Żel na ząbkowanie: od kiedy i jak stosować, aby nie zaszkodzić dziecku?
Dobry żel na ząbkowanie pomoże uśmierzyć ból. Musisz jednak zachować ostrożność w przypadku produktów zawierających lidokainę i benzokainę. Sprawdź, jak wybrać najlepszy produkt na ząbkowanie dla twojego dziecka i od kiedy go podawać.
Żel na ząbkowanie to produkt, który ma przynosić ulgę dziecku podczas bolesnego wyrzynania się zębów mlecznych. Wybór środków na ząbkowanie w aptekach jest spory: część produktów ma działanie znieczulające miejscowo (z lidokainą w składzie), część działa chłodząco lub łagodząco (bez lidokainy). Podpowiadamy, jaki żel na ząbkowanie wybrać dla dziecka i czy jest on równie skuteczny, co bezpieczny.
Żel na ząbkowanie: od kiedy stosować?
Jeżeli twoje dziecko ma rozpulchnione i zaczerwienione dziąsła, ślini się bardziej niż zwykle, wkłada ręce i przedmioty do ust, ma problemy ze snem, jest bardziej marudne i płaczliwe niż zwykle, a nawet ma biegunkę i podwyższoną temperaturę oznacza to, że prawdopodobnie ząbkuje. Ulgę powinien przynieść mu żel na ząbkowanie, który działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie oraz chodząco.
To, od kiedy zacząć podawać dziecku produkty na ząbkowanie, zależy od rodzaju preparatu. Naturalne żele na ząbkowanie są odpowiednie dla dzieci w każdym wieku. Żel zawierające lidokainę możesz zaaplikować, dopiero gdy maluch skończy dwa lata. Jedne i drugie stosuje się na każdym etapie ząbkowania.
Żel na ząbkowanie z lidokainą
Skuteczny żel na ząbkowanie zawiera w swoim składzie lek przeciwbólowy oraz substancję, która łagodzi podrażnione dziąsła i niweluje stan zapalny. Bardzo popularnym preparatem jest żel lidokainą (inna nazwa lidokainy to lidokainy chlorowodorek lub lidocaini hydrochloridum), która ma szybkie, ale też krótkotrwałe działanie. Dostępne w polskich aptekach preparaty z lidokainą w składzie to:
- Bobodent,
- Dentinox N.
- Calgel.
Preparat należy nakładać czystym palcem w ilości zalecanej w ulotce, a następnie rozmasować po dziąsłach malucha (miejscowo i bezpośrednio na obrzęknięte dziąsło).
Dostępne w Polsce preparaty zawierają mniej niż 2 proc. lidokainy (najsilniejszy – Bobodent – ma 0,5 proc. na 100 g specyfiku, Dentinox-N ma 0,34 proc. w 10 g tubce żelu), są więc bezpieczne. Ważne jest jednak, żeby rodzice nie powtarzali aplikacji lekarstwa zbyt często. W ten sposób łatwo o przedawkowanie lidokainy.
Żel na ząbkowanie z lidokainą: działania niepożądane
Żel na ząbkowanie o działaniu znieczulającym wydaje się więc najlepszym wyborem, jednak nie zawsze nim jest. U części dzieci może wywoływać nieprawidłowe reakcje, m.in.:
- problemy z oddychaniem;
- problemy z przełykaniem;
- uszkodzenie układu nerwowego;
- problemy z sercem;
- miejscowy obrzęk;
- wysypkę skórną.
Ze względu na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych zawsze stosuj się do zaleceń wskazanych w ulotce lub do zaleceń lekarza. Pamiętaj, że żel na ząbkowanie to lek, który można przedawkować!
Najgroźniejszym powikłaniem po zbyt wysokiej dawce lidokainy jest methemoglobinemia – choroba, która powoduje znaczny spadek ilości tlenu we krwi (zamiast hemoglobiny, we krwi jest dużo methemoglobiny MetHb). Wskazujące na nią niepokojące objawy to:
- bladość lub siny odcień skóry, paznokci i ust;
- duszności;
- ból i zawroty głowy;
- dezorientacja;
- przyśpieszona akcja serca;
- zmęczenie.
Jeśli dziecko jest uczulone na ten składnik, niepożądane objawy mogą wystąpić od razu po posmarowaniu żelem dziąsła. Istnieje również ryzyko, że lidokaina zostanie przeniesiona ze śliną do gardła, znieczulając przełyk, co grozi zadławieniem i może osłabić odruch odkrztuszania.
Preparat na ząbkowanie z benzokainą (bez lidokainy)
Benzokaina (benzocainum) to środek znieczulający o działaniu miejscowym. W Polsce od pewnego czasu nie można kupić żelu na ząbkowanie z tym składnikiem – podobnie jak lidokaina benzokaina nie jest zalecana dla dzieci poniżej 2 roku życia ze względu na silne działania niepożądane, w tym wspomnianą wcześniej methemoglobinemię. Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) przestrzega, że skutki uboczne benzokainy mogą pojawić się zarówno od razu po pierwszym zastosowaniu zawierającego ją preparatu na ząbkowanie, jak i dopiero po kilku aplikacjach.
Niestety na forach oraz aukcjach internetowych zdesperowani rodzice ząbkujących niemowląt wciąż poszukują i kupują dostępny w Stanach Zjednoczonych żel na ząbkowanie o nazwie Orajel Baby. Zdecydowanie przestrzegamy przed kupowaniem tego produktu, jak i jakichkolwiek leków niedopuszczonych do obrotu w Polsce lub sprzedawanych poza aptekami!
Naturalne żele na ząbkowanie
W aptece dostaniesz również żele na ząbkowanie bez kontrowersyjnych składników znieczulających (bez lidokainy i benzokainy), oparte głównie na ziołach i wyciągach z roślin. Działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie, a także łagodząco i uspokajająco. Najczęściej wykorzystywanymi roślinami są rumianek, tymianek, szałwia i szkarłatka.
- Dentibaby – zawiera wyciągi z kwiatów rumianku, korzenia kozłka lekarskiego i propolisu;
- Dologel – skład jak w Dentibaby;
- Kin-Baby – zawiera rumianek, szałwię i prowitaminę B5;
- Pansoral – na bazie prawoślazu lekarskiego i rumianku.
Co zamiast żelu na ząbkowanie?
A jeśli nie pomoże żel, to co na ząbkowanie? Możesz spróbować przynieść ulgę dziecku w jeden z tych rekomendowanych przez specjalistów, sposobów:
- masaż dziąseł – specjalną silikonową nakładką lub po prostu palcem;
- gryzaki dla dzieci – najlepiej wodne, schłodzone w lodówce (nie wolno ich zamrażać!);
- mokra i zima szmatka (np. pielucha tetrowa lub bawełniana), którą dziecko może gryźć dziąsłami.
Gdy twoje dziecko ząbkuje, przede wszystkim uzbrój się w cierpliwość. Pamiętaj, że ząbkowanie nie trwa wiecznie. Zazwyczaj najwięcej kłopotów jest z pierwszym mleczakiem. Potem powinno być już tylko łatwiej.
Uważaj na środki homeopatyczne zawierające ekstrakt z pokrzyku wilczej jagody (belladonna) – rośliny, która przy przedawkowaniu jest silnie trująca. Zachowaj też ostrożność, jeśli chcesz używać korali z bursztynu na ząbkowanie – stanowią ryzyko uduszenia lub zadławienia, a ich skuteczność nie jest udowodniona! Pamiętaj, że najlepszy lek na ząbkowanie to taki, który jest równie bezpieczny, co skuteczny.
Zobacz też:
- Kalendarz ząbkowania
- Szczoteczki i pasty dla dzieci – opinie
- Ząbkowanie bez bólu – sposoby mam – film