Naprawdę dużo! Ale nie każdy szmer jest powodem do niepokoju. Czasem to tylko sygnał, że organizm malucha dobrze pracuje.
Czy pamiętasz, gdy po raz pierwszy usłyszałaś tętno maleństwa? Przytłumione szumami, a jednak miarowe, wyraźne. To niezwykle wzruszający moment dla rodziców. A dla lekarzy – początek obserwowania, jak zmienia się serce dziecka. Sprawdzają jego budowę, liczą prawidłowy puls. Starają się jak najwcześniej wykryć nieprawidłowości, bo wiele z nich można leczyć.
Maleńka pompa
W ciągu dziewięciu miesięcy ciąży kilka pulsujących komórek przemienia się w złożoną pompę z dwoma komorami i dwoma przedsionkami. Serduszko maleństwa połączone jest z dwoma obwodami krwi: mniejszy przechodzi przez płuca, drugi obejmuje resztę ciała. Przed narodzinami maleństwo jeszcze nie oddycha, więc wymiana gazowa nie odbywa się w płucach. Dlatego przepływa przez nie znacznie mniejsza objętość krwi niż po porodzie. Jest to możliwe dzięki tzw. przewodowi tętniczemu Botalla, który łączy tętnicę płucną z aortą.
Tlen z pępowiny
Ale skoro płuca nie pracują, to skąd maleństwo czerpie potrzebny mu tlen? Z łożyska. Dotleniona tam krew dopływa do prawego przedsionka – odwrotnie niż po porodzie, kiedy wpływa ona do serca z płuc i trafia do lewego przedsionka. Przez dużą dziurę (tzw. otwór owalny), która znajduje się między dwoma przedsionkami, krew z tlenem przepływa ze strony prawej na lewą. Dzięki temu może być rozprowadzana po całym organizmie, trafiając do najważniejszych dla życia narządów.
Otwór ten jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju przed narodzinami, więc tzw. ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej nie jest wadą u nienarodzonego dziecka.
Nagła zmiana
Po porodzie wszystko się zmienia. Kiedy maleństwo bierze pierwszy wdech, zaczyna działać krążenie w płucach. Dotleniona krew napływa teraz do lewego przedsionka serca (a pozbawiona tlenu – do prawego), gdzie zwiększa się jej ciśnienie. Powoduje to zamknięcie otworu owalnego, który potem zarasta.
Przewód tętniczy Botalla też przestaje być potrzebny, odkąd zmieniło się krążenie krwi. Jego zarastanie spowodowane jest wieloma czynnikami, m.in. lepszym nasyceniem krwi noworodka w tlen i spadkiem poziomu hormonów wydzielanych przez łożysko, które podczas ciąży zapobiegały zaciśnięciu się tego naczynia krwionośnego. Przewód tętniczy zamyka się najczęściej w drugiej lub trzeciej dobie po porodzie, ale może później. Natomiast otwór owalny może być drożny nawet do końca pierwszego roku życia. Jeśli dziecko rozwija się prawidłowo, nie jest konieczne kontrolowanie, kiedy to się stanie.
Ważna kontrola
W pierwszej dobie życia lekarze osłuchują serduszko malucha. Sprawdzają, jakie szmery wydaje krążąca w nim krew.
Gdy zmniejsza się opór w krążeniu płucnym, zwiększa się ilość przepływającej przez ten obwód krwi. Obniża się ciśnienie w tętnicy płucnej, które przed urodzeniem było takie samo jak w aorcie. Natomiast w zwężającym się przewodzie tętniczym Botalla krew zaczyna płynąć szybciej. Można wysłuchać moment, w którym się on zamyka. Wzrasta wtedy różnica ciśnień między aortą i tętnicą płucną, bo obniża się ciśnienie w tej drugiej.

Dla noworodka przyjście na świat to zmiana na taką skalę, jaka już nigdy później nie zdarzy się w jego życiu. Dziecko musi nagle zacząć oddychać , pokonywać siłę ciążenia, jeść, trawić, przystosować się do powietrza, niższej temperatury. Jego serce zaczyna pracować inaczej niż do tej pory. To wszystko nie jest proste, dlatego niemal każdemu noworodkowi na początku przydarzają się problemy. Czytaj też: Co lubi noworodek, czego nie lubi, czego się boi: sprawdziliśmy! Żółtaczka noworodka Noworodek ma we krwi więcej erytrocytów (krwinek czerwonych) niż dorosły, ale żyją one bardzo krótko. To jeden z powodów pojawienia się żółtaczki noworodków : rozpadająca się hemoglobina (czerwony barwnik krwi) jest rozkładana do bilirubiny (żółtego barwnika). Wątroba (jeszcze niedojrzała) nie radzi sobie z przetworzeniem i wydaleniem nadmiaru bilirubiny z organizmu. Jeśli jest jej dużo, pojawia się żółtaczka. Ma ją aż 2/3 noworodków (częściej wcześniaki). Pojawia się zwykle w 2.-3. dobie życia. Dziecko staje się żółte - najpierw na twarzy, potem na brzuszku, a niekiedy także na rączkach i nóżkach. Zażółcone są też białka oczu i śluzówki. Co robić? Żółtaczka tzw. fizjologiczna nie jest chorobą, tylko fizjologią. Skuteczną metodą chroniącą noworodka przed nasiloną żółtaczką jest jak najczęstsze karmienie piersią . Pobudza to pracę przewodu pokarmowego (a dzięki temu łatwiej pozbyć się nadmiaru bilirubiny). Jeżeli jednak poziom bilirubiny jest bardzo wysoki lub zbyt szybko się zwiększa, lekarze zalecają fototerapię . Czytaj też: Bilirubina u noworodka Problemy z sercem W ciągu pierwszych chwil po urodzeniu ogromne zamiany zachodzą w sercu noworodka. W życiu płodowym układ krążenia spełniał rolę układu krwionośnego oraz oddechowego. Płuca nie były używane do oddychania. Większość krwi omijała je...

