Jak pielęgnować gojący się pępuszek noworodka

Joanna Kiełbasińska, położna

Wyobraźmy sobie spotkanie z kosmicznym przybyszem… Każdy z nas chciałby go pewnie serdecznie przywitać, jednak nie obyłoby się bez obaw i lęku. Podobnie jest z noworodkiem, którego niedoświadczeni rodzice po raz pierwszy przynoszą do domu – nie mogli się go doczekać, a gdy już jest, troszkę się go boją. Ten lęk łatwo można zmniejszyć. Poczują się pewniej w nowej roli, gdy położna dokładnie poinformuje ich, na czym polega pielęgnacja nowo narodzonego dziecka. A w szczególności kikuta pępowiny, bo ten problem to źródło wielu rodzicielskich niepokojów.

Naturalnie zasady pielęgnacji
Do roku 2010 metody pielęgnacji gojącego się pępuszka (kikuta pępowinowego) nie były w Polsce uregulowane żadnymi zaleceniami. Zapewne wiele położnych i pielęgniarek pamięta czas, kiedy opatrywało się go jałowymi gazikami, specjalnie do tego celu złożonymi i nasączonymi 70% spirytusem. W zeszłym roku opublikowane zostały wytyczne Nadzoru Krajowego w dziedzinie neonatologii, które jasno określiły sposób postępowania z pępowiną bezpośrednio po porodzie i w dalszych dobach życia noworodka.

Nadzór Krajowy w dziedzinie neonatologii opracował polskie zalecenia suchej pielęgnacji kikuta pępowiny, które prezentujemy poniżej:
• Po urodzeniu się dziecka i ustaniu tętnienia w pępowinie należy zacisnąć pępowinę jałowym zaciskiem i przeciąć ją jałowymi nożyczkami, tak aby długość kikuta wynosiła 2-3 cm.
• Nie zaleca się stosowania alkoholu etylowego do odkażania kikuta pępowiny zarówno w warunkach szpitalnych, jak i w domu. Alkohol działa drażniąco na skórę noworodka i może wywierać działanie toksyczne, ponadto wydłuża czas odpadnięcia kikuta.
• Zabrudzony kikut pępowiny należy przemyć czystą wodą z mydłem, a po umyciu dokładnie osuszyć, dotykając delikatnie ręcznikiem. Podczas kąpieli – do czasu zagojenia kikuta – należy nalewać nieco mniej wody do wanienki, tak aby specjalnie nie moczyć kikuta (drobne zamoczenie nie stanowi problemu). Przed przystąpieniem do pielęgnacji pępowiny należy dokładnie umyć ręce wodą z mydłem. Nie należy niczym przykrywać kikuta pępowiny. Pieluszka powinna być umieszczona poniżej pępuszka, aby zapewnić swobodny dostęp powietrza. Jest to tzw. sucha pielęgnacja pępowiny; jej stosowanie skraca czas odpadnięcia kikuta.
• Podczas pobytu noworodka w szpitalu, a także w przypadku złych warunków higienicznych w domu zaleca się stosowanie antyseptyku (aczkolwiek Światowa Organizacja Zdrowia w wytycznych dla krajów rozwiniętych nie zaleca odkażania na oddziałach rooming-in).
• Najbardziej wskazane do odkażania kikuta pępowiny są oktenidyna (preparat Octenisept na bazie roztworu wodnego) lub chlorheksydyna w zasypce. Preparat odkażający należy stosować raz na dobę, zwracając uwagę na dokładne jego naniesienie na całą powierzchnię kikuta, ze szczególnym uwzględnieniem nasady.
• W przypadku wystąpienia obrzęku, zaczerwienienia o średnicy przekraczającej 5 mm lub innych niepokojących objawów należy się niezwłocznie skontaktować z lekarzem (nieprzyjemny zapach kikuta oraz niewielka ilość śluzowatej wydzieliny u nasady kikuta jest zjawiskiem prawidłowym).

Informacje o pieluszkach Huggies, aktualne konkursy i promocje znajdziecie na www.pieluszki.pl