Nauka samodzielnego jedzenia to proces, który może zająć dziecku nawet nie kilka miesięcy, ale lat. To, czy niemowlę jest już w stanie jeść samodzielnie, zależy od jego umiejętności manualnych. A konkretnie od tego, na jakim etapie jest jego koordynacja oko-ręka oraz tzw. mała motoryka (czyli umiejętności rąk i palców).
Kiedy dzieci zaczynają jeść samodzielnie?
Na to pytanie trudno dać jedną odpowiedź. Już dziecko w 7. miesiącu życia zaczyna radzić sobie z wkładaniem np. chrupków kukurydzianych do ust, bo jego koordynacja oko-ręka jest już na dość dobrym poziomie. Do jedzenia nożem i widelcem jednak jeszcze bardzo daleko. Posługiwanie się przedmiotami zaczyna się od dużych i łatwych w „obsłudze” (plastikowa łyżeczka), stopniowo przechodząc w umiejętność korzystania z tych o wyższym stopniu skomplikowania (widelec).
Najpierw dziecko oswaja się z butelką, następnie z miseczką, kubeczkiem, podczas gdy jedzenie przy pomocy sztućców stanowi etap dość zaawansowany. Do każdego z nich należy jednak podchodzić z humorem i dużą dozą cierpliwości, bo dziecko uczy się najpierw na zasadzie prób i błędów i należy mu pozwolić jej popełniać, aby w przyszłości było w pełni samodzielne i bardzo z siebie dumne. Rozwijanie umiejętności motorycznych powinno odbywać się poprzez zabawę, aby dziecko kojarzyło zdobywanie nowych umiejętności z aktywnościami, które sprawiają mu przyjemność.
Sprawdź, jak uczyć dziecko picia z kubeczka.
Jak wygląda rozwój zdolności manualnych u niemowląt i dzieci?
Zdolności manualne i panowanie nad ciałem są jednym z przejawów inteligencji ruchowej. Jest ona w mniejszym lub większym stopniu wrodzona, lecz można ją także rozwijać poprzez zabawy ruchowe, ćwiczenia fizyczne i aktywność.
U niemowląt koordynacja ruchów rąk jest mała. Niemowlę najpierw chwyci zabawkę całą rączką, a dopiero później nauczy się używać paluszków. Oczywiście im więcej ćwiczeń i stymulacji, tym dziecko staje się sprawniejsze.
W przypadku niemowlęcia jeszcze bardzo niewyraźnie zaznacza się lateralizacja, czyli większa sprawność jednej strony ciała od drugiej. Lateralizacja jest postępującym procesem, kształtującym się stopniowo wraz z wiekiem i ogólnym rozwojem ruchowym dziecka. Pierwsze objawy dominacji jednej ręki rodzice mogą zaobserwować ok. 6. miesiąca życia dziecka, lecz preferencje do używania jednej z rąk pojawiają się już w życiu płodowym. Przewaga jednej ręki nad drugą staje się bardzo wyraźna u wielu dzieci około 4. roku życia.
Jak można stymulować rozwój tych sprawności u dzieci?
Najlepiej robić to poprzez zabawę, np. ugniatanie plasteliny lub ciasta, zbieranie klocków i coraz mniejszych przedmiotów, jak np. guziki (należy uważać, aby dziecko ich nie połknęło). Zachęcajmy dzieci do „używania” rączek i dłoni, np. klaskania, pstrykania palcami, jak i całego ciała: chodzenia, skakania, turlania, czy wspinania się na kanapę. (Poznaj najlepsze ćwiczenia dla małych rączek.)
Kiedy dzieci chcą jeść już same?
Około 12. miesiąca życia dziecko coraz lepiej zdaje sobie sprawę z tego, że ma możliwość wyboru. Nabiera pewności siebie i coraz częściej chce podejmować decyzje, gdy to tylko możliwe. W tej fazie rozwoju pozwólmy mu samodzielnie wybierać, co chce zjeść. Kolejnym krokiem w nauce samodzielnego jedzenia będzie zachęcenie dziecka do korzystania z umiejętności koordynacji ciała, np. trzymania butelki, kubeczka lub kartonika z napojem, samodzielnego sięgania łyżeczką po jedzenie z talerza. Te w pełni rozwinięte umiejętności posiadają już dzieci około 18. miesiąca życia i należy im pozwalać je rozwijać.
Poznaj nową metodę karmienia dzieci – Bobas lubi wybór – najlepszy sposób na rozszerzanie diety