać się za bolące uszko lub skarżyć na szum w uszach. Pęknięta błona Zalegająca w uchu ropna wydzielina szuka ujścia. Pod wpływem wytworzonego w uchu ciśnienia może dojść do przerwania błony bębenkowej, czyli perforacji. Czasem jednak laryngolog musi ją naciąć i usunąć zalegającą wydzielinę. Przerwana błona zwykle zarasta samoistnie i prawidłowo przewodzi dźwięki. Gdy jednak pęknie przy brzegu lub sama nie zarośnie, trzeba wykonać zabieg jej zamknięcia lub rekonstrukcji. Przez pękniętą błonę bębenkową do ucha środkowego może dostać się złuszczony nabłonek z kanału słuchowego. Tam jego warstwy odkładają się wraz z zaschniętą...