Daltonizm u dzieci to jedna z postaci tzw. ślepoty barw. Polega na kłopotach z rozróżnianiem zieleni i czerwieni – dla dziecka kolory te wyglądają tak samo lub szalenie podobnie. Zdarza się też, że wada dotyczy wyłącznie czerwieni, wyłącznie zieleni, barwy niebieskiej, żółtej itd. Całkowita niezdolność postrzegania kolorów (człowiek widzi świat jak w czarno-białym telewizorze) występuje bardzo rzadko.
Spis treści:
Na pewno wiele razy słyszałaś, że kłopot z rozpoznawaniem barw mają wyłącznie mężczyźni. To nie do końca prawda, choć mężczyzn daltonistów jest zdecydowanie więcej niż kobiet z taką właśnie wadą wzroku. Ślepota barw jest bowiem uwarunkowana genetycznie, a wadliwy gen przekazywany jest za pośrednictwem chromosomu X.
Chłopcy i mężczyźni mają tylko jeden chromosom X, a dziewczynki i kobiety mają dwa. Chłopiec, który odziedziczy po matce niecierpiącej na daltonizm chromosom X nim obarczony, będzie miał tę wadę na pewno. Nie ma znaczenia, czy jego ojciec jest daltonistą. Może mieć jednak szczęście i otrzymać od matki drugi, zdrowy chromosom. Jeśli ojciec jest zdrowy, wtedy daltonizm u syna nie wystąpi. Jeśli ojciec jest daltonistą, a matka nie jest obarczona tą wadą, ich syn będzie daltonistą, bo dostanie (od ojca) wadliwy chromosom X.
Ryzyko, że dziecko płci męskiej będzie daltonistą, gdy matka jest tylko nosicielką wadliwego genu, wynosi 50 proc. Córka takiej kobiety ma 50 proc. szans na odziedziczenie wadliwego genu, jednak jeśli jej ojciec nie ma daltonizmu, dziewczynka będzie prawidłowo widziała kolory.
Jeśli matka jest daltonistką, to znak, że oba jej chromosomy X są obarczone tą wadą. Zatem jej syn będzie miał daltonizm niezależnie od tego, czy ojciec jest daltonistą, czy nie. W przypadku, gdy ojciec dziecka nie ma daltonizmu, dziewczynka będzie jedynie nosicielem wadliwego genu, ale będzie prawidłowo widziała kolory. Jeśli oboje rodzice są daltonistami, ich dziecko będzie także daltonistą niezależnie od płci.
Grupa osób mających problem z rozpoznawaniem kolorów jest spora – problem dotyczy ośmiu na stu mężczyzn i jednej- dwóch na dwieście kobiet.
Daltonizm może być też wynikiem urazu, gdy uszkodzony zostaje nerw wzrokowy. Wtedy osoba, która wcześniej nie miała kłopotu z rozróżnianiem barw, staje się nagle daltonistą. Tego typu wada nie jest dziedziczna.
Do zdiagnozowania ślepoty barw służą tzw. tablice pseudoizochromatyczne (tablice Ishihary) – są to obrazki złożone z różnokolorowych kropek. Osoba, która widzi barwy prawidłowo, bez trudu wyławia ukryte na obrazkach cyfry, daltnista ich nie widzi. Są też tablice, swoisty test na daltonizm, które umożliwiają badanie małych dzieci – zamiast liczb widać na nich prosty obrazek. Taki test można przeprowadzić już u trzy- czy czterolatka.
Poniżej pokazujemy obrazki, których używa się do rozpoznawania daltonizmu u dzieci i dorosłych:
fot. Adobe Stock
Choć ślepotę barw bardzo łatwo zdiagnozować, wielu dotkniętych nią ludzi dowiaduje się o swojej wadzie wzroku dość późno, np. podczas badań poprzedzających kurs prawa jazdy.
Jeśli masz w rodzinie daltonistów, a twój malec bardzo często myli się w rozpoznawaniu kolorów, warto iść z nim do okulisty. Dzięki wcześnie postawionej diagnozie można uniknąć wielu kłopotów. Książeczki dla przedszkolaków i uczniów młodszych klas szkoły podstawowej pełne są ćwiczeń na rozpoznawanie kolorów: „Połącz linią baloniki w tym samym kolorze’’, „Ile zielonych wiaderek znajduje się w piaskownicy?’’ itd. Przy takich zadaniach mały daltonista może popełniać błędy.
Objawy daltonizmu u dziecka: mylenie kolorów, najczęściej czerwonego i zielonego, ale niekoniecznie tych dwóch: np. dziecko zakłada dwie podobne, ale różniące się kolorem skarpetki, źle nazywa kolory (na czerwony mówi zielony lub odwrotnie). Na rysunkach dziecka często występują obiekty w nietypowych dla siebie kolorach. Po zaobserwowaniu takich zjawisk warto skonsultować malucha z okulistą dziecięcym. Warto jednak pamiętać, że na pewnym etapie wszystkie dzieci – również te, które widzą prawidłowo – często mylą kolory, ponieważ mają kłopoty z zapamiętaniem ich nazw.