Dla noworodka przyjście na świat to szok. Zupełnie inaczej zaczyna pracować jego serce, noworodek musi nauczyć się oddychać, ssać, trawić pokarm. Musi zacząć pracować jego przewód pokarmowy, a organizm przyzwyczaić się do zupełnie innej temperatury. Nie każdy noworodek, który przychodzi na świat, jest na to w 100 proc. gotowy. Po co nowe standardy Noworodki w Polsce są pod dobrą opieką - dzięki pracy znakomitych neonatologów . Ale wygląda na to, że ta opieka będzie lepsza - dzięki nowym standardom opieki medycznej nad noworodkami , które opracowało Polskie Towarzystwo Neonatologiczne . – Neonatologia to dziedzina, która cały czas bardzo dynamicznie się rozwija. Pojawiło się wiele zagadnień, które uznaliśmy, że powinny zostać wprowadzone do standardów, aby ułatwić pracę lekarzom neonatologom i pediatrom w całej Polsce. Są oparte na najnowszych rekomendacjach europejskich i światowych towarzystw naukowych – powiedziała prof. dr hab. n. med. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka , prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego , podczas konferencji "Standardy medyczne w praktyce neonatologicznej i pediatrycznej". Czytaj też: Wcześniak rodzi się tak wcześnie, bo... ma więcej do zaoferowania światu! Jak dziś ratuje się noworodki Standardy są kierowane do neonatologów i pediatrów, ale ich lektura pokazuje, jak mocno do przodu idzie dziś medycyna. Można być pewnym, że dzięki nim poprawi się opieka nad wcześniakami , dziećmi urodzonymi z niską i skrajnie niską masą ciała , noworodkami z ciąż wielopłodowych, urodzonymi w ciężkim stanie. Jak ratuje się dziś noworodki? Przykład z nowych standardów - noworodek donoszony z niewydolnością oddechową, wrodzoną przepukliną przeponową. Można takie dzieci "dotlenić", przepuszczając ich krew przez oksygenerator. Jak to się robi? Otóż krew od noworodka wędruje przez...

Mieszkając w brzuszku, noworodek pluskał się w ciepłych wodach, nie musiał samodzielnie jeść ani oddychać. Słyszał bicie serca mamy, jej głos. Było mu tak dobrze. Aż tu nagle wszystko się zmieniło! Maleńkiego człowieka najpierw czeka pokonanie trudnej drogi na zupełnie inny świat. A w pierwszych chwilach po narodzinach trzeba się nauczyć tak wielu rzeczy... Pierwszy krzyk – zmiana w oddychaniu Dziecko przed narodzinami właściwie nie oddycha. Nie byłoby to zresztą możliwe. Co prawda pod koniec ciąży miało już wykształcone płuca, ale nie spełniały one swojej podstawowej funkcji: nie przeprowadzały wymiany gazowej. Pęcherzyki płucne były zapadnięte. Płód oddychał dzięki Tobie. Przez pępowinę do jego organizmu transportowana była bogata w tlen krew. Narodzinom dziecka zwykle towarzyszy pierwszy krzyk . Maluszek raz pierwszy nabiera powietrza do płuc i wykonuje swój pierwszy oddech . Właściwie jest to cała seria oddechów. W płucach musi bowiem pojawić się tyle powietrza, by już zawsze utrzymywać je w stanie rozprężenia. Pierwszy krzyk u poszczególnych noworodków różni się siłą i tonacją głosu. W pewnym sensie zależy on od rodzaju porodu, a także od fizycznego stanu organizmu dziecka. Po szybkim porodzie krzyk jest ostry i głęboki. Po trudnym, długo trwającym dziecko jest osłabione, dlatego krzyk często zamienia się w coś na kształt kwilenia. Na początku oddychanie dziecka jest niedoskonałe i nieregularne. Można powiedzieć, że maluszek dopiero się go uczy. Często ziewa, łapie powietrze, kicha i pokasłuje. Wszystkie te czynności zmierzają do uregulowania potrzebnej mu ilości powietrza. Zmiany w sercu noworodka W ciągu pierwszych chwil po urodzeniu ogromne zamiany zachodzą również w sercu dziecka . W najbliższych kilku tygodniach wiele zmieni się w samej jego budowie. Dlaczego? Otóż gdy dziecko znajdowało się w brzuszku, jego...