Kiedy rozpocząć naukę czytania z dzieckiem

Czy małemu niemowlakowi warto już czytać? Nawet trzeba, choć nie chodzi o kontakt noworodka z samą książką, tylko z językiem literackim. Dlatego takiemu maleństwo warto recytować wierszyki, wyliczanki, z pamięci lub z książki, proste, ale rymowane. Noworodek czy młodsze niemowlę nie wymaga czytania książki jako takiej, ale wymaga, by do niego mówiono, opowiadano mu. Jeśli te opowieści będą snute językiem literackim, to jeszcze lepiej. W tym mówieniu ważny jest kontakt. A starszemu dziecku? Dziecku starszemu, takiemu siedzącemu, warto w czasie zabawy pokazywać książki, wspólnie je oglądać. Po to, by się z nimi oswajał.  Z ich kształtem, z tym, że przewraca się kartki, że w środku są rysunki...  Dla dziecka będzie to naturalne, że w jego otoczeniu są książki. Choć trzeba pamiętać o tym, że jedne dzieci prędzej sięgną po klocki niż po książki, i odwrotnie – to zależy od predyspozycji. Jednak jeżeli nie damy maluchowi takiego wyboru, to nie będzie wiedział, że coś takiego jak książka istnieje, że może po nią sięgnąć, nawet jeśli będzie predysponowany do pracy wzrokiem i słuchem, a nie manualnej. Zdarza się, że dorosłego niepokoi to, że musi czytać na głos. Niektórzy wynieśli złe doświadczenie ze szkoły, gdy musieli czytać na głos. Chcę ich uspokoić. Po pierwsze, taki kilkumiesięczny słuchacz jest mniej wymagający niż nauczyciel. A po drugie, trening czyni mistrza. Wiem, bo sama przez to przechodziłam. Czytam na głos, choć z oporami, ale czytam! Czy czytać, jak to się często zaleca, tylko wieczorem? Nie upierałabym się przy wieczornym czytaniu. Pewnych historii nie przeczytamy przed snem, np. bajka o Czerwonym Kapturku usłyszana wieczorem może przestraszyć, a za dnia już nie. Wieczorem czytamy po to, by się wyciszyć, poprzytulać, pożegnać, posłuchać opowieści z całego dnia. Może też sięgnąć po ulubioną książkę, ale nie...

Dziecko, które często obcuje z książkami, ma bujną wyobraźnię, bogate słownictwo i większą wiedzę. Bawi się lepiej niż dzieci, którym dostarcza się gotowej telewizyjnej papki: potrafi zmienić patyk w wiosło, samolot lub lalkę. Jego głównie oglądający telewizję rówieśnik zaś potrzebuje coraz doskonalszych zabawek, które i tak szybko go nudzą. Z małym czytelnikiem łatwiej jest też rozmawiać, przekonywać go do różnych spraw i pokonywać codzienne kłopoty. Dobro i zło, kłótnia i pogodzenie, pomoc, współczucie – wszystko to przerabiacie bowiem najpierw "na sucho", czytając, jak radzą sobie w podobnych sytuacjach bohaterowie opowieści. Zrób test i sprawdź, czy twoje dziecko ma bujną wyobraźnię Wybierając książki, sięgaj zarówno po klasyczne pozycje, jak i po literaturę współczesną. Te dawne książki wprowadzają dziecko w świat, który minął, ale przecież stanowi to nasze korzenie. Nowsze – częściej odwołują się do codziennych dziecięcych doświadczeń. Pierwsze wyprawy w świat literatury pokazują maluchowi, że czytanie to ciekawa sprawa. Mają ogromny wpływ na wzbogacanie języka i inteligencję dziecka . Rozwój mowy zależy w dużym stopniu od środowiska, w jakim niemowlę się wychowuje – czyli od tego, jak dużo i często dorośli do niego mówią i jak bogatego używają przy tym słownictwa. Sprawdź, dlaczego warto czytać dziecku Jak czytać z niemowlakiem? Możesz czytać już pięcio-, sześciomiesięcznemu dziecku. To czas na rytmiczne wierszyki Jana Brzechwy, Juliana Tuwima, świetna jest seria wydawnictwa Muchomor z klasycznymi wierszowankami ("Jadą, jadą misie", "Ptaszek z Łobzowa"). "Lokomotywa" Tuwima – z jej "buch, pufff i ufff" – też na pewno spodoba się maluchowi! W tym wieku ważne są kolorowe, przyciągające uwagę ilustracje. Wybieraj książeczki bogate graficznie, z różnorodną fakturą (np. z wklejonym futerkiem misia...

Gdy mój starszy synek Maciek miał dwa lata, znał już wszystkie literki. Jednak nauczył się czytać dopiero pod koniec zerówki. Bardziej niż przypinanymi przeze mnie na lodówce i drzwiach napisami interesował się klockami oraz samochodzikami. Młodszy Marcin nauczył się czytać sam, mając trzy lata. Dzisiaj obydwaj lubią książki, ale... to ten, który nauczył się czytać później, wprost nie może bez nich żyć! Może więc nie warto uczyć dziecka wcześniej czytać, tylko wystarczy poczekać do zerówki? Biorąc pod uwagę to, jak wiele dzieci ma problemy z dysleksją i rozumieniem czytanego tekstu (co wychodzi na sprawdzianach po podstawówce), myślę, że jednak warto. Tylko trzeba znaleźć sposób, by malec przy tym dobrze się bawił. Rozbijanie wyrazów na literki Zwykle robimy tak: kupujemy dziecku magnesowe literki do przyczepiania na specjalnej tablicy lub lodówce albo klocki z literkami i mówimy: „Zobacz, to jest »a«, »b«, »c«”. Problem w tym, że dla przedszkolaka litera nic nie znaczy. On przecież nie wie, że „babcia” składa się z „b”, „a”, „b”, „c”, „i”, „a”. Do tego, by tak „porozkładać” wyraz na poszczególne literki, potrzebna jest umiejętność analizy i syntezy głoskowo-literowej, czyli głoskowanie. W dodatku smyk musi wiedzieć, że w „babci” mamy litery „c” oraz „i”, a nie „ć”. Do takiego rozbioru jest zwykle zdolny dopiero sześcio-, siedmiolatek. To właśnie dlatego młodszemu dziecku tak trudno jest nauczyć się czytać, mimo że doskonale zna już wszystkie pojedyncze litery. Kiedy uczyć dziecko czytać? Przedszkolak może jednak czytać, nie znając wcale liter! Wydaje ci się to niemożliwe? A jednak! Jako pierwszy na pomysł takiego uczenia wpadł amerykański lekarz-terapeuta Glenn Doman. Wypróbował go najpierw w stworzonym przez siebie Instytucie Osiągania Potencjału Ludzkich Możliwości w Filadelfii. Pomagał tam...