Daltonizm jest nieuleczalny. Dzieci i ludzie, którzy nie rozróżniają kolorów, funkcjonują tak jak inni i na ogół nie przejmują się swoją wadą wzroku. Dotknięci daltonizmem mają natomiast jeden poważny problem – ograniczone pole manewru przy wyborze zawodu. Nie mogą być pilotami, chemikami (choć osobą, która odkryła u siebie i opisała tę przypadłość, był chemik John Dalton) ani zawodowymi kierowcami. Ale świat daltonistów nie jest ani szary, ani nudny – jest po prostu trochę inny.
Na rynku dostępne są okulary, które korygują daltonizm specjalnymi kolorowymi szkłami. Najczęściej mają one barwę, czerwoną, różową lub fioletową. Wyposażone są w specjalny filtr, który sprawia, że kolory stają się bardziej wyraziste i łatwiej odróżnia się te, które do tej pory wydawały się identyczne. Cena takich okularów zaczyna się od ok. 700 zł. Przed ich zakupem warto jednak skonsultować się z okulistą i zapytać, czy warto wydać tyle pieniędzy, czy i na jaką poprawę widzenia barw można liczyć.
Opracowano już także soczewki kontaktowe dla daltonistów. One także mają specjalne filtry, które dobiera się do sposobu widzenia konkretnego pacjenta. Mają zerową korekcję wad wzroku, co pozwala nosić je razem z okularami korekcyjnymi. Niestety nie są jeszcze dostępne w sprzedaży.
Polecamy:
Rabat na cały asortyment dostępny w sklepach stacjonarnych i na e-clarena.eu. Promocja obowiązuje dla zamówień powyżej 100zł oraz obejmuje produkty nieprzecenione. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.
Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.
Rabat dotyczy całej kolekcji dostępnej na www.doctornap.com i łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.
20% rabatu na wszystkie produkty nieprzecenione z wyłączeniem marki HKliving. Oferta dostępna na dutchhouse.pl. Szczegóły na stronie.
Najniższa cena produktu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 389,99 zł.
Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 311,99 zł.
Rabat do wykorzystania w sklepie stacjonarnym Origins w Galerii Krakowskiej oraz na origins.eu. *Rabat nie obejmuje mini produktów i produktów już przecenionych. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.
Twoje ulubione produkty w wyjątkowych cenach. Rabat do -40% na wybrany asortyment dostępny na cocolita.pl. Szczegóły na stronie.
„Dzieci już w pierwszych miesiącach życia nadają kolorom znaczenie. Niemowlęta kojarzą przyjemność, radość i pozytywne emocje z kolorem czerwonym, pomarańczowym czy żółtym. Jest to dość naturalne skojarzenie, ponieważ są to ciepłe barwy, które wprowadzają w pozytywny nastrój. Preferują także barwy jasne, naturalne i takie, które kojarzą się ze skórą mamy, a więc z czymś bezpiecznym. Będą to odcienie różu, beżu i wszystkie kremowe kolory. Natomiast dzieci w wieku przedszkolnym, świetnie potrafią połączyć kolor z emocją. To bardzo pomocne w terapii, ponieważ rysunki dzieci i wybierane przez nie barwy, potrafią powiedzieć dużo więcej niż rozmowa. I tak szary lub czarny określają smutek, a ciepłe kolory - radość. Jednak z wiekiem, bardzo się to zmienia i nie przypisujemy już barwom takiego znaczenia. Nasze preferencje są kształtowane przez kulturę, w której dorastamy, a gust zmienia się wraz z wiekiem i modą” - mówi Małgorzata Ohme, psycholog dziecięcy i rodzinny. Pokoloruj mnie wcześnie Dzieci wcześnie zauważają kolory. Niemowlęta zaczynają dostrzegać barwy już po ukończeniu sześciu miesięcy, choć jeszcze nie potrafią skupić na nich swojej uwagi. Kolorowe pluszaki, klocki, pociągi - wszystko to przyciąga uwagę małych dzieci w większym stopniu niż białe czy szare przedmioty. Czy wiesz, na zabawce jakiego koloru koncentruje się wzrok twojego dziecka? Wiem, czego chcę Badania wykazują, że niemowlęta szybko wybierają swoje ulubione kolory i przyglądają się im dłużej niż pozostałym. Najbardziej atrakcyjne są dla nich niebieski i czerwony, a następne w kolejności są fioletowy i pomarańczowy. Najmniej interesującym kolorem jest brązowy. Czy twoje dziecko częściej spogląda na niebieskiego pluszowego wieloryba czy na pomarańczową dynię? Czym jest kolor? Dzieci zaczynają rozpoznawać i nazywać kolory...
