połóg
Adobe Stock
Lekcja 6

Połóg: co to jest, ile trwa i jak wygląda?

Połóg to czas dużych zmian w organizmie kobiety. Sześć tygodni po porodzie, czyli czas połogu, to trudny okres dla młodej mamy. Możesz borykać się z różnymi dolegliwościami, jak np. nietrzymanie moczu, zaparcia, pobolewanie podbrzusza podczas karmienia, zlewne poty. Jest to również okres, gdy hormony po porodzie szaleją, a to wpływa na samopoczucie kobiety.
Położna Malwina Sierzan
mgr Malwina Sierzan
Konsultacja merytoryczna

Sześć połogowych tygodni po urodzeniu dziecka to dla kobiety czas niezwykły. Ciało w połogu małymi krokami wraca do formy, regenerując się po trudach ciąży i porodu. Największe zmiany zachodzą w układzie hormonalnym, krążenia, w składzie krwi, a także w narządach płciowych i... oczywiście, w wyglądzie. Bądź dla siebie teraz bardzo wyrozumiała – w połogu możesz czuć wyczerpanie, mieć zmienne nastroje i baby bluesa czy być wciąż podenerwowana.  

Spis treści: 

Połóg: co to jest?

Połóg po porodzie naturalnym to czas, kiedy w ciele kobiety zachodzi szereg zmian mających na celu przywrócenie stanu sprzed ciąży. To, co działo się w organizmie przyszłej mamy przez 9 miesięcy, musi zostać cofnięte w znacznie krótszym czasie. Powoduje to istną burzę hormonalną i zmienność nastrojów u młodej mamy.

Po porodzie w twoim organizmie następują zmiany hormonalne – wyrzut oksytocyny i endorfin, a to z kolei pozytywnie oddziałuje na twoje emocje. Po kilku dniach jednak poziom tych hormonów spada. W czasie połogu twoje samopoczucie powinno już się w miarę ustabilizować. Jeżeli jednak czujesz, że jest ci źle i nie dajesz sobie rady z własnymi emocjami, koniecznie powiedz o tym partnerowi, położnej, lekarzowi – ginekologowi czy nawet pediatrze, kiedy go odwiedzisz razem z maluszkiem. To bardzo ważne! Depresja poporodowa, którą jest zagrożone nawet 20 proc. mam, to poważna choroba. Zaniedbana, prowadzi do rodzinnych tragedii. Tylko właściwa diagnoza i leczenie pomogą ci odzyskać równowagę i siły. 

Połóg a baby blues

Baby blues pojawia się w pierwszych dobach po porodzie, swoje nasilenie ma około 4-5 doby po porodzie. Czas jego trwania jest indywidualny, trwa od kilku godzin do kilku dni. Około 10-14 doby po porodzie objawy powinny ustąpić. Na baby bluesa cierpi około 50-80% kobiet. Ważne, żeby jeszcze przed porodem przygotować zarówno siebie, jak i partnera na ten burzliwy czas. Zadbanie o posiłki, odpoczynek, sen i pomoc przy noworodku przez partnera będzie sprzyjało wyciszaniu się i pozwoli organizmowi na szybsze wyregulowanie gospodarki hormonalnej.

Ile trwa połóg?

Wyróżniamy trzy etapy połogu: bezpośredni, wczesny i późny. Połóg bezpośredni to pierwsza doba po porodzie, połóg wczesny – pierwszy tydzień, a połóg późny – do 6 tygodni po porodzie.
Połóg po cesarskim cięciu może trwać dłużej niż standardowe sześć tygodni po porodzie naturalnym – zwykle trwa on około ośmiu tygodni.

Połóg – jak przebiega?

Czas połogu to przede wszystkim czas zmian hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety, ale nie tylko. Zaraz po porodzie mama traci nawet do siedmiu kilogramów (to suma ciężaru dziecka, powiększonej macicy, łożyska, utraconej wody) i część ciążowego brzuszka. Wielkość macicy odpowiada teraz rozmiarowi z około 20. tygodnia ciąży. Jej dno znajduje się mniej więcej na wysokości pępka. Ale to dopiero sam początek zmian, które doprowadzą cię do formy sprzed dziewięciu miesięcy. Macica dopiero około 6 tygodnia po porodzie wraca do swoich przedciążowych rozmiarów.

