Wcześniak
Opieka nad wcześniakiem
08 lutego 2008
Noworodek urodzony przed czasem wydaje się taki kruchy, że aż strach wziąć go na ręce. Wymaga szczególnej troski. Trzeba go pielęgnować łagodnie, aby poczuł się na świecie bezpiecznie.
Dziecko urodzone przed 37. tygodniem ciąży to wcześniak. Taki noworodek to bardzo delikatny człowiek. Nie przypomina pulchnych dzieci z okładek kolorowych pism.
Jest szczupły, bez wykształconej tkanki tłuszczowej, czasem tak mały, że mieści się na dłoni! Pod półprzezroczystą skórą widać siateczkę naczyń krwionośnych. Włoski na czole prawie łączą się z brwiami. Ciałko pokryte jest meszkiem, uszka są miękkie i płaskie, miękkie są też kości czaszki. Ale jeśli twoja pociecha pośpieszy się na świat, medycyna może jej pomóc. Ty też możesz zadbać o jej zdrowie i samopoczucie.
Karmienie wcześniaka
Im wcześniej malec się urodzi, tym karmienie jest bardziej skomplikowane. Dziecko sprzed 33. tygodnia ciąży nie ma dostatecznie wykształconego odruchu ssania. Najmłodsze wcześniaki (sprzed 28. tygodnia) są zwykle podłączone do respiratora i karmione dożylnie. Starsze karmi się sondą (podaje się przez nią pokarm mamy lub specjalną mieszankę dla wcześniaków) i dożywia kroplówką. Lepszy jest oczywiście pokarm mamy. Różni się on od mleka kobiet, które urodziły o czasie – ma więcej białka i mikroelementów, aby wzmocnić organizm dziecka.
By rozbudzić i utrzymać laktację, trzeba odciągać pokarm – ręcznie lub laktatorem, 8–10 razy na dobę. Na początku podaje się dziecku malutko pokarmu (2–5 ml), co dwie–trzy godziny. Gdy pojawi się odruch ssania, można zacząć wprowadzać karmienie butelką lub piersią. Dziecku urodzonemu przed 32. tygodniem i z masą poniżej 1500 g można podawać pokarm mamy z dodatkiem specjalnych wzbogacaczy.
W szpitalu dziecko jest regularnie ważone. To pomaga sprawdzić, czy dobrze ssie. W domu należy karmić maleństwo na żądanie. Podczas częstych kontroli pediatra oceni, czy dobrze przybiera na wadze.
Zmiana pieluchy u wcześniaka
Skóra dziecka jest cienka i wrażliwa. Szczególnej dbałości wymaga na pupie – styka się tu z moczem, kupką i łatwo się odparza. Pieluchę tetrową trzeba zmieniać, ilekroć dziecko ją zabrudzi, a jednorazową co dwie–trzy godziny (i od razu po kupie).
Przy każdej zmianie skórę należy zmyć wilgotną chusteczką lub watką i ciepłą wodą z mydełkiem, osuszyć (nie pocierając, ale dotykając suchą tetrową pieluszką). Potem smarowanie: kremem ochronnym (np. Linomag, Bepanthen). Pieluszki dla wcześniaka można kupić np. za pośrednictwem Internetu (wejdź na stronę www.wczesniak.pl).
Kąpiel wcześniaka
Wcześniaczek powinien być kąpany codziennie. Jeśli w kąpieli jest zachwycony – nie ma problemu. Ale jeżeli płacze i kuli się, lepiej zacząć od obmywania na materacu. Trzeba to robić w nagrzanym pomieszczeniu. Zaraz po kąpieli należy delikatnie ciałko osuszyć (nie pocierając) i posmarować oliwką (główkę też). Na noc zakłada się dziecku czapeczkę i cienkie rękawiczki, bo wcześniaczki bardzo łatwo się wychładzają.
Ubranie dla wcześniaka
Maleńkie ciuszki można kupić w sklepach internetowych (np. na stronie www.wczesniak.pl). Ubieraj maluszka bardzo delikatnie, wolnymi ruchami, nie pociągając za rączki i nóżki, przemawiając doń łagodnie. Przy ubieraniu i noszeniu szczególnie uwagi wymaga główka – takie maleństwo jeszcze długo może mieć kłopoty z jej pewnym trzymaniem.
Rozwój wcześniaka
Sprawność umysłowa i fizyczna wcześniaków jest mniejsza niż u dzieci donoszonych. Są bardziej zagrożone niedowidzeniem, chorobami płuc, kłopotami z napięciem mięśniowym, porażeniem mózgowym, upośledzeniem. Ale większość dogania rowieśników i rośnie zdrowo. Trzy czwarte z nich po roku lub dwóch zrównuje się intelektualnie z dziećmi urodzonymi o czasie. Bardzo ważne są badania kontrolne, pozwalające wychwycić nieprawidłowości w porę. Czasami potrzebna jest też odpowiednia rehabilitacja.
Rozwój wcześniaka ocenia się według tzw. wieku korygowanego – oblicza się, ile dziecko miałoby tygodni, gdyby narodziło się o czasie.
Taki brzdąc potrzebuje także mnóstwa miłości i przytulania. Badania pokazują, że wcześniaki często dotykane jeszcze w szpitalu (nawet w inkubatorze), noszone („kangurowane”, czyli trzymane przez mamę lub tatę blisko ciała) rozwijają się lepiej niż dzieci „samotne”.