Dlaczego wzrok jest taki ważny? Bo aż 80% tego co odbieramy i w jaki sposób poznajemy świat pochodzi z bodźców wzrokowych. Kiedy nie widzimy nie mamy przyjemności doświadczania rozmaitych kolorów, kształtów, kontrastów, cieni. Chociaż niemowlęta na początku wcale aż tak dobrze nie widzą, później w szybkim tempie nadrabiają zaległości. Od zamazanych konturów i braku kolorów, po niezliczone ilości barw i widzenie oddzielne każdego ździbła trawy. Tempo jest ekspresowe! Już roczny maluch widzi 30 razy lepie j niż noworodek! Niestety coraz więcej przedszkolaków ma problemy ze wzrokiem . Specjaliści winią za to niezdrowy tryb życia i nieodpowiednią dietę, a także wszechobecne migające ekrany, na których dzieci skupiają swój wzrok. Można jednak codziennie proponować przedszkolakom zabawy, które pozwolą ćwiczyć oczy i rozwijać zmysł wzroku. 7 pomysłowych zabaw na lepsze widzenie 1. Malowanie buziek Zabawa w malowanie na twarzy to hit niejednego przyjęcia urodzinowego dla dzieci czy festynu. To także świetna zabawa w domu i można się tak bawić już z 3-3,5 latkiem . Jak się bawić w malowanie z dzieckiem, to trzeba mieć przede wszystkim nietoksyczne farbki przeznaczone do skóry. Można je już kupić za ok. 20 zł (te, które mamy pewność nie uczulą dziecka, choć zawsze należy wykonać próbę alergiczną na małej powierzchni naskórka). Można też takie farbki do twarzy… zrobić w domu ! Co będzie potrzebne? Wystarczy: jedna łyżeczka tłustego kremu do twarzy dla dzieci, barwnik spożywczy w proszku (nie więcej niż pół łyżeczki), łyżeczka mąki pszennej, 2 łyżki mąki ziemniaczanej, jedna płaska łyżka oleju kokosowego w temperaturze pokojowej, dwie łyżki wody. Najpierw łączymy barwnik i krem, następnie mąki, a na końcu kropelkami wodę. Powstanie pasta. Na koniec dodajemy olej kokosowy. I gotowe! Następnie...
Czy wiesz, że... ...każdy zdrowy noworodek powinien mieć oko nadwzroczne? ...do 2050 roku krótkowzroczność dotknie 5996 mln osób, czyli ponad 52% populacji? ...co raz więcej dzieci już w wieku 6./7. lat jest krótkowzrocznych? Układ wzrokowy rozwija się w trakcie całego naszego życia. Tym samym noworodki odbierają bodźce wzrokowe inaczej niż osoby dorosłe . Początkowo potrafią one jedynie rozróżniać światło od ciemności – ich ostrość wzroku pozostaje bardzo niska. Wraz z rozwojem fizycznym oraz rozwojem procesów fizjologicznych, dzieci zaczynają dostrzegać świat takim, jakim go widzą dorośli. Powoli uczą się rozróżniać kontury oraz skupiać na nich wzrok. Oko noworodka jest krótsze od oka osoby dorosłej, a przez to nadwzroczne – czyli ma wadę wzroku oznaczoną znakiem „plus”. Wraz z rozwojem dziecka gałka oczna ulega wydłużeniu – wady o znaku plus, ulegają przesunięciu w stronę „0” – czyli bez wady. Krótkowzroczność z kolei to wada wzroku, która w języku potocznym oznaczona jest znakiem „minus”. Polega ona na nieostrym widzeniu przedmiotów w oddali, natomiast wyraźnym widzeniem przedmiotów znajdujących się blisko. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn upośledzenia widzenia. Według prognoz Światowej Organizacji Zdrowia do 2050 roku krótkowzroczność dotknie 5996 mln osób, co stanowić będzie ponad 52% populacji. Będziemy mieć do czynienia nie tylko z epidemią, ale z pandemią. Krótkowzroczność jest nie tylko wadą wzroku! Wraz z jej rozwojem wzrasta ryzyko wystąpienia groźnych dla oka ludzkiego powikłań, w tym wystąpień odwarstwień siatkówki, neowaskularyzacji naczyniówkowej, jaskry czy zaćmy. Przyrost procentowy grupy dzieci krótkowzrocznych rozpoczyna się po 6./7. roku życia. Jednym z najgroźniejszych jej powikłań jest zwyrodnienie plamki związane z krótkowzrocznością (z ang. myopic macular...
