W pierwszych latach życia dziecka jednym z najpoważniejszych zagrożeń są rotawirusy – drobnoustroje wywołujące biegunki u noworodków i małych dzieci, często tak gwałtowne, że mogą doprowadzić do odwodnienia.1
Szacuje się, że w Polsce co roku na zakażenia rotawirusami cierpi ponad 200 000 dzieci poniżej 5 roku życia a do szpitala trafia 6 500 maluchów.2
Groźne wirusy
Rotawirusy są głównym powodem ciężkich biegunek u noworodków i małych dzieci. Wirus jest bardzo zakaźny, przez co na ogół dotyka całą rodzinę, choć najtrudniej chorobę znoszą najmłodsi. Im dziecko jest młodsze, tym większe jest ryzyko odwodnienia, konieczności dożylnego uzupełniania płynów, a więc i pobytu w szpitalu. Dlatego biegunek nie wolno lekceważyć.1 Pamiętajmy również, że pobyt dziecka w szpitalu może w dużym stopniu utrudnić normalne funkcjonowanie rodziny, a także zmusić rodziców do nieobecności w pracy.
W Europie każdego roku rotawirusy atakują około 3,6 mln niemowląt i dzieci w wieku przedszkolnym, z czego 700 tys. trafia do lekarzy, a 87 tys. wymaga pilnej hospitalizacji.2
Wszędzie tam gdzie my
Rotawirusy nie znają granic geograficznych i z łatwością się rozprzestrzeniają. Dostają się do organizmu drogą pokarmową lub kropelkową. Od chorego dziecka zarażają się pozostali członkowie rodziny. Zakażenie objawia się gorączką, wymiotami i ostrą biegunką, prowadzącą do odwodnienia.3 Towarzyszyć jej mogą również bóle brzucha oraz objawy infekcji górnych dróg oddechowych. Od zakażenia do wystąpienia pierwszych dolegliwości mijają zwykle 1-3 dni.4
Skuteczna broń w walce z biegunkami
Układ odpornościowy dziecka powinien być zabezpieczony przed atakiem wirusów i gotowy do wytwarzania przeciwciał. Rodzice w łatwy i bezbolesny sposób mogą zapewnić maleństwu wczesną ochronę przed biegunkami rotawirusowymi, stosując doustne szczepienie. Dostępne dane wskazuje, że szczepienie jest skutecznie i bezpieczne. Ponadto może być wykonane jednocześnie z innymi szczepieniami podczas jednej wizyty u pediatry. Dzięki temu, że jest szczepienie jest podawane doustnie, dziecko i rodzice nie odczuwają stresu związanego z ukłuciem.5,6,7
Skuteczność szczepionek przeciwko rotawirusom została potwierdzona w badaniach klinicznych obejmujących ponad 130 tys. niemowląt na całym świecie – były to jedne z największych badań w historii szczepień.3,7 Szczepionki chronią przed najczęściej występującymi szczepami wywołującymi zakażenia rotawirusowe, przed odwodnieniem spowodowanym przez biegunkę i wymioty oraz przed leczeniem szpitalnym.2
Uwaga ważne!
W Polsce dostępne są już dwie szczepionki przeciw rotawirusom. Podaje się je dzieciom od 6 tygodnia życia. Szczepionki te różnią się schematem dawkowania – jedna wymaga 3 a druga 2 dawek. Szczepienie należy zakończyć przed 24-26 tygodniem życia dziecka.5,6
Wczesna ochrona jest bardzo ważna, ponieważ powikłania związane z chorobą najciężej znoszą maluchy w pierwszych czterech miesiącach życia.3,8
Więcej informacji nt. profilaktyki rotawirusowej na stronie www.zakazenia-rotawirusowe.pl.
1 European Rotavirus Journal, Tom 1, Wydanie 1, 2005:7
2 Soriano-Gabarro M., Mrukowicz J. et al. Pediatr Infect Dis. J 2006; 25:S7-11
3 Szenborn L., Znaczenie zakażeń rotawirusowych w praktyce ambulatoryjnej i klinicznej oraz możliwości profilaktyki, Zakażenia 4/2007:106-112
4 Korycka M., Sytuacja epidemiologiczna zakażeń rotawirusowych dzieci w Polsce, Przegl Epidemiol 2004; 58:649-653
5 Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy GlaxoSmithKline
6Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy MSD
7 Wysocki J., Postępy w dziedzinie szczepień ochronnych w 2006 r. Medycyna Praktyczna – Pediatria 2/2007:68
8 Gotz M., Epidemiologia zakażeń rotawirusowych w Europie: niepełny obraz [w]: European Rotavirus Journal, Tom 1, Wydanie 2, 2005
O to, czym są zakażenia rotawirusowe zapytaliśmy pediatrę dr. Ernesta Kuchara z Kliniki Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Czym są rotawirusy i jak można się nimi zarazić? Rotawirusy są małymi, bardzo zaraźliwymi wirusami, które są główną przyczyną ciężkich biegunek u niemowląt i dzieci. Jak może dojść do zakażenia? Bardzo łatwo, gdyż do zakażenia drogą pokarmową, wystarcza śladowa ich ilość. Rotawirusami można się zarazić przez bezpośredni kontakt z osobą chorą, jak i przez styczność z zanieczyszczoną powierzchnią czy przedmiotami. W efekcie chorują praktycznie wszystkie dzieci do piątego roku życia. Rodzice powinni wiedzieć, że rotawirusy przeżywają na rękach do czterech godzin, a na skażonych przedmiotach nawet kilka dni. Zakażenie rotawirusem może, więc nastąpić nawet wtedy, gdy dziecko bawi się zabawką, której wcześniej dotykała osoba zakażona wirusem. Bardzo ważne jest zatem przestrzeganie zasad higieny oraz regularne mycie rąk już od najmłodszych lat, chociaż te ważne nawyki nie wystarczą, by ochronić dziecko przed rotawirusami. Jakie są charakterystyczne objawy zakażenia rotawirusami? Na zakażenie rotawirusami najbardziej narażone są najmłodsze dzieci. Niebezpieczną postać zakażeń rotawirusowych obserwuje się u niemowląt poniżej 6. miesiąca życia. Do trzech klasycznych objawów, które zwykle towarzyszą rotawirusom zaliczamy gwałtowne wymioty, wysoką gorączkę oraz ostrą, wodnistą biegunkę, która utrzymuje się od dwóch do siedmiu dni. Dolegliwości te są niezwykle uciążliwe i nieprzyjemne zarówno dla rodziców, jak i dziecka. Uporczywe wymioty i biegunka mogą doprowadzić do odwodnienia, które jest szczególnie groźne dla małych dzieci. Odwodnione maluchy mogą wymagać hospitalizacji i dożylnego podawania płynów. W jaki sposób...
