Pamięć niemowlęcia

Przed narodzinami

Choć nie pamiętamy pierwszych lat życia, jest wiele dowodów na to, że nasza pamięć zaczyna funkcjonować bardzo wcześnie – już przed narodzinami.

• Noworodki rozpoznają odtwarzany z taśmy głos własnej mamy: słuchają go chętniej niż głosu obcych kobiet. A skoro rozpoznają, to znaczy, że gdzieś w ich główkach świta myśl "Tak, ja to już słyszałem”.
• Odróżniają mowę ojczystą od obcej, a więc ich umysł zarejestrował jej rytm i melodię.
• Być może pamiętają znacznie więcej, jednak trudno to sprawdzić.

Po narodzinach

Od pierwszych chwil życia dziecko rozpoznaje obrazy, dźwięki i inne bodźce z którymi miało już kontakt.

• Przytulone do piersi zaczynają ssać, a więc pamiętają, że pierś = jedzenie.
• Dłużej wpatrują się w obrazek, który widzą po raz pierwszy, a więc potrafią odróżnić go od tych "starych".
• Przestają reagować płaczem czy przestrachem na często słyszane odgłosy, a więc gdzieś z zakamarkach ich umysłu, musi być ich ślad ("Ok., już to słyszałem i nie stało się nic złego. Nie ma co się przejmować").

Na początku ślady pozostawione w umyśle, są jednak bardzo nietrwałe. Z czasem to się zmienia.

• Dla noworodka każda zabawka jest "nowa" po upływie zaledwie dwóch minut od chwili, gdy widział go po raz ostatni. Jednak z czasem to się zmienia.
• Cztero- pięciomiesięczny bobas potrafi już rozpoznać twarz babci nawet po dwóch tygodniach.
• Ośmiomiesięczny malec zawzięcie szuka grzechotki, którą upadła mu na podłogę, a więc pamięta o niej także wówczas, gdy jej nie widzi. Wcześniej przestawała dla niego istnieć, gdy tylko tracił ją z oczu.
• Pod koniec pierwszego roku życia dziecko nie tylko rozpoznaje znajome przedmioty i sytuacje ale także potrafi odtwarzać wcześniejsze doświadczenia: na przykład potrafi (jeśli mu to wcześniej pokażesz) położyć do łóżeczka misia i nakryć go kołderką.

Zapomniane ale ważne

Twoje dziecko nie zapamięta pierwszych urodzin. Drugich i trzecich też nie. Jednak jak wyjaśnia profesor Maria Jagodzińska, autorka książki "Rozwój pamięci w dzieciństwie" , jednym z największych paradoksów związanych z ludzką pamięcią jest fakt, że choć nie pamiętamy pierwszych trzech, czterech lat naszego życia, to właśnie zdobyte wówczas doświadczenia w dużej mierze nas kształtują.

Wpływają na nasze decyzje, życiowe wybory, decydują o tym, jacy jesteśmy, jaki mamy stosunek do innych, co lubimy, a czego nie.

• Na przykład boimy się psów, ale nie pamiętamy, że kiedyś jakiś brytan nas przestraszył.
• Lubimy zapach pieczonych jabłek, choć nie umiemy sobie przypomnieć babcinej szarlotki.
• Podobnie jest z innymi, także o wiele ważniejszymi sprawami, na przykład poczuciem bezpieczeństwa. Twój malec nie będzie pamiętał, że wstawałaś do niego w środku nocy, gdy płakał. Ale – jeśli później nie wydarzy się nic, co to zmieni – będzie czuł się w świecie bezpiecznie.

Na podstawie książki prof. Marii Jagodzińskiej „Rozwój pamięci w dzieciństwie”