
Głównym rezerwuarem pneumokoka jest człowiek, a do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z zarażoną osobą.
Badania wykazały, że aż 60% dzieci uczęszczających do żłobka lub przedszkola jest nosicielem pneumokoka. Co to oznacza? To znaczy, że pneumokok przebywa na błonach śluzowych nosa i gardła dziecka nie wywołując żadnych objawów. Takie dziecko nie wymaga leczenia, ale jeżeli dojdzie do osłabienia odporności np. w trakcie infekcji, pneumokok może przemieścić się z błon śluzowych nosogardła do okolicznych struktur anatomicznych i wywołać zapalenie ucha środkowego, zatok, czy płuc. Wtedy konieczne będzie podanie antybiotyku, a w razie ciężkiego przebiegu infekcji leczenie będzie musiało odbyć się w szpitalu.
Sytuacja stanie się znacznie groźniejsza, kiedy pneumokok z nosogardła przedostanie się do krwi i doprowadzi do rozwoju bardzo ciężkiej postaci zakażenia pneumokokowego tzw, inwazyjnej choroby pneumokokowej. Pod tym pojęciem kryje się wiele groźnych stanów takich jak:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
- zapalenie płuc z przedostaniem się bakterii do krwi
- posocznica potocznie zwaną sepsą
- zapalenie wsierdzia
- zapalenie otrzewnej.
Inwazyjna choroba pneumokokowa zawsze leczona jest w szpitalu, często na oddziale intensywnej terapii, i niestety może zakończyć się zgonem.
Liczba wszystkich rodzajów zakażeń pneumokokowych w Polsce nie jest dokładnie oszacowana, ale mamy dane na temat tych najcięższych przypadków. Rocznie notuje się ponad 1000 przypadków Inwazyjnej Choroby Pneumokokowej w Polsce.
Pneumokoki niestety coraz bardziej uodporniają się na antybiotyki. To zdecydowanie utrudnia leczenie zakażeń pneumokokowych. Dlatego tak ważnym narzędziem do walki z pneumokokami są szczepienia, które stymulują układ immunologiczny organizmu do wytworzenia przeciwciał przeciwko pneumokokom. Dzięki temu w razie wniknięcia pneumokoka do organizmu możliwa jest szybka i skuteczna obrona. Dodatkowo udowodniono, że szczepienia przeciwko pneumokokom redukują nosicielstwo w nosogardle i tym samym obniżają ryzyko zachorowania na zakażenia pneumokokowe. Dlatego szczepienia przeciwko pneumokokom zajmują ważne miejsce w polskim Programie Szczepień Ochronnych. Znajdują się zarówno w grupie szczepień obowiązkowych (bezpłatnych) m.in. dla zdrowych dzieci, które urodziły się po 31.12.2016 roku czy wcześniaków, jak i w grupie szczepień zalecanych (płatnych). Czy wiesz, które szczepienia przeciw pneumokokom wybrać? Znając różnice chronisz swoje dzieci świadomie.
Jeżeli masz pytania lub wątpliwości – zapytaj lekarza lub pielęgniarkę.
Autor: dr n. med. Justyna Tymińska
specjalista medycyny rodzinnej
Zakażenie pneumokokowe może wystąpić u każdego z nas, ale jest szczególnie groźne u dzieci poniżej 2. r.ż.
Aż 60% dzieci uczęszczających do żłobka lub przedszkola jest nosicielem pneumokoka.
Inwazyjna choroba pneumokokowa może zakończyć się zgonem.
Ważnym narzędziem do walki z pneumokokami są szczepienia.
Jeżeli masz pytania lub wątpliwości – zapytaj lekarza lub pielęgniarkę o szczepienie przeciwko pneumokokom.
Materiały źródłowe:
-
Sulikowska A, Grzesiowski P i wsp. Characteristics of Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae and Moraxella catarrhalis isolated from the nasopharynges of asymptomatic children and molecular analysis of S. pneumoniae and H influenzae strain replacement in the nasopharynx. J Clin Microbiol. 2004;42:3942-9
-
Klugman KP, Black S i wsp. Pneumococcal conjugate vaccine and pneumococcal common protein vaccines. W: Vaccines. Plotkin SA, Orenstein WA, Offit PA (red.). Sandauers 2013
-
Skoczyńska A, Kadłubowski M, Waśko I i wsp.: Resistance patterns of selected respiratory tract pathogens in Poland . Clin Microbiol Infect 2007;13:338-383
-
Pokorska-Śpiewak M. Neuroinfekcje. W: Pediatria. Tom 2. Kawalec W, Grenda R, Ziółkowska H (red.). PZWL, Warszawa 2013
-
Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z 16 października 2019 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2020. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia http:/dziennikmz.mz.gov.pl/api/DUM_MZ/2019/87/journal/5727 (dostęp: 20.04.2020)
-
Dagan R, Melamed R, Muallem M i wsp.: Reduction of nasopharyngeal carriage of pneumococci during the second year of life by a heptavalent conjugate pneumococcal vaccine. J Infect Dis. 1996;174:1271-78
PP-PRE-POL-0204
Materiał powstał przy współpracy z firmą Pfizer Polska