Kiedy uśmiechasz się do swojego dziecka, kiedy patrzysz mu w oczy i kiedy podchodzisz do niego, gdy zapłacze w łóżeczku – uczysz je, że je kochasz i że jest dla ciebie ważne. Poprzez te wszystkie codzienne czynności: czułe słowa, przytulanie, wieczorny masaż itd., kształtujesz w dziecku poczucie własnej wartości i pokazujesz mu, na czym polega miłość.
Ta nauka jest ważniejsza niż myślisz. Według znanego psychiatry, Johna Bowlby'ego, twórcy teorii przywiązania, relacja z mamą jest dla dziecka relacją wzorcową (dzisiaj już wiemy, że nie musi to być mama, lecz także inny dorosły opiekun). To, czego się w tej relacji nauczy, będzie przenosić na wszystkie relacje z innymi ludźmi, także w dorosłym życiu.
Co to dokładnie znaczy? Najogólniej mówiąc, że jeżeli mama (lub inny główny opiekun: tata, babcia, rodzic zastępczy itd.) jest wrażliwa na potrzeby dziecka, ono uczy się, że bliskość idzie w parze z zaufaniem, życzliwością i bezpieczeństwem. Jeżeli jednak dziecko nie dostaje od swojego głównego opiekuna dostatecznej ilości uwagi i czułości – albo np. poza czułością styka się też z przemocą – wtedy jest duże ryzyko, że będzie wyrastać w przekonaniu, że nie jest warte miłości, czułości i uwagi. Takie poczucie to bagaż, który będzie musiało dźwigać przez całe życie!
Bądź otwarta/y na potrzeby dziecka – tylko tyle i aż tyle. Nie wierz w przestarzałe teorie, że dziecko poprzez płacz, złość czy swój upór próbuje tobą manipulować. Każde zachowanie niemowlęcia, rocznego dziecka, a nawet dwu- i trzylatka wypływa z jego potrzeb: bliskości, akceptacji, uwagi itd.
Pamiętasz swoje pierwsze randki z pierwszą miłością? Nie musieliście do siebie nic mówić, wystarczało, że na siebie patrzyliście, prawda? Taka sama intymna rozmowa toczy się między tobą a niemowlęciem np. podczas tulenia, masażu czy karmienia. Nie bez przyczyny natura tak to wymyśliła, że noworodek widzi najostrzej to, co znajduje się w odległości ok. 30 cm od jego twarzy – czyli z takiej, jaka dzieli oczy malucha od oczu mamy, gdy ona trzyma go przy piersi.
Kontakt wzrokowy to jeszcze nie wszystko: żeby zawiązać nić porozumienia z niemowlęciem, potrzeba jeszcze sporo przytulania, dotykania i noszenia. Zdaniem psychologów, bez częstej bliskości fizycznej niemożliwa jest bliskość emocjonalna między dzieckiem a rodzicami. Jeżeli będziemy podchodzić do opieki nad niemowlęciem wyłącznie zadaniowo: nakarmić-przewinąć-odłożyć-uśpić, to najzwyczajniej w świecie, nie będziemy w stanie dojrzeć sygnałów, jakie wysyła.
Czytaj także: Jak odkryto moc dotyku? Te badania dają do myślenia!
Tak – wiemy: płacz dziecka stresuje i męczy, ale spróbuj odwrócić trochę myślenie i potraktować ten płacz nie jako zło konieczne, ale jako cenną umiejętność, dzięki której ono już od pierwszego dnia życia może się z nami porozumiewać! Traktuj więc płacz dziecka jako próbę rozmowy – i postaraj się na nią jak najlepiej odpowiadać. Niemowlę nigdy nie płacze bez powodu. Jego płacz to zawsze jest sygnał: "bardzo cię potrzebuję". Nigdy go nie ignoruj i nie zostawiaj dziecka, by się wypłakało, bo wtedy ono uczy, że nie warto się starać o kontakt z tobą.
Z drugiej strony, licz się z tym, że nie zawsze uda ci się łatwo wyciszyć malucha. Są dzieci, które płaczą dużo więcej niż ich rówieśnicy – i chociaż czasem może to świadczyć o jakiejś chorobie (dlatego zawsze trzeba powiedzieć o tym pediatrze), to jednak o wiele częściej po prostu musimy pogodzić się z "taką urodą" płaczliwego dziecka. Co ważne, opinie, jakoby płaczliwość niemowlęcia miała zawsze źródło np. w nerwowej ciąży czy zachowaniu mamy, nie są prawdziwe. Wiele spokojnych, szczęśliwych matek ma tzw. temperamentne dzieci, które dużo płaczą, mało śpią i wymagają więcej cierpliwości.
Współpracowniczka Bowlby'ego, amerykańska psycholożka, Mary Ainsworth, przez lata badała, jakie typy więzi mogą zawiązać się między dzieckiem a mamą. Na podstawie swoich obserwacji wyróżniła u ok. rocznych dzieci 3 główne typy więzi: bezpieczną, lękowo-unikającą i nerwowo-ambiwalentną.
Takie dzieci wyrastają na ufnych, szczęśliwych dorosłych. Umieją w dorosłym życiu nawiązać prawidłowe, szczęśliwe relacje, bo nie uciekają przed bliskością: przyjaźnią czy miłością. Umieją obdarzyć kogoś innego swoim zaufaniem i w razie potrzeby poprosić o pomoc. Nie boją się na zapas opuszczenia, zdrady ani też tego, że uzależnią się od kogoś.
Dorosły, który w dzieciństwie wypracował nerwowo-ambiwalentną relację bliskości, to często typ zaborczego zazdrośnika. Jest nieufny, ciągle wymaga od bliskich dowodów przyjaźni i miłości, jest nieufny. Jego relacje z najbliższymi mogą być trudne i nietrwałe, bo jego zazdrość, zaborczość i nieufność może zniszczyć nawet najtrwalsze uczucie.
Dzieci, które mają z rodzicami relację unikającą, w dorosłym życiu mają poważne trudności, by komuś zaufać, zaprzyjaźnić się z kimś albo kogoś pokochać. Będą wolały trzymać innych na dystans – bo bliskość będzie dla nich obarczona zbyt dużym ryzykiem odrzucenia.
Otwartość na potrzeby dziecka, reagowanie na jego komunikaty i pielęgnowanie bezpiecznej relacji i to podstawa rodzicielstwa bliskości. Chociaż ten termin jest popularny w Polsce dopiero od kilku lat, to tak naprawdę nie oznacza nic nowego. Rodzicielstwo bliskości to nie jest żadna nowa metoda wychowawcza – to raczej idea,czy inaczej sposób myślenia o swoim rodzicielstwie. Nie musisz iść na kurs rodzicielstwa bliskości, żeby je praktykować. Wystarczy, że będziesz wsłuchiwać się w potrzeby swojego dziecka, że nie będziesz lekceważyć jego płaczu i że będziesz je szanować.
To wszystko także tobie ułatwi opiekę nad dzieckiem, bo przecież o wiele łatwiej znieść godzinne uspokajanie płaczącego dziecka, kiedy wierzymy, że ono w ten sposób próbuje nam coś powiedzieć, a nie że próbuje nami rządzić, manipulować albo zrobić nam na złość.
Narodziny dziecka Cudownie byłoby, gdyby zgodnie z obiegową opinią, dziecko wzmacniało relację między młodymi rodzicami. Nieraz bywa całkiem odwrotnie. Czasem maleństwo tak mocno pochłania uwagę świeżo upieczonej mamy i taty, że zapominają oni o innych rolach, jakie pełnią w rodzinie. Dopóki to kwestia zachłyśnięcia się nową rolą (zrozumiałego na początku rodzicielstwa), nie trzeba się martwić. Gorzej, jeżeli relacja między jednym z rodziców a dzieckiem stanie się silniejsza niż między dwojgiem dorosłych członków rodziny – a tak się dzieje w wielu domach! Skupienie się wyłącznie na maluchu (nawet w jak najlepszej wierze) może oddalić młodych rodziców od siebie. Tymczasem to właśnie bliska więź między mamą i tatą po narodzinach dziecka jest podstawą, bez której nie można mówić o prawdziwym poczuciu bezpieczeństwa dziecka. Czytaj też: 8 kontrowersyjnych metod wychowawczych Zakochani... ale w dziecku Oczywiście w pierwszym okresie po porodzie sprawy związane z niemowlęciem są tak ważne, że wszystko inne schodzi na dalszy plan. Warto jednak pamiętać, że w zdrowej rodzinie potrzeby wszystkich jej członków liczą się na równi. Często, zwłaszcza tuż po narodzinach dziecka, młodzi ojcowie czują się odsunięci na boczny tor albo nawet niepotrzebni. Dzieje się tak najczęściej wtedy, kiedy spotykają się z lekceważeniem swoich umiejętności rodzicielskich („Źle wiążesz tę czapeczkę”, „Daj, ja go szybciej nakarmię”) albo wykluczeniem z relacji mama-dziecko („Kochanie, przeniesiesz się na sofę? W trójkę nam tutaj za ciasno...”). Czytaj też: 10 rad, których lepiej nie słuchać Reorganizacja życia rodzinnego Do tego dochodzi jeszcze problem organizacji życia rodzinnego. Podołanie wszystkim obowiązkom po narodzinach dziecka wymaga tak wielkiego nakładu...
