Oceniając stan noworodka bezpośrednio po urodzeniu, neonatolodzy używają skali Apgar. Według tej skali dziecko może dostać minimalnie 0 punktów, a maksymalnie 10 punktów.
– Wśród mam panuje przekonanie, że jeśli noworodek nie dostał pełnych 10 punktów w skali Apgar, to znaczy, że jest noworodkiem chorym. Tak nie jest – wyjaśnia dr Marta Balicka, pediatra neonatolog ze Szpitala Medicover. – Skala Apgar to wyłącznie skala orientacyjna, pokazująca, jak maluch przystosowuje się do życia po narodzinach.
W skali Apgar ocenia się 5 różnych parametrów:
– Każdą z tych pięciu rzeczy punktujemy od 0-2. Noworodka ocenia się wg skali Apgar w 1. minucie życia, następnie 2., 3. 5. i 10. minucie – mówi dr Balicka. – Wszystko, co dzieje się poza tymi minutami, nie wchodzi już w zakres skali Apgar. Oczywiście skala nie ma większego zastosowania w przypadku dzieci urodzonych przedwcześnie.
Stan dzieci, które dostały w badaniu łącznie 8 czy 9 punktów, również określa się jako dobry.
– Po prostu takie maluchy wymagają odrobinę dłuższego czasu adaptacji poza życiem łonowym – mówi pediatra. – Noworodek, który dostał łącznie 4-7 punktów, to noworodek, który urodził się w stanie średnim. Wszystko, co poniżej 4 punktów wymaga od nas, lekarzy, podjęcia czynności przywracających prawidłowe funkcjonowanie noworodka.
Polecamy: Zabieg Credego u noworodka
Każda mama chciałaby, żeby jej maleństwo już w pierwszej minucie życia, osiągnęło maksymalną liczbę punktów. Czasem jednak lekarz, zamiast maksymalnych dwóch punktów, przyznaje 1 albo 0.
– Noworodek może np. urodzić się z obniżonym napięciem mięśniowym i wtedy może mieć odjęty jeden punkt w kategorii „napięcie mięśniowe”. Wtedy zamiast 10 punktów w skali Apgar, dostaje łącznie 9 punktów – mówi dr Balicka.
Jeśli badanie Apgar wykaże, że serduszko noworodka bije rzadziej niż 100 uderzeń na minutę, lekarz przyzna tylko 1 punkt za czynność serca. Z kolei 0 punktów w tej kategorii oznacza, że czynność serca była niewyczuwalna.
– Noworodki urodzone z ciężkimi wadami serca często mają także odejmowane oba punkty za zabarwienie skóry – mówi dr Balicka. U takich dzieci skóra nie jest różowa, ale przybiera siną barwę.
Bywa także, że u dzieci niedotlenionych podczas porodu pojawia się tzw. sinica obwodowa: noworodek ma zasinione stópki, rączki, szarą obwódkę wokół ust. Wtedy lekarz zamiast maksymalnych 2 punktów za zabarwienie skóry, przyzna tylko 1 punkt.
Także dziecko z nieregularnym oddechem albo noworodek słabo reagujący na podrażnienie noska czy stópek nie dostanie pełnej puli punktów, co jednak nie musi znaczyć, że wymaga leczenia.
– Celem działań lekarzy jest to, żeby do tej 10. minuty życia dzieci osiągnęły maksymalną liczbę punktów w skali Apgar – kończy dr Balicka.
