Kłopoty z oczkami

Swędzenie i pieczenieSpojówka jest bardzo delikatna i łatwo ją można podrażnić. Nigdy nie lekceważ zapalenia spojówek, bo niewyleczona do końca infekcja najpewniej powróci po kilku tygodniach.
Objawy. Najczęściej zapalenie pojawia się w jednym oczku, a po kilku dniach obejmuje również drugie. Dziecko łzawi, odwraca się od światła, pociera oczy rączką, próbując zmniejszyć dolegliwości. Spojówki są przekrwione, rzęsy często zlepia wydzielina. W zapaleniu bakteryjnym jest ona gęsta i ropna, w wirusowym – wodnista.
Przyczyny. Zapalenie spojówek może być wywołane brakiem higieny albo podrażnieniem oka, np. przez dym papierosowy, drobinki kurzu, piasek albo ostre słońce. Często też zdarza się, że oczko jest zaatakowane przez bakterie, wirusy albo grzyby. Zapalenie spojówek bywa również następstwem alergii.
Czas trwania. Najczęściej choroba trwa od trzech dni do dwóch tygodni.
Leczenie. Przemywaj oczko 0,9% NaCl, to pomaga złagodzić dolegliwości. Choroń oczy maluszka przed silnym światłem (w domu możesz zasunąć zasłony, na spacerze postaw w wózku budkę) i postaraj się powstrzymać go od pocierania oka. Jeśli rzęsy są sklejone po śnie, przyłóż okład z jałowego gazika namoczonego w soli fizjologicznej.
Zapobiegaj! Często sama myj ręce, a już koniecznie zrób to, gdy skończysz zmianiać dziecku pieluszkę i po powrocie ze spaceru. Nie używaj cudzych ręczników, często zmieniaj pościel. Ucz malca, by nie dotykał oczu.
Kiedy do lekarza?
Jeśli zapalenie pojawi się u niemowlęcia, skontaktuj się z lekarzem jak najszybciej. Zrób to także, jeśli zapalenie spojówek nie mija po 3–4 dniach, gdy malec skarży się na ból pod powieką albo swędzenie. Okulista przepisze właściwe leki i problem minie.

Zez, czyli uciekające oczka
Mięśnie dziecięcych oczu są jeszcze zbyt słabe, aby w pełni kontrolować widzenie. To częsty problem małych dzieci. Najczęściej nie jest oznaką niczego groźnego, ale nie czekaj, aż maluch „wyrośnie” z zeza. Nieleczony może doprowadzić do poważnej wady wzroku.
Objawy. Malec nie może ustawić oczu równolegle, kierują się do wewnątrz (zez zbieżny) lub na zewnątrz (zez rozbieżny). Rzadziej zdarza się, że oko kieruje się w górę lub w dół. Zezujące oko nie uczestniczy w widzeniu, czego skutkiem jest pogorszenie ostrości wzroku dziecka. Smyk, usiłując skupić wzrok, charakterystycznie przekrzywia głowę, pociera oczka, boli go główka, widzi podwójnie.
Przyczyny. Zwykle zez jest spowodowany wadą wzroku, rzadziej to skutek nieprawidłowej pracy mięśni gałki ocznej, urazów, chorób oczu lub problemów neurologicznych.
Leczenie. Nigdy nie przeprowadzaj go na własną rękę – zez zawsze jest powodem do jak najszybszej wizyty u