przemoc fizyczna wobec dziecka
Fotolia
Wychowanie

Przemoc fizyczna wobec dziecka: kto, kiedy i dlaczego daje dzieciom klapsy? Wstrząsające fakty

Przypominamy, dlaczego przemoc fizyczna wobec dziecka jest niedopuszczalna. Masz dziecko i kochasz je nad życie, a może dopiero będziesz je mieć? To wystarczający argument, aby przeczytać naszą rozmowę z psychologiem – o przemocy fizycznej, ale też emocjonalnej, oraz o ich skutkach.
Przemoc fizyczną wobec dzieci akceptuje prawie 50 proc. Polaków, choć w Polsce od kilku lat mamy prawny zakaz bicia dzieci. O tym, z czego to wynika, i jakie szkody wyrządza przemoc całej rodzinie, rozmawiamy z psychologiem – dr Aleksandrą Piotrowską, ambasadorką akcji społecznych Rzecznika Praw Dziecka zapobiegających krzywdzeniu najmłodszych.  

Większość Polaków nadal uważa, że dziecku można dać klapsa. Z czego wynika akceptacja dla przemocy fizycznej?

W większości polskich rodzin dopuszcza się przemoc wobec dzieci. Wynika to w dużej mierze z tradycji. Co więcej – nazywa się ją wychowywaniem albo dyscyplinowaniem. Polski rodzic wymierzający dziecku policzek, dający klapsa, przytrzymujący za ramię w taki sposób, że przez dwa tygodnie utrzymuje się wyraźny ślad, uważa, że jest troskliwy. 

Jak polscy rodzice wypadają na tle Europy?

W kwestii przemocy fizycznej wobec dzieci bliżej nam do Rumunii, Ukrainy, Białorusi niż do krajów zachodnich. To, z czym próbowaliśmy się zmierzyć, wprowadzając m.in. ustawę o przemocy w rodzinie, a co ciągle jest przez sporą część społeczeństwa poddawane w wątpliwość, w krajach europejskich już od ponad 20 lat stanowi rzeczywistość prawną.
W Polsce zakaz bicia dzieci reguluje Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Od 2010 roku zapisany jest w nich zakaz stosowania jakichkolwiek kar cielesnych wobec dzieci przez osoby wykonujące władzę rodzicielską oraz sprawujące opiekę lub pieczę nad małoletnim. Ustawa uprawnia pracowników socjalnych do interweniowania, gdy zagrożone jest życie lub zdrowie dziecka. Decyzja taka nie może być podejmowana jednoosobowo, ale wspólnie z funkcjonariuszem policji i przedstawicielem służby zdrowia.

Kto najczęściej stosuje przemoc fizyczną wobec dzieci?

Zwykle mamy takie skojarzenia: ktoś obcy napadł dziecko w ciemnej uliczce i je skrzywdził. Tymczasem sprawcami przemocy są zwykle osoby najbliższe – rodzice. Jeśli porównamy ojców i matki, zdecydowanie częściej robią to mamy.

Mamy kochają swoje dzieci i jednocześnie stosują przemoc fizyczną? Dlaczego?

Wpływa na to liczba godzin, którą spędzają z dzieckiem. Są z nim dłużej, więc częściej wymierzają klapsy, krzyczą. Ale sprawcami zachowań przemocowych, o których piszą media i od których włosy jeżą nam się na głowie, są w większości przypadków ojcowie lub partnerzy matek.
Przemoc fizyczna to każde intencjonalne działania wobec dziecka powodujące urazy na jego ciele, np.: bicie, szarpanie, popychanie, rzucanie przedmiotami. Przemocą będzie również bicie dziecka „dla jego dobra”, „żeby się słuchało”, „żeby już więcej tak się nie zachowywało”. Jeżeli za zadaniem bólu kryje się intencja wychowania w ten sposób dziecka, to w takiej sytuacji także mamy do czynienia z przemocą.

Które dzieci są bardziej narażone na przemoc fizyczną?