Obkurczaniu się macicy towarzyszą czasem nawet dość bolesne skurcze pojawiające się szczególnie podczas karmienia piersią. Maluszek ssąc, pobudza bowiem wydzielanie oksytocyny, która jest jednym z hormonów odpowiedzialnych za obkurczanie się macicy. Dlatego jeśli będziesz czuła ból brzucha podczas karmienia dziecka, myśl nie o dyskomforcie, a o tym, że doprowadzasz do szybszego cofnięcia się zmian ciążowych, szybciej oczyścisz jamę macicy po porodzie i znacznie podniesiesz poczucie więzi z dzieckiem (za tym również stoi oksytocyna). Oksytocyna to cudowny hormon, dzięki któremu zmniejsza się stężenie kortyzolu we krwi u kobiety, co może wpłynąć na zmniejszenie odczuwania stresu, zmniejszenie lęku, oraz może mieć działanie uspokajające.

Jeśli rodziłaś siłami natury, po około 10 dniach od porodu siadanie czy mycie nie powinny sprawiać ci trudności i bólu. Jeżeli miałaś założone szwy po nacięciu lub pęknięciu krocza, zazwyczaj po 10 dniach krocze na zewnątrz wygląda na zagojone. Szwy nierozpuszczalne są zdejmowane przez położną środowiskową lub w szpitalu między 7-10 dobą. Szwy rozpuszczalne rozpuszczają się w różnym tempie, jest to zależne zarówno od ich materiału, jak i od twojej skóry. Jeżeli nie czujesz poprawy w zakresie gojenia się krocza, czujesz ciągle dyskomfort siedzenia – zgłoś ten problem położnej na wizycie patronażowej. Śluzówka pochwy potrzebuje trochę więcej czasu na regenerację, pielęgnuj ją prawidłowo, pamiętaj o zasadach higieny, wietrzenia krocza czy profilaktyki w zakresie siadania, wstawania oraz korzystania z toalety.

W kolejnych tygodniach powłoki brzuszne będą wyczuwalnie stawać się bardziej napięte, w pierwszych 6 tygodniach najważniejsze jest nieobciążanie dna miednicy i mięśni brzucha. Jest to czas na regenerację. Zdrowa dieta, odpoczynek to podstawa. Pierwszą aktywnością fizyczną w połogu mogą być ćwiczenia oddechowe i spacery. Cięższe ćwiczenia należy rozpocząć po konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę, a następnie po konsultacji z fizjoterapeutką lub fizjoterapeutką uroginekologiczną, która dokładnie zbada mięśnie dna miednicy i brzucha, dopasowując ćwiczenia do twoich potrzeb. Jeśli wskutek rozciągania się skóry zrobiły ci się rozstępy, to teraz z intensywnie czerwonej zmienią barwę na srebrzystoszarą. Jest to naturalny skutek rozciągającej się skóry. Oprócz odpowiedniej pielęgnacji to jak bardzo one będą widoczne, jest uwarunkowane osobniczo.

Czym są odchody połogowe?

Obkurczaniu się macicy towarzyszy krwawienie zwane odchodami połogowymi (albo odchodami poporodowymi). W pierwszych dniach są one bardzo obfite (mogą być w nich fragmenty tkanki i skrzepy po porodzie – niech cię to nie niepokoi, to norma) i krwistoczerwone, po tygodniu jednak staną się skąpsze, bardziej płynne i brunatne. Nie oszczędzaj teraz na podpaskach, potrzebujesz nawet 8-10 dziennie. Wybierz naprawdę duże i chłonne podpaski porodowe lub wręcz pieluszki jednorazowe, bez rzepów. W drugim i trzecim tygodniu połogu odchody są już żółtawe, o nieco mazistej konsystencji, a i ich ilość znacząco się zmniejsza. Wkrótce staną się wręcz szarawe, by w czwartym tygodniu całkowicie zniknąć.

