W brzuchu mamy
Najistotniejszą rolę w zdobywaniu umiejętności jedzenia odgrywa narząd żucia. Składa się on z jamy ustnej i wszystkiego, co się w niej znajduje, a więc zębów, dziąseł, języka, kości szczęki i żuchwy. Prawidłowy rozwój narządu żucia ma ogromny wpływ nie tylko na naukę jedzenia, ale także na rozwój mowy, a nawet wygląd twarzy. Malec uczy się z niego korzystać już od samego początku – już przełykanie wód płodowych i ssanie własnej rączki mają wpływ na prawidłowe kształtowanie jego budowy i funkcji.
Nauka od pierwszych chwil
Prawdziwa nauka przychodzi tuż po urodzeniu, kiedy maleństwo je po raz pierwszy. Okazuje się, że ssanie piersi, poza powszechnie znanymi zaletami karmienia naturalnego, jest korzystniejsze również ze względu na bardziej wszechstronne stymulowanie prawidłowego rozwoju narządu żucia. Ważną rolę odgrywa tu praca mięśni w trakcie ssania piersi, a także pozycja ciała dziecka. Picie mleka z butelki może utrwalać charakterystyczne dla niemowlęcia cofnięcie bródki, które, gdy utrzymuje się zbyt długo, niekorzystnie wpływa na dalszy rozwój.
Pierwsza łyżeczka – pierwszy protest
Mamy zwykle nie mogą doczekać się, kiedy ich skarb będzie na tyle duży, żeby można było podawać mu bardziej urozmaicone posiłki. Niestety zazwyczaj na pierwszy posiłek stały – zwykle owocowy lub marchewkowy przecier – maluch reaguje protestem. Okazuje się, że jedzenie dania o gładkiej konsystencji sprawia kłopoty. Umiejętność zjadania z łyżeczki pojawia się około 6. miesiąca życia, a opanowanie tej nowej sztuki zajmuje trochę czasu.
Technika jedzenia
Kiedy decydujemy się na rozszerzenie diety, konieczne jest zapoznanie dziecka z nową techniką jedzenia. Karmiąc łyżeczką pozwólmy dziecku samodzielnie zgarniać wargami jedzenie. Jest to możliwe, kiedy wkładamy łyżeczkę poziomo do buzi i tak samo ją wyjmujemy. Ważne jest również, by maluszek pozostawał w pozycji półsiedzącej lub siedzącej – leżące płasko dziecko mogłoby się zakrztusić.
Próba za próbą
Jeżeli maluch wypycha łyżeczkę językiem, to znak, że jeszcze nie jest gotowy. Nie należy się jednak poddawać, choć pierwsze posiłki z łyżeczką w roli głównej mogą budzić frustrację mamy. Najczęściej zawartość miseczki znajduje się wszędzie, tylko nie w brzuszku dziecka. Natomiast niekorzystnym – z punktu widzenia rozwoju małego człowieka – jest podawanie zupek czy przecierów z butelki przez smoczek z dużą dziurką. Może to opóźniać, a nawet zaburzać prawidłowe kształtowanie narządu żucia, a co za tym idzie, także zgryzu.
Dziecko bardzo interesuje się tym, co jedzą rodzice. Może poznawać nowe smaki i konsystencję potraw. Dlatego: 1. podawaj różnorodne posiłki. Malec może jeść wiele potraw z rodzinnego stołu (większość zup, klopsiki, ugotowane do miękkości kasze, jarzynki, drobny makaron). Nie mogą to być potrawy tłuste i ciężkostrawne, grubo krajane surowe jarzyny, kupne ciasta i ciastka z kremem. 2. Nie miksuj zup i jarzynowych papek. Warzywa ścieraj na grubej tarce lub rozgniataj na talerzu, a mięso drobno krój. Nie zmieniaj od razu konsystencji wszystkich posiłków, stopniowo przyzwyczajaj malca do gryzienia. Najtrudniej poradzić sobie z mięsem. Wybieraj więc indyka, kurczaka, królika, młodą wieprzowinę i cielęcinę. 3. dawaj jedzenie do rączki. Małe kanapki, obrane jabłko, kawałek domowego ciasta drożdżowego lub biszkopta przyzwyczajają do żucia i gryzienia. To ważne dla prawidłowego rozwoju uzębienia i zgryzu. 4. Zacznij wprowadzać owoce południowe. Dojrzałe banany są łatwo strawne, zawierają żelazo i węglowodany (dostarczają organizmowi dużo energii). Zawarte w nich pektyny działają łagodząco na błonę śluzową jelit. Mandarynki i pomarańcze to źródło naturalnej witaminy C. 5. Dwa razy w tygodniu podaj kefir lub jogurt. Są łatwiej strawne niż słodkie mleko. Zawarte w nich bakterie probiotyczne regulują pracę układu pokarmowego, poprawiają odporność malucha.
Spożywanie posiłków nie jest jedynie zaopatrywaniem organizmu w potrzebne do życia składniki energetyczne, budulcowe i regulacyjne. Towarzyszy mu wiele różnych doznań związanych zarówno z walorami smakowymi potraw, jak i wpływających na ogólne samopoczucie dziecka. Z przyrządzaniem posiłków i ich spożywaniem wiąże się wiele zwyczajów charakterystycznych dla danej kultury. Dotyczy to również dzieci. W czasie karmienia matka nie tylko dostarcza dziecku niezbędnych do życia składników odżywczych, ale zapewnia mu także doznanie jedynych w swoim rodzaju emocji i nowych wrażeń. Ucząc maleństwo podstawowych zasad przyjmowania posiłków, krok po kroku wprowadza się je w dorosły świat. Posiłki uzupełniające Po pierwszych kilku miesiącach karmienia piersią przychodzi pora na rozszerzanie diety rosnącego szybko maleństwa i wprowadzanie do jego menu posiłków uzupełniających. Dzięki temu niemowlę poznaje nowe smaki i różne rodzaje potraw. Ze względu na inną od mleka matki konsystencję nowych pokarmów, zmienia się także sposób, w jaki dziecko je przyjmuje. Rozwijają się u niego nowe zdolności motoryczne i upodobania smakowe, coraz bardziej zbliżając go do wspólnego stołu, przy którym zasiada cała rodzina. Dlatego też wprowadzanie pierwszych, nowych posiłków do jadłospisu najmłodszego domownika ma bardzo istotne znaczenie dla jego dalszego, prawidłowego rozwoju. Do diety niemowlęcia, karmionego dotychczas wyłącznie piersią lub mieszanką początkową, pomiędzy 4. a 6. miesiącem życia (w zależności od tempa rozwoju dziecka i jego indywidualnego zapotrzebowania) wprowadzamy posiłki uzupełniające. Stopniowo zastępujemy nimi posiłki mleczne, aż do osiągnięcia w wieku około 3 lat w pełni zróżnicowanej diety małego dziecka. Dostarczanie podstawowych składników odżywczych w zależności od wieku dziecka Z upływem czasu zmiany w zapotrzebowaniu organizmu dziecka na...
Pamiętasz pieczone jabłka z miodem czy naleśniki z twarożkiem, które smażyła Ci babcia? Takim pysznym smakiem dzieciństwa powinien być podwieczorek. Kubuś Puchatek uważał, że „chociaż Jedzenie Miodu było bardzo miłym zajęciem, była taka chwila, tuż zanim się zaczęło jeść, kiedy było przyjemniej, niż kiedy już się jadło”. Spraw, by Twoje dziecko podobnie myślało o podwieczorku. A przy okazji dostarczaj mu tego, czego jego organizm potrzebuje. Oto nasze rady: – Podawaj go codziennie. Dietetycy zalecają, by dzieci jadły pięć posiłków dziennie, w tym dwa lżejsze (drugie śniadanie i podwieczorek). Gdy przerwy między posiłkami są długie (ponad cztery godziny), spada poziom glukozy we krwi, zmniejsza się wydolność fizyczna i umysłowa organizmu. A sama wiesz, z jakim zapałem Twój brzdąc poznaje świat! Poza tym organizm przyzwyczajony do rzadkich posiłków intensywniej gromadzi tłuszcz. – Staraj się, by był lekki. Korzystaj z tego, że rozpoczyna się sezon owocowo-warzywny. Zamiast niechętnie zjadanej surówki na obiad, podaj np. tarte jabłko z marchewką, lekko posłodzone, posypane cynamonem. Może być też porcja dobrych słodyczy (np. domowe ciasto drożdżowe). – Nie zapełniaj brzuszka herbatnikami, wafelkami, gazowanymi napojami. Nie chodzi o to, żeby tylko zaspokoić apetyt (i wyrobić w malcu złe nawyki żywieniowe), ale by dostarczyć mu zdrowej energii na popołudnie. – Proponuj nowości. Zachęcaj do poznawania nowych smaków i konsystencji. W drugim i trzecim roku życia podawaj dziecku dania, wymagające gryzienia – trzylatek ma zwykle dwadzieścia mleczaków i da radę chrupać np. jabłko. Dwu-, czterolatek chętniej próbuje nowości. Spróbuj to wykorzystać! – Uzależnij zawartość podwieczorku od obiadu. Jeśli brzdąc zjadł obfity obiad, późnym popołudniem zaproponuj mu tylko owoc (np. banana, gruszkę),...
