Aby szczepionki spełniły swoją rolę, czyli uodporniły dziecko przed groźnymi wirusami i bakteriami, powinny być właściwie przechowywane od chwili, gdy je wyprodukowano, aż do momentu szczepienia. Ponieważ coraz więcej rodziców decyduje się na zakup szczepionek na własną rękę, warto wiedzieć, jak się o nie zatroszczyć, zanim z apteki trafią w ręce pediatry w przychodni.
Temperatura ma znaczenie
Niektóre szczepionki są bardzo wrażliwe na temperaturę (szczególnie te w postaci płynnej). Trzeba zapewnić im coś, co specjaliści określają mianem zimnego łańcucha, czyli dbać o to, aby znajdowały się stale w temperaturze między +2 a +8 stopni C. Takie warunki panują zazwyczaj w lodówce (w zależności od wysokości półki – na środkowej jest ok. 5 st. C). Odpowiednie przechowywanie szczepionek nie zawsze jest proste, zwłaszcza gdy kupujesz preparat kilka dni przed planowaną wizytą szczepienną lub jeśli na dworze jest bardzo ciepło.
Jak zadbać o łańcuch?
Przed zakupem szczepionki w aptece, farmaceuta powinien uprzedzić cię, jak należy ją przechowywać. Ministerstwo Zdrowia informuje na swojej stronie internetowej, że jeśli podczas kupowania preparatu nie otrzymamy takich informacji, mamy prawo zwrócić go do apteki i żądać zwrotu pieniędzy (dodajmy, szczepionki skojarzone, które kupujemy dzieciom, często dużo kosztują). W aptece podczas letnich upałów możesz liczyć na specjalne opakowanie termoizolacyjne (torebkę z folii aluminiowej), które pozwoli ci bezpiecznie dowieźć szczepionkę do domu. Bez termotorby lub termosu możesz przewozić preparat jedynie w temperaturze niższej niż 25 stopni C i nie dłużej niż przez godzinę. Z tego względu zakupy w aptece najlepiej planować tak, aby jak najszybciej trafić po nich, jeśli nie do przychodni, to do domu.
Im zimniej, tym lepiej – nie w tym przypadku
Szczepionki wymagają chłodu, ale nie mogą być zamrażane! Jeśli zakupiony preparat przechowujesz w domu, nigdy nie wkładaj go do zamrażalnika. Szczepionka to materiał biologiczny, któremu temperatury poniżej zera nie służą. Ułóż ją w lodówce na środkowej półce tak, aby nie dotykała ścianek – to może powodować przemarzanie i uszkodzenie opakowania. Wioząc ją do przychodni, również pamiętaj o termotorbie. Przed szczepieniem pielęgniarka lub pediatra powinni nie tylko zbadać dziecko, ale również dopytać, kiedy szczepionka została kupiona i jak była przechowywana, zanim trafiła w ich ręce. Jeśli zimny łańcuch został przerwany, dziecko nie może jej otrzymać. Niepełnowartościowa, źle przechowywana szczepionka może być między innymi przyczyną niepożądanych odczynów poszczepiennych.
Zobacz też:
- Kalendarz szczepień na 2018 rok
- Cała prawda o „wadliwych” szczepionkach. Co robić, jeśli dziecko ją dostało?
- Czy NOP są groźne?