
Gdy dziecko wreszcie przyjdzie na świat i pępowina zostanie przecięta, czeka je wiele zmian. Powoli przystosowuje się do nowych warunków. Dziecko zaczyna samo oddychać, więc musi pozbyć się nadmiaru krwinek czerwonych, które przenosiły tlen, gdy dzidziuś był w brzuszku mamy. Powstająca wówczas bilirubina zostaje „przerobiona” przez niedojrzałą wątrobę, a potem „oddana” w pierwszych kupkach, tzw. smółce. Kikut pępowiny powinien się wkrótce zagoić i odpaść, a oddech wyrównać. Czasem jednak te zmiany trwają dłużej, niż podają poradniki dla rodziców. Sprawdź, czy powinnaś się tym martwić.
Żółtaczka u noworodka
W krwiobiegu noworodka krąży więcej czerwonych krwinek, niż jest mu to potrzebne do życia poza macicą. Ten nadmiar musi być z organizmu usunięty. W pierwszych dniach po narodzinach dochodzi więc do rozpadu erytrocytów, zawierających hemoglobinę płodową. Z tego powodu u większości noworodków między drugą a trzecią dobą życia pojawia się żółte zabarwienie skóry, spojówek i śluzówek. To tzw. żółtaczka fizjologiczna. Zwykle zażółcenie jest widoczne najpierw na twarzy, a potem na tułowiu i przesuwa się ku dolnym częściom kończyn. Ustępuje w odwrotnej kolejności z reguły do końca pierwszego miesiąca życia. Najdłużej utrzymuje się na buzi. U dzieci karmionych piersią zażółcenie może się przedłużać nawet do kilku miesięcy. W mleku niektórych mam jest bowiem substancja opóźniająca rozkład bilirubiny przez enzymy w przewodzie pokarmowym maluszka. Nie zagraża to zdrowiu dziecka, jednak lekarz musi wykluczyć inne przyczyny przedłużania się żółtaczki.
TO WAŻNE Kiedy zacząć się niepokoić? Gdy żółtaczka ponownie się nasila i/lub kolor skóry szkraba staje się zielonkawy.
Pępek noworodka
Prawie każdy noworodek, który opuszcza szpital, ma jeszcze kikut pępowiny. Co prawda już wtedy zaczyna on podsychać, ale to, kiedy odpadnie, zależy od jego grubości (to cecha indywidualna). Zwykle trwa to od kilku dni do paru tygodni. Aby przyspieszyć odpadnięcie kikuta pępuszka, należy przemywać go 75-procentowym spirytusem (rób to podczas każdej zmiany pieluszki) i utrzymywać w niemal sterylnej czystości – przykładaj wyłącznie jałowe gaziki, prasuj koszulki, które stykają się z pępuszkiem. Nie rezygnuj z kąpieli – nic się nie stanie, jeśli kikut lekko się zmoczy – potem go osusz i przetrzyj spirytusem.
TO WAŻNE Zgłoś się do lekarza, jeśli okolice pępuszka zaczerwieniają się i lekko puchną oraz wysięk z pępka powiększa się, jest ropny lub surowiczy, ma niemiły zapach. Lekarz prawdopodobnie zaleci maść z antybiotykiem.
Noworodek ma ropę na oczach
Noworodkom dość często ropieją oczka w pierwszych tygodniach życia. Zwykle powodem są bakterie, którymi dziecko zaraża się podczas porodu (znajdują się one np. w drogach rodnych mamy). Jeśli ropienie ustępuje po 2–3 dniach przemywania oczu sterylnym roztworem soli fizjologicznej, nie masz się czym niepokoić. Myjąc oczka maleństwa, wilgotny gazik przesuwaj od zewnętrznego do wewnętrznego kącika. Do każdego oka użyj nowego, czystego gazika. Kupuj małe opakowanie soli fizjologicznej i za każdym razem otwieraj nową ampułkę (w roztworze mogą namnażać się bakterie). Jeśli ropienie oczka utrzymuje się dłużej, zgłoś się do pediatry. Może to być zakażenie wymagające podania leku w kroplach lub maści.
TO WAŻNE Przedłużające się ropienie spojówek i łzawienie (zwłaszcza tylko jednego oka) może też oznaczać niedrożność kanalika nosowo-łzowego. Tym powinien się już zająć okulista. Prawdopodobnie zaleci leki przeciwzapalne i masowanie woreczka łzowego (w wewnętrznym kąciku oka). Jeśli leczenie nie przyniesie rezultatu, konieczny będzie zabieg, który udrożni drogi łzowe.
Noworodek ma nierówny oddech
Większość maluszków oddycha równo. Są też dzieci, u których parę płytkich oddechów dzieli kilkusekundowa przerwa (to wynik niedojrzałości układu nerwowego). Podczas tych przerw skóra nie powinna jednak zmieniać koloru, dziecko nie może być zaniepokojone ani zbyt spokojne. Jeśli tak nie jest albo ten sposób oddychania utrzymuje się po 4. miesiącu życia, natychmiast zgłoś to lekarzowi!
TO WAŻNE Aby zmniejszyć ryzyko bezdechu, układaj maluszka do spania na pleckach, nie kładź go na miękkim posłaniu, nie zakładaj mu ciężkich ubranek. Bezdechowi sprzyja też spanie z tatą czy mamą, jeśli palą papierosy!