Statystycznie rzecz ujmując, są to dzieci bardzo młodych rodziców. Niektórzy sądzą, że młodzi ludzie mają więcej cierpliwości, ale to się nie potwierdza w praktyce. Przemoc wobec dzieci częściej gości też w rodzinach, które mają dużo dzieci. Wiem, że zaraz odezwie się chór sprzeciwu porządnych rodzin wielodzietnych, ale tak wynika ze statystyk. Stosowanie drastycznych form przemocy idzie również w parze z biedą i upośledzeniem społecznym, które jest np. skutkiem bezrobocia.

Przemoc wobec dzieci to nie tylko klapsy

Oprócz przemocy fizycznej, czyli potrząsania, rzucania, bicia – a proszę sobie wyobrazić, że bite są nawet noworodki i niemowlęta – jest też przemoc emocjonalna, czyli zastraszanie, wyszydzanie, szantażowanie, nie tylko krzykiem, ale też uwagami: „Mamusia się od tego rozchoruje”, „Mamusia strasznie się napracowała, by ci ugotować zupkę”, „Ach, jak mamusię serce boli”. Jest też oczywiście przemoc seksualna oraz zaniedbywanie dziecka – wielu rodziców nie dowierza, że to też jest formą przemocy.
Wykorzystanie seksualne to każde zachowanie osoby starszej i silniejszej, które prowadzi do jej seksualnego podniecenia i zaspokojenia kosztem dziecka, np.: ekshibicjonizm, uwodzenie, świadome czynienie dziecka świadkiem aktów płciowych, zachęcanie do rozbierania się i do oglądania pornografii, dotykanie miejsc intymnych lub zachęcanie do dotykania sprawcy, różne formy stosunku seksualnego.

Taka przemoc wobec dziecka rodzi sporo wątpliwości...

Weźmy na przykład brak troski o właściwe żywienie dziecka. Ktoś powie: „Przecież moje dziecko nie chodzi głodne". Tymczasem ono tygodniami je tylko chlebek z nutellą albo codziennie na kolację dostaje parówki. I choć jest najedzone po pachy, mamy do czynienia z zaniedbaniem jego potrzeb pokarmowych. To samo dotyczy snu i odpoczynku, nieudzielania pomocy medycznej, niepodawania leków, ubierania nieodpowiednio do pogody – przed czym łatwo się bronić, mówiąc: „Nie stać mnie, nie mogę kupić”, ale znam przypadki rodzin, które dostają pomoc dla dzieci w postaci odzieży, używają jej do zabrudzenia i wyrzucają.

Czy zbyt wczesne sadzanie na nocniku to też przemoc?

Z przemocą wobec dziecka mamy do czynienia zawsze, kiedy doznaje ono krzywdy. To celowe i zamierzone działanie, które ma wywrzeć na nie wpływ. Przytrzymywanie siłą na nocniku ma właśnie taki charakter. W pewnych rodzinach w ciągu dnia zbierze się dobrych parę godzin, które dziecko musi na nim spędzić.

Co czują dzieci, wobec których rodzice stosują przemoc fizyczną?

Małe dziecko doszukuje się winy w sobie, uznaje, że jest niegrzeczne, niedobre. Czuje się zagubione i nie rozumie świata. Proszę sobie wyobrazić, jaki musi przeżywać konflikt – przecież sprawcy przemocy są jednocześnie najbliższymi mu osobami. A krzywdy wymierzane przez bliskich bolą najbardziej.

Jak przemoc fizyczna zaznana w dzieciństwie wpływa na przyszłość dziecka?

Krzywdzone dzieci mają dramatycznie negatywny obraz siebie. Niemal zawsze wyrastają na ludzi o niskim poczuciu własnej wartości. Ale – co ważne – mają też negatywny obraz innych ludzi. Dla nich człowiek to przede wszystkim źródło zagrożenia, niepokoju, bólu i strachu.   

Dzieci, które doświadczyły przemocy fizycznej, same będą ją stosować?