Całkiem niedawno świat obiegła informacja, że budowa mózgu kobiety zmienia się w trakcie ciąży , a zmiany te są zauważalne przez przynajmniej dwa lata od porodu. Według naukowców jest to sposób na zapewnienie potomstwu właściwej opieki: kobieta jest dzięki temu bardziej empatyczna i uwrażliwiona na potrzeby dziecka, które staje się priorytetem w jej życiu. To wiele wyjaśnia, prawda? Jeśli w pierwszych miesiącach po porodzie nie masz ochoty zajmować się swoją karierą, zdobywaniem nowych umiejętności czy nawet rozmową o aktualnej sytuacji politycznej w kraju, masz do tego prawo. Ten czas w życiu jest przeznaczony innym celom. I dobrze. "Moje dziecko jest ciekawsze od was!" – nie bój się powiedzieć tego na głos (dobrze, powiedz to w myślach, bo musisz utrzymywać kontakty z resztą świata, a ta łatwo się obraża!). Pozwólcie mamom cieszyć się dziećmi Nie warto niczego przyspieszać, nie należy obruszać się, że "z nią to już tylko o dziecku można pogadać, nic innego jej nie interesuje". Drodzy mężowie, drogie bezdzietne koleżanki, to apel do was – o zrozumienie! To minie, wasze żony i przyjaciółki powrócą do was, ale dajcie im czas. Pozwólcie im nacieszyć się swoim macierzyństwem, nową i najbardziej fascynującą z ról . Pozwólcie im poznawać się z dzieckiem, nawiązywać więź, dajcie im czas na dojście do siebie po ciąży i porodzie, pozwólcie im wypocząć i odnaleźć się na nowo w świecie, który uległ nieodwracalnej zmianie. Te pierwsze lata po porodzie to czas budowania więzi . To, co zaoferujemy naszym dzieciom w tym czasie, będzie darem, z którego będą czerpać przez całe życie. John Bowlby, który już w latach 50. ubiegłego wieku zajął się badaniami nad przywiązaniem i więzią , uznał, że kluczowe dla stworzenia więzi między rodzicem a dzieckiem są pierwsze 3 lata życia. To w tym...
Depresja poporodowa to jedno z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych po porodzie, ale nie jedyne. Zachwianie równowagi psychicznej po porodzie związane jest ze zmianami hormonalnymi w organizmie młodej mamy. Czasami problemy psychiczne po porodzie są poważne, a statystyki mówią, że na problemy psychiczne o różnym natężeniu cierpi aż 80 proc. kobiet po porodzie. Nie wolno bagatelizować tematu zaburzeń psychicznych u młodych matek – warto wiedzieć, czego można się spodziewać i jak postępować, jeśli zauważymy u siebie obniżenie nastroju, stany lękowe po porodzie lub inne problemy emocjonalne i psychiczne. . Zaburzenia psychiczne po porodzie Zaburzenia nastroju i inne problemy natury psychicznej występują u ok. 80 proc. kobiet w okresie ciąży i po porodzie. Wszystko przez wahania hormonów i zmianę ich stężenia. Specjaliści dzielą zaburzenia depresyjne związane z ciążą i porodem na: baby blues – objawia się drażliwością, zmiennością nastroju, pojawiającym się lękiem i zaburzeniami snu. Baby blues pojawia się po porodzie, a szczególnie nasilone jest w 5-7 dniu po urodzeniu dziecka. Szacuje się, że baby blues dotyka 80 proc. kobiet i mija zazwyczaj samoistnie po około 2 tygodniach. depresja poporodowa – szacuje się, że depresja poporodowa dotyczy ok. 15 proc. kobiet. W przypadku depresji poporodowej mamy do czynienia z pełnoobjawową formą choroby, konieczne jest leczenie farmakologiczne. depresja w przebiegu zaburzeń depresyjnych nawracających – dotyczy kobiet, u których przed porodem występowały epizody depresyjne (tzw. "mała" lub "duża" depresja, a także dystymia). Depresja poporodowa – trudna dla całej rodziny Depresja po urodzeniu dziecka to problem, który dotyka nie tylko kobiety, ale całej rodziny. Depresja poporodowa wpływa na życie wszystkich osób w otoczeniu cierpiącej...