Odchody połogowe pojawiają się zarówno u kobiet, które rodziły naturalnie, jak i tych, które miały cesarskie cięcie. Jeśli po kilku dniach po narodzinach dziecka upławy się nie pojawiły lub są bardzo intensywne i nieprzyjemnie pachną, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem. Intensywność krwawienia, jak i zmiana odchodów połogowych w poszczególnych tygodniach jest różna. Przedłużające się krwawienie (powyżej 14 dni) jest wskazaniem do konsultacji z położną środowiskową lub lekarzem ginekologiem. Pamiętaj, że dłuższy okres krwawienia po porodzie nie sprzyja w szybszym powrocie do formy, a czasem potrzebne jest wykonanie morfologii, aby wykluczyć anemię.

Połóg po cesarskim cięciu

Cesarskie cięcie, w przeciwieństwie do porodu siłami natury, jest operacją, podczas której dochodzi do naruszenia powłok brzusznych. W związku z tym młoda mama w czasie połogu może odczuwać ból brzucha, w dodatku musi również odpowiednio dbać o ranę po cięciu cesarskim.

Kobiety po cesarce zazwyczaj skarżą się na ból wokół rany (gdy znieczulenie zaczyna puszczać). To, jak bardzo będziesz odczuwać ból po zabiegu, zależy od wielu czynników (m.in. od tego, jakie znieczulenie zastosowano do operacji). Jeśli ból jest nie do wytrzymania, poproś lekarza o leki przeciwbólowe, które można podawać kobiecie karmiącej. 

Połóg: niepokojące objawy

Niepokojące objawy podczas połogu, to: 

  • obfite lub gwałtownie nasilające się krwawienie z pochwy (wymagające wymiany dwóch lub więcej podpasek w ciągu jednej godziny),
  • bardzo nieprzyjemny zapach wydzieliny z pochwy po porodzie,
  • gorączka 38,5°C lub więcej (nie dotyczy pierwszej doby po porodzie),
  • dreszcze,
  • ból piersi, któremu towarzyszy zaczerwienie,
  • obrzęk, ból lub zaczerwienienie nóg,
  • silne bóle pleców lub podbrzusza,
  • ból podczas oddawania moczu
  • silne parcie na pęcherz,
  • ostry ból w pochwie lub odbytnicy.

Wszystkie te niepokojące objawy odczuwane podczas połogu wymagają konsultacji się z lekarzem. 

Nietrzymanie moczu w czasie połogu

Wiele świeżo upieczonych mam skarży się, że po trudnym porodzie pozostała jeszcze inna pamiątka – kłopot z utrzymaniem moczu. Szczęśliwie to przejściowa dolegliwość. Gdy mięśnie Kegla wzmocnią się i wrócą do poprzedniej sprężystości, najprawdopodobniej problem zniknie samoistnie. Pomóż sobie i im, wykonując kilka razy dziennie, przez minutę czy dwie, ćwiczenia Kegla – napinając i rozluźniając mięśnie. Jeśli jednak po około miesiącu od porodu sytuacja się nie poprawi, koniecznie powiedz o swoim problemie lekarzowi. Warto również skorzystać z pomocy fizjoterapeutki uroginekologicznej, która zbada dokładnie mięśnie i zaleci konkretne ćwiczenia. Podobnie ma się sprawa z nietrzymaniem gazów i stolca – tutaj również specjalista może pomóc ci szybciej uporać się z problemem.

Jak przetrwać połóg?

W połogu możesz odczuwać zwiększoną potliwość, to normalne. Nadmierne pocenie się po porodzie wynika z nieustabilizowanej jeszcze gospodarki hormonalnej. Dopóki hormony po porodzie nie wrócą do normy (czyli przez najbliższych kilka tygodni) przygotuj się na konieczność częstszych zmian piżamy i szczególnego dbania o higienę. Pocenie się po porodzie to jeden ze sposobów wydalania niepotrzebnej wody i związków mineralnych, które nagromadziły się w organizmie przez cały okres ciąży.