Rozmowa z dr. n. med. Wojciechem Feleszko , immunologiem i pediatrą z I Katedry Pediatrii (Klinika Pulmonologii i Chorób Alergicznych Wieku Dziecięcego) Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Co wiemy o rotawirusach? Wirusy te plasują się nieustannie na pierwszym miejscu wśród przyczyn infekcji pokarmowych, niezależnie od szerokości geograficznej. To jedna z najczęstszych przyczyn hospitalizacji dzieci zarówno w Polsce, jak i na świecie. Zakażenie ma najcięższy przebieg u niemowląt i małych dzieci, a dotyczy prawie każdego dziecka do 4. roku życia, przenosząc się drogą fekalno-oralną. Rotawirusami można się zarazić zarówno poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą, jak też poprzez styczność z zanieczyszczoną powierzchnią. Wystarczy, że jedna osoba ma ręce zabrudzone drobinkami kału i dotknie np. myszki komputerowej, zabawki, monety czy klamki, a druga skorzysta z takiego przedmiotu, a potem przeniesie dłoń do ust i zakażenie gotowe. Jak wspomniałem, jest ono szczególnie groźne dla niemowląt i małych dzieci. Dlaczego? Ciało dziecka w powyżej 90 proc. składa się z wody, a jej utrata następuje znacznie szybciej niż u osoby dorosłej. Częste wymioty i biegunka mogą w krótkim czasie (kwestia kilkudziesięciu godzin) doprowadzić do znacznego odwodnienia organizmu, czyli utraty nawet większej niż 10 proc. masy ciała! Wraz z wodą dziecko traci jony sodu, chloru, potasu, itd. W efekcie gospodarka elektrolitowa ulega poważnemu zaburzeniu. Pojawia się gorączka, letargiczna senność (lub silne pobudzenie) oraz patologiczne objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Szacunkowe dane oparte na epidemiologii europejskiej oraz oceny sytuacji ekonomicznej Polski przez Bank Światowy, pokazują, iż w 2010 r. w Polsce na skutek odwodnienia i powikłań biegunki rotawirusowej, mogło dojść do zgonu 87 dzieci. To mniej niż w przypadku...
Dodatkowe szczepienia chronią przed wieloma groźnymi chorobami. Kiedy dziecko dostanie szczepionkę, w jego organizmie zaczynają mnożyć się przeciwciała , które już na długo zostaną w gotowości. Dzięki temu zetknięcie się dziecka z prawdziwymi chorobotwórczymi drobnoustrojami obędzie się bez szkody dla jego zdrowia. Rotawirusy – biegunka, jaką wywołują, grozi odwodnieniem Wystarczy krótki kontakt z zarażoną osobą, aby rotawirusy wniknęły do organizmu dziecka. Po następnych 2–4 dniach dziecko zaczyna wymiotować, do wymiotów dołącza biegunka – a to prosta droga do odwodnienia . Niemowlę traci wodę i cenne składniki odżywcze, słabnie i chudnie w oczach. Z tego powodu zarażenie rotawirusami często – szczególnie w przypadku niemowląt – kończy się w szpitalu. W jaki sposób szczepić? Pierwszą dawkę szczepionki przeciwko rotawirusom można podać już w 6. tygodniu życia , kolejną – po czterech tygodniach (cały cykl szczepienia trzeba zakończyć przed 24. tygodniem życia dziecka). Na szczęście akurat ta szczepionka nie wiąże się z dodatkowym wkłuciem, bo niemowlę dostaje ją doustnie. Musisz tylko uważać, aby jej nie ulało albo nie zwymiotowało (nie karm tuż po szczepieniu). Ile kosztuje: ok. 320 zł (jedna dawka). Zobacz też: Szczepionki nierefundowane - kwestia ilości wkuć? Pneumokoki – mogą wywołać np. zapalenie płuc albo zapalenie ucha Pneumokoki to groźne bakterie, które mogą powodować wiele chorób – od zapalenia ucha środkowego albo płuc aż po zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a nawet sepsę! Z tego powodu w wielu krajach, np. Francji czy Wielkiej Brytanii, szczepionka przeciwko pneumokokom jest bezpłatna i zalecana przez wszystkich lekarzy (choć w tych krajach nie ma obowiązkowych szczepień, to zdarza się, że niezaszczepiony przeciw pneumokokom...
