Co to jest choroba meningokokowa. Wyjaśnia prof. Ernest Kuchar

Choroba meningokokowa rozwija się w ciągu trzech do siedmiu dni po kontakcie z bakterią, która przenosi się z człowieka na człowieka za pośrednictwem wydzieliny dróg oddechowych i gardła, w tym śliny i śluzu, jak też w trakcie wspólnego zamieszkiwania, zwłaszcza w tej samej sypialni.

Niektórzy ludzie narażeni są na zwiększone ryzyko zachorowania na chorobę meningokokową. Należą do nich niemowlęta oraz małe dzieci w pierwszych dwóch latach życia, nastolatki i młodzi dorośli, jak też niektóre grupy przewlekle chorych, w tym z zaburzeniami odporności oraz osoby podróżujące na tereny gdzie choroba występuje często.

Choroba meningokokowa zwykle przebiega pod dwoma postaciami: jako ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych albo sepsa, czyli zakażenie krwi. Obie postacie choroby meningokokowej są bardzo poważne i mogą prowadzić do zgonu. Przy piorunującym przebiegu choroby śmierć może nastąpić w ciągu kilku do kilkunastu godzin. Chorzy, którzy wyzdrowieją z choroby meningokokowej, mogą mieć trwałe następstwa, takie jak amputacja kończyn, głuchota, zaburzenia poznawcze czy uszkodzenie mózgu.
Meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych polega na dostaniu się bakterii do ośrodkowego układu nerwowego oraz obrzęku i zapaleniu tkanek otaczających mózg i rdzeń kręgowy. Dla meningokokowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych typowy jest nagły początek z wysoką gorączką, bólem głowy i sztywnością karku. Mogą również wystąpić objawy dodatkowe tak jak światłowstręt, przeczulica, nudności, wymioty i dezorientacja. U małych dzieci objawy te mogą być trudne do zauważenia lub mogą w ogóle nie wystąpić. Chore niemowlę może być apatyczne, drażliwe, wymiotować albo odmawiać jedzenia. Jego ciemiączko może być wypukłe i tętnić.
Posocznica (sepsa) polega na dostaniu się meningokoków do układu krwionośnego, w którym bakterie mnożą się, uszkadzając ściany naczyń oraz wywołując krwawienia do skóry i narządów wewnętrznych. Sepsa zwykle objawia się gorączką lub dreszczami, znacznym osłabieniem, wymiotami lub biegunką, zimnymi kończynami, a zwłaszcza dłońmi i stopami, silnymi bólami mięśni, stawów, klatki piersiowej i brzucha oraz znacznie przyśpieszonym oddechem i akcją serca. Najbardziej charakterystyczna dla sepsy meningokokowej jest ciemno-czerwona wybroczynowa wysypka, która nie blednie pod uciskiem.
Postacie choroby wywołane przez meningokoki są bardzo poważne, ale możliwe do wyleczenia za pomocą antybiotyków, które zabijają bakterie. Najważniejszą sprawą jest wczesne rozpoczęcie leczenia, najszybciej jak to jest możliwe. Jednak nawet mimo szybkiego i właściwego leczenia, jeden do dwóch chorych na każdych dziesięciu, którzy zachorują na chorobę ma meningokokową umrze. Dlatego jeżeli podejrzewasz, że twoje dziecko ma chorobę meningokokową, natychmiast skontaktuj się z z lekarzem lub pogotowiem ratunkowym.
Szczepienie jest najlepszym sposobem zapobiegania chorobie meningokokowej.

Autor tekstu: Dr hab. med. Ernest Kuchar

Materiały źródłowe:
1. WHO Meningococal disease
2. WHO Meningococcal meningitis
3. ECDC Meningococcal disease

PP-NIM-POL-0059
Artykuł powstał przy współpracy z firmą Pfizer Polska