Mastka u dzieci – chroni narządy płciowe, ale jej nadmiar trzeba usuwać
Mastka u dzieci to zupełnie naturalne zjawisko i w żadnym razie nie jest objawem infekcji intymnej. Jest wydzielana już u kilkumiesięcznych niemowląt. Musi być jednak regularnie usuwana, gdyż jej nadmiar prowadzi do infekcji układu moczowo-płciowego u dziecka. O ile u dziewczynek czyszczenie okolic łechtaczki i warg sromowych nie jest skomplikowane, to u chłopców wymaga to przestrzegania kilku zasad, tak aby nie uszkodzić ich prącia, do którego przytwierdzony jest napletek.
Mastka u dzieci:
Co to jest mastka u dzieci
Mastka (z łac. smegma, czyli „mydło” lub „myć”) to biała i mazista lub serowata i żółta wydzielina gromadząca się w narządach płciowych kobiet i mężczyzn.
W jej składzie są:
- złuszczone i stłuszczone komórki nabłonkowe,
- substancja łojowa,
- flora bakteryjna,
- resztki moczu.
Mastka pojawia się już w pierwszych miesiącach życia dziecka. U chłopców gromadzi się pod napletkiem na żołędzi, zaś u dziewczynek pod napletkiem łechtaczki. Jej zadaniem jest zapewnienie odpowiedniego poziomu nawilżenia miejsc intymnych oraz zapobieganie ich podrażnieniom.
W okresie dojrzewania płciowego zwiększa się ilość mastki. Jej zalegająca ilość może doprowadzić do powstania stanu zapalnego napletka lub łechtaczki. Stąd bardzo ważne jest przestrzeganie zasad higieny i utrzymywanie narządów płciowych w czystości.
Mastka u chłopca
Mastka u chłopców pomaga w naturalnym oddzielaniu się napletka od prącia. Gromadzi się pod napletkiem, a zwłaszcza w szyjce żołędzi, nazywanej także bruzdą żołędzi (ma postać rynienki).
Po urodzeniu żołądź jest sklejona z napletkiem (napletek i nabłonek żołędzi zbudowane są ze wspólnej blaszki wewnętrznej napletka). Jest to tzw. stulejka, co na tak wczesnym etapie rozwoju dziecka jest naturalnym zjawiskiem fizjologicznym.
W miarę wzrostu prącia mastka pozwala na stopniowe oddzielanie się żołędzi i napletka. U większości trzylatków można go już zsunąć. Trzeba pamiętać, aby nie przyspieszać tego procesu i absolutnie nie próbować na siłę zsunąć napletka.
Mastka u dziewczynki
Mastka u dziewczynek zbiera się pod napletkiem żołędzi łechtaczki, czyli niewielkim fałdem skórnym, będącym fragmentem warg mniejszych sromowych. Jest on także nazywany skórnym kapturkiem łechtaczki. Mastka jest także w fałdach warg sromowych mniejszych.
Usuwanie mastki u dziecka
Nadmierna ilość mastki powinna być regularnie usuwana. Zaniedbanie tego może być przyczyną nieprzyjemnego zapachu krocza. Może też spowodować rozwój infekcji układu moczowo-płciowego, na które są narażone zwłaszcza dziewczynki – zapalenia pochwy, układu moczowego lub grzybice.
W przypadku chłopców można usuwać mastkę dopiero wtedy, kiedy nastąpi naturalne oderwanie napletka od prącia. Przesuwanie na siłę napletka w dół sprawia ból dziecku i może prowadzić do powstawania ranek, naderwania wędzidełka lub uszkodzenia powierzchni żołędzi.
Dlatego u bardzo małych chłopców zabiegi higieniczne trzeba ograniczyć do dokładnego obmycia penisa z zewnątrz i jego przemywania przy każdym przewijaniu dziecka.
W przypadku dziewczynek usuwa się mastkę z okolic łechtaczki, delikatnie rozchylając wargi sromowe.
Narządy płciowe dziecka należy myć wodą z mydłem, najlepiej w trakcie kąpieli. Warto korzystać z łagodnych preparatów przeznaczonych do oczyszczania okolic intymnych:
Mastka u dziecka może spowodować stan zapalny
Gromadząca się na żołędzi lub na łechtaczce mastka jest pożywką dla rozwoju bakterii i grzybów. W efekcie może dojść do:
- zaczerwienienia narządów płciowych dziecka,
- ich obrzęku,
- spuchnięcia,
- swędzenia,
- ropienia,
- problemu z oddawaniem moczu.
Stan zapalny napletka lub okolic łechtaczki wymaga interwencji lekarskiej. Możliwe jest, że będzie konieczne zastosowanie specjalnych antybakteryjnych i przeciwgrzybicznych maści. W leczeniu pomagają także ziołowe kąpiele z naparu rumianku lub szałwii.
Higiena intymna przy mastce u dziecka
Ponieważ nadmiar mastki może prowadzić do powstania stanów zapalnych narządów płciowych oraz układu moczowego, bardzo ważną rolę odgrywa uczenie dziecka od małego odpowiednich zasad higieny miejsc intymnych. Chodzi także o mycie rąk po każdorazowym korzystaniu z toalety oraz noszenie codziennie czystej bielizny.
Ucząc dziewczynkę prawidłowego dbania o czystość miejsc intymnych, pamiętajmy o tym, aby:
- srom dziecka myć zawsze od przodu do tyłu – w ten sposób unikamy przenoszenia się bakterii z odbytu do cewki moczowej, co przyczynia się do powstania infekcji,
- myć się dłonią, nie używając gąbek lub myjek,
- nie wolno rozchylać zbyt mocno warg sromowych – jeżeli są zlepione, nie wolno ich odklejać na siłę, trzeba je natłuszczać i myć płynem do higieny intymnej oraz udać się do pediatry,
- po umyciu delikatnie osuszać zewnętrzne narządy płciowe ręcznikiem.
W przypadku higieny intymnej chłopców uczmy ich, aby:
- myć się od przodu do tyłu tzn. najpierw pachwiny, prącie, a potem okolice worka mosznowego w kierunku odbytu,
- po myciu delikatnie i dokładnie osuszać miejsca intymne ręcznikiem.
Zobacz także:
