Nasz synek ledwo zaczął mówić, a już zaczął zadawać różne trudne pytania, np.: "Kupicie mi braciszka? Dlaczego się całujecie?". Wskazuje intymne części ciała i pyta: "A co to jest?". Próbujemy jakoś odpowiadać, ale właściwie nie wiemy, ile możemy mu powiedzieć i czy już właściwe można rozmawiać z dzieckiem o seksie ? - Klaudia z Poznania Odpowiadają: Prof. Anna Brzezińska, psycholog dziecięcy, kieruje Zakładem Psychologii Socjalizacji i Wspomagania Rozwoju w Instytucie Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, pracuje w Instytucie Badań Edukacyjnych w Warszawie. Dr Joanna Urbańska, psycholog społeczny, adiunkt w Instytucie Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prof. Anna Brzezińska: Powiem coś, co rodzicom może wydać się dziwne lub kontrowersyjne – wychowanie seksualne zaczyna się od narodzin dziecka. W każdej rodzinie temat seksualności jest obecny w naturalny sposób. Słowa dużo znaczą, więc lepiej mówić po prostu o wychowaniu dziecka także ku szeroko pojętej zdrowej seksualności, w której ważne miejsce zajmują świadomość siebie i ciała, intymność i odpowiedzialność. Dr Joanna Urbańska: Tematem najczęściej i najszybciej poruszanym z małym dzieckiem jest ciało – nazywanie jego części i określanie ich funkcji. Początkowo mówimy, że penis jest do siusiania (dostosowując język do maluszka), z czasem – że także do tego, by w dorosłości mieć dzieci , którym okażemy czułość i bliskość (np. podczas karmienia). Każda rodzina nadaje różne nazwy częściom ciała w zależności od swojego "kodu językowego" – bardziej naukowe lub codzienne. Najważniejsze, żeby móc się porozumieć w ramach tego kodu, by był on zrozumiały dla dziecka, by mogło ono wyjaśnić, co je boli, a rodzic mógł...
Bądź cierpliwa! Niektóre maluchy wymawiają pierwsze słowo, mając rok, inne wiele miesięcy później. Nie musisz specjalnie uczyć swojej pociechy mówienia. Wystarczy, że z nią... rozmawiasz. Natura zrobiła nam prezent: zainstalowała w naszych głowach genialny program do nauki mowy. Dzięki niemu dziecko uczy się ojczystego języka bez wkuwania słówek i analizowania tabel gramatycznych. Pomożesz maluszkowi, stosując się do kilku prostych zasad: – Rozmawiaj z dzieckiem. Na początku (i przez większą część pierwszego roku życia) maleństwo nie rozumie ani słowa, ale osłuchuje się z językiem, poznaje jego brzmienie, intonację. O czym rozmawiać z maluszkiem? O wszystkim! A zwłaszcza o tym, co go dotyczy i budzi w nim emocje: „A teraz się wykąpiemy. To jest Twoja kaczuszka, a to mydełko”, „O, tata wrócił z pracy. Chodźmy się z nim przywitać” itd. – Mów łagodnym, serdecznym tonem. Wypowiadane przez Ciebie słowa są dla dziecka jak muzyka – choć nie niosą ze sobą (jeszcze!) konkretnej treści, dostarczają informacji o Twoich emocjach. Już kilkutygodniowe niemowlę inaczej reaguje na ton łagodny, a inaczej na ostry. Mówiąc do maluszka, nie zapomnij o uśmiechu – bobas czyta także z Twojej twarzy. – Wymawiaj słowa powoli i wyraźnie. Niełatwo wyłowić poszczególne słowa z węgierskiej piosenki, prawda? Dla Twojego maluszka polszczyzna to także obcy język. Wiele młodych mam, rozmawiając z dziećmi, mówi wyższym niż zwykle tonem, przesadnie rozciągając głoski. I dobrze, bo dzieci to lubią. – Powtarzaj. To ułatwia zapamiętywanie i łączenie zbitek dźwięków z konkretnymi przedmiotami. „To jest Twoja nóżka. Fajną masz nóżkę, wiesz?” itd. – Dopuszczaj dziecko do głosu. Zadawaj pytania i czekaj na odpowiedź (np. „Co powiesz na kaszkę?”). Maluszek odpowie tak, jak potrafi: najpierw tylko patrząc...
Jest mnóstwo rzeczy, których twoje dziecko powinno się nauczyć, zanim wejdzie w dorosłe życie. Jedną z nich jest właśnie odpowiedzialność , która wraz z samodyscypliną stanowi rodzaj wewnętrznej siły powodującej, że dobrowolnie robimy rzeczy, które wydają nam się słuszne, ale na które niekoniecznie mamy ochotę. Motorem, który napędza nas do działania, nie jest więc strach przed karą, ale satysfakcja , jaką dają nam dobrze wykonane obowiązki. Być może myślisz, że twoje dziecko ma jeszcze czas, by nauczyć się tak trudnych rzeczy, jednak im wcześniej zaczniesz, tym lepiej. Kiedy zacząć? Nie powinnaś oczekiwać odpowiedzialności od dziecka do drugiego roku życia. Twoja pociecha jest wtedy jeszcze zbyt mała, by mogła zrozumieć, co to jest obowiązek i dlaczego należy go wykonywać. Nie do końca jasny będzie też dla niej związek między niewykonaniem swojego zadania a konsekwencjami . Od drugiego roku życia dziecko potrafi już stosować się do norm społecznych oraz oczekiwań otoczenia, np. na prośbę dorosłego sprzątnie swoje zabawki, da psu pić itp. Należy jednak pamiętać, że maluch nie zawsze jednakowo chętnie będzie wykonywał te czynności, a motorem jego działań będzie raczej chęć uzyskania nagrody niż wewnętrzna potrzeba. Do końca wieku przedszkolnego dziecko potrzebuje częstego przypominania o obowiązkach oraz pochwał i motywowania , nie mniej jednak będzie starało się je wykonywać. Dlatego właśnie drugi rok życia to najlepszy moment, by zacząć uczyć dziecko odpowiedzialności. Daj przykład Małe dzieci uczą się norm społecznych przez modelowanie, tj. przez obserwację i naśladowanie zachowań innych, znaczących dla nich osób. Osobą, z którą twoje dziecko spędza najwięcej czasu i z którą łączy je silna więź emocjonalna jesteś właśnie ty, dlatego daj mu przykład pożądanych zachowań. Jeśli chcesz, by twój maluch...