W większości przypadków, niestety tak. Posiadanie dzieci gwarantuje silne emocje – oburzenie czy złość. Jeśli widzieliśmy, że rodzice, złoszcząc się na nas, wrzeszczeli, przeklinali, podnosili za ucho, po latach w podobnych sytuacjach wyciągamy takie zachowania z zakamarków pamięci i powielamy. Trzeba dużo wysiłku, by to przerwać.
Badania przeprowadzone przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę, która od lat walczy z przemocą wobec dzieci i młodzieży, pokazały, że jeżeli dziecko doświadczy co najmniej jednej formy krzywdzenia lub dysfunkcji w rodzinie, to jako dorosły człowiek wielokrotnie częściej podejmie próby samobójcze. Osoby te także częściej się okaleczają i nie mają bliskich.

Polscy rodzice niezbyt dobrze sprawdzają się w swojej roli?

Rzeczywiście słabo radzimy sobie z różnymi zadaniami rodzicielskimi. Wielu ludzi wychodzi z założenia, że uczyć to się trzeba, by być szewcem czy kosmetyczką, ale nie rodzicem. Póki nie uczą nas tego w szkole w ramach przygotowania do życia w rodzinie, szukajmy różnego rodzaju szkoleń, warsztatów dla rodziców, których jest coraz więcej. Możemy spytać o nie choćby w pobliskim przedszkolu czy szkole.
 
Zobacz też:
18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
Rabat przy zakupie min. 2 produktów
Rabat przy zakupie min. 2 produktów
Przy zakupie min. 2 produktów,... więcej»
Kod rabatowy:sloggi24
Zobacz
+
Rabat przy zakupie min. 2 produktów
Online
Stacjonarnie

Przy zakupie min. 2 produktów, -50% na drugi tańszy produkt. Rabat obejmuje wybrany asortyment dostępny we wszystkich salonach Triumph, outletach, wybranych sklepach partnerskich i na pl.sloggi.com. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:sloggi24
Zobacz
Rabat 30%* i prezent**
Rabat 30%* i prezent**
Rabat 30%* od 299 złotych i pr... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
Rabat 30%* i prezent**
Online
Stacjonarnie

Rabat 30%* od 299 złotych i prezent** od 499 złotych w salonach Estēe Lauder oraz na www.esteelauder.pl. *Wykluczenia: linia AERIN, Luxury Collection, Re-Nutriv, zestawy, nowości, produkty mini i przecenione. Nie łączy się z innymi rabatami. **Oferta ważna do wyczerpania zapasów. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
-20% przy zakupach za_min 200 zł
-20% przy zakupach za min 200 zł
Rabat na całą kolekcję, zarówn... więcej»
Kod rabatowy:DIVERSE2024
Zobacz
+
-20% przy zakupach za min 200 zł
Online
Stacjonarnie

Rabat na całą kolekcję, zarówno rzeczy pełnowartościowych jak i przecenionych. Warunkiem skorzystania z promocji jest minimalny paragon o wartości 200 zł oraz okazanie/wpisanie kuponu dostępnego w wersji elektronicznej (online) Szaleństwa Zakupów oraz na stronach www partnerów  Elle; Glamour; Viva.

Akcja nie łączy się z innymi akcjami/promocjami. Oferta i szczegóły dostępne w sklepach stacjonarnych i na diversesystem.com.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:DIVERSE2024
Zobacz
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za minimum... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
+
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Online

Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
Rabat 20% na markę Dr_Irena_Eris
Rabat 20% na markę Dr Irena Eris
Rabat 20% na całą markę Dr Ire... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
+
Rabat 20% na markę Dr Irena Eris
Online

Rabat 20% na całą markę Dr Irena Eris. Oferta dostępna na www.sklep.drirenaeris.com. Nie łączy się z innymi promocjami, nie dotyczy Prosystem Home Care oraz voucherów prezentowych. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
do -25% w sklepie basiclab.shop
do -25% w sklepie basiclab.shop
Rabat na wszystko dostępny na... więcej»
Zobacz
+
do -25% w sklepie basiclab.shop
Online

Rabat na wszystko dostępny na www.basiclab.shop. Promocje nie łączą się. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA