Mówię do ciebie, mamo

Karmienie dziecka i zapewnienie mu spokojnego snu to połowa sukcesu. Już wiesz, że tulenie i mówienie do niego jest tak samo ważne. Ale właściwie dlaczego. Sprawdź to. Czy z noworodkiem można nawiązać kontakt? Ależ oczywiście! Wybitny amerykański pediatra i psychoanalityk dr n. med. T. Berry Brazelton, zajmujący się rozwojem emocjonalnym dzieci, przypomina, że już w okresie życia płodowego maluch reaguje na bodźce z zewnątrz. Na USG udało mu się podpatrzeć, jak maleństwo wpatruje się w światło latarki przyłożonej do jej brzucha. Obserwując nowo narodzone dziecko, możesz się wiele dowiedzieć o jego wrażliwości. Naukowcy z Harvard Medical School, we współpracy z dr Brazeltonem, wyróżnili sześć stanów świadomości noworodka. Sprawdź, jak je rozpoznać i jak postępować, by dziecko czuło się bezpieczne i uczyło się świata. SEN GŁĘBOKI U NOWORODKA Dziecko w tej fazie snu miarowo i spokojnie oddycha. Potrafi odciąć się od bodźców (hałasów, domowego zamętu) płynących z otoczenia. Ma zamknięte oczka, leży bez ruchu albo porusza się tylko bardzo delikatnie. Co możesz robić, gdy noworodek śpi głębokim snem Sprawdź, jak przystosowuje się do nieprzyjemnych bodźców. Poświeć latarką przez dwie sekundy w jego zamknięte oczka (nie obawiaj się, to nie zaszkodzi). Na trzy pierwsze świecenia z pewnością zareaguje gwałtownymi ruchami ciała. Przy czwartym, piątym bodźcu zapewne uspokoi się, a jego oddech się wyrówna. To oznacza, że nie musisz zachowywać bezwzględnej ciszy, gdy śpi, bo twoje dziecko umie spać w różnych warunkach. A jeśli maluch nie przyzwyczaił się do świecenia i na kolejne próby reagował gwałtownie? Masz małego nadwrażliwca. Musisz mu stworzyć idealne warunki, by mógł spać: absolutna cisza, spokój, przyciemnione światło. LEKKI SEN U NOWORODKA Dziecko od czasu do czasu porusza usteczkami, ssie piąstkę lub palec. Oczka...

Czy pamięć noworodka to czysta karta, na której dopiero życie zapisuje swoje ślady? Tak niegdyś sądzono. Dziś wiemy, że nawet nowo narodzone dzieci mają własne wspomnienia! Jak się chodzi? Każdy z nas rodzi się, dostając od Matki Natury pamięciowy „zestaw startowy”. To tzw. pamięć gatunkowa. Wrodzone ślady pamięciowe nie są zapisane w naszej świadomości – ale istnieją i umożliwiają jej rozwijanie. Maleńkie dziecko, nie zdając sobie z tego sprawy, pamięta, jak chodzić, mówić (chociaż już nie w jakim języku), jak myśleć logicznie. Gdy osiągnie odpowiedni etap rozwoju (jego mięśnie i kości staną się odpowiednio mocne), bez niczyjej pomocy usiądzie, zacznie stawiać kroczki, wypowie pierwsze słowa. Jego mózg „wie”, jak to robić. Jest to pamięć wykształcona w toku ewolucji. Na tej samej zasadzie pisklęta „pamiętają”, jak się lata – pewnego dnia po prostu rozwiną skrzydła i poszybują. Uczucia w główce Pamięć emocji jest bardziej pierwotna niż wszelkie inne wspomnienia. Wydarzenie, które zrobi na dziecku ogromne wrażenie, zostanie zakodowane w pierwotnych strukturach mózgu i będzie pamiętane nawet po wielu latach. Dlaczego? Ma to swoje uzasadnienie w ewolucji: musimy zacząć je zapamiętywać jak najwcześniej i jak najlepiej, żeby w przyszłości ich unikać (gdy wzbudzają lęk) lub do nich wracać (gdy są przyjemne). Sprzed narodzin Wiele wskazuje jednak na to, że pamięć zaczyna funkcjonować jeszcze przed urodzeniem. Aby to zbadać, przeprowadzano różne eksperymenty. Proszono np. kobiety w ciąży, by słuchały określonego rodzaju muzyki. Po 12. miesiącach od narodzin ich maluchy poddano testom, odtwarzając różne melodie. Dzieci reagowały na tę, którą słyszały w okresie prenatalnym, i na zbliżoną do niej stylem, tonacją. „Poznawały” też rytm wierszyków czytanych im, gdy były w maminym...

Wiele umiejętności maluszek zdobywa sam, korzystając z zapisanej w genach „instrukcji”. Dzięki niej na pewnym etapie rozwoju zaczyna pełzać, siadać, wstaje… Nie trzeba wcześniej dziecka do tego nakłaniać czy na siłę stawiać w łóżeczku. Ale są rzeczy, które warto robić, by maluch z większą ochotą i odwagą rozwijał się, usamodzielniał, poznawał świat. I by w pełni wykorzystał swój potencjał. Okazuj miłość. Tul, uśmiechaj się, patrz w oczy, szybko reaguj na płacz. Bądź najwierniejszym kibicem maleństwa. Bezwarunkowa miłość to najlepsza inwestycja w rozwój małego człowieka, nie tylko emocjonalny, ale też fizyczny i intelektualny. Dziecko, które wie, że jest kochane, czuje się bezpieczne, a świat uznaje za miejsce godne poznania. Ma motywację do działania, bo Twoja radość jest dla niego najlepszą nagrodą i zachętą. Podsycaj ciekawość. Dzieci są z natury żądne nowych wrażeń, ale „nieużywana” ciekawość szybko marnieje. Maluszek, wokół którego nie dzieje się nic interesującego, staje się apatyczny, co wpływa także na jego rozwój ruchowy. Po co ćwiczyć wyciąganie rączek, jeśli nie ma niczego, co warto by było nimi dotknąć? Niemowlęciu początkowo wystarczy Twoja twarz, kolorowa grzechotka, wycieczka po mieszkaniu – dla niego wszystko jest nowe! Daj mu swobodę... Trudno ćwiczyć umiejętności, gdy niewygodne, zbyt ciepłe ubranko ogranicza ruchy, a do dyspozycji ma się niewielką przestrzeń między szczebelkami łóżka. Lepszy będzie rozłożony na podłodze kocyk. Dziecko potrzebuje swobody (w granicach rozsądku). Nieustanne „nie wolno”, „nie ruszaj”, „be!” nie sprzyja rozwojowi. Lepiej usunąć z zasięgu rączek to, co mogłoby być niebezpieczne. Swoboda to także możliwość wyboru. Dziecko najlepiej wie, co je w danym momencie interesuje. Po raz trzydziesty otwiera i zamyka...