Dieta w połogu

W tym wyjątkowym czasie dbaj o to, co znajduje się na twoim talerzu. Pilnuj, by w twojej diecie było dużo wody i błonnika. Regularne wypróżnienia pozwolą ci uniknąć kolejnych dolegliwości w okolicach krocza. Aby uniknąć zaparć, jedz śliwki, najlepiej suszone. Staraj się też unikać produktów wysoko przetworzonych – są one po prostu niezdrowe, nie tylko w czasie połogu. Nie stosuj natomiast żadnej diety eliminacyjnej „na wszelki wypadek”. O tym, czy powinnaś zrezygnować z jakichś produktów, zdecyduje lekarz.

Czy w połogu można zajść w ciążę?

W czasie połogu możliwe jest zajście w ciążę. Płodność u kobiety może wrócić w każdym momencie, nawet przed pojawieniem się pierwszego okresu. Czynnikiem, który determinuje przywrócenie owulacji, jest sposób karmienia dziecka. U kobiety, która karmi dziecko jedynie piersią (bez podawania smoczka, dokarmiania butelką w nocy itp.), występuje tzw. poporodowa niepłodność laktacyjna. Jest to niepłodność wywołana produkcją prolaktyny. Uniemożliwia to kobiecie ponowne zajście w ciążę po porodzie. Eksperci podają, że czas trwania takiej niepłodności wynosi ok. 12 tygodni.

Przy spełnieniu warunków niezbędnych do utrzymania dużego stężenia prolaktyny, przy braku miesiączki, wskaźnik Pearla wynosi około 0,7. Nawet przy spełnieniu wszystkich wymogów nie jest to metoda skuteczna w 100%. Dodatkowo kobieta powinna dokładnie obserwować swój organizm, tj. zmiany zachodzące w śluzie szyjkowym, zmiany ustawienia szyjki macicy. Powinna także mierzyć codziennie rano (po co najmniej 5-godzinnym śnie) temperaturę ciała.

Kiedy można współżyć po porodzie?

Koniec połogu oznacza również powrót do seksu. Zanim jednak zdecydujecie się na swój drugi „pierwszy raz”, koniecznie odwiedź ginekologa. Lekarz zbada cię oraz przedyskutuje z tobą i zaleci najodpowiedniejszą dla was formę antykoncepcji. Gdy będziesz wiedziała, że nie ma medycznych przeciwwskazań do współżycia, pomyśl, czy jesteś na to gotowa psychicznie. Wiele kobiet, nawet z tych, które przed porodem prowadziły bardzo intensywne życie seksualne, nieco odkłada ten moment w czasie.

Oto najczęstsze przyczyny niechęci do seksu lub obniżenia libido:

  • wciąż wysoki po porodzie poziom prolaktyny i niski estrogenów;
  • bezsenne noce i zmęczenie, które każą zapomnieć o kolejnym „wysiłku”;
  • obawa, że pierwsze stosunki będą bolesne.
Najważniejsze w tych sytuacjach będzie wyrozumiałość i wzajemne zaufanie – mama musi wiedzieć, że partner rozumie jej lęki i jeśli trzeba, umie im wyjść naprzeciw.

Jak wrócić do formy po porodzie?

Gdy minie przepisowe sześć tygodni, skonsultuj się z lekarzem i zacznij ćwiczyć. Niektóre z ćwiczeń możesz wykonywać w towarzystwie dziecka – maluch może leżeć na macie, gdy ty będziesz np. robić pompki. Gdy lekarz zezwoli na ćwiczenia, możesz zapisać się na specjalne zajęcia dla kobiet po ciąży. Możesz też zacząć więcej spacerować – to forma ruchu, która nie tylko ćwiczy ciało, ale i świetnie odpręża ducha.

Uważnie słuchaj swojego ciała i nie rób nic na siłę! Zamiast ulegać presji szybkiego powrotu do formy sprzed ciąży, naciesz się macierzyństwem i nie nakładaj na siebie żadnych ograniczeń. Wszystko przyjdzie w swoim czasie. Nie rzucaj się w wir ćwiczeń tuż po połogu. Skup się na tym, co najważniejsze: na swoim dziecku. Codzienne spacery na świeżym powietrzu to dawka ruchu, która z pewnością pozytywnie wpłynie na twoje zdrowie, ale też samopoczucie.

Zobacz też:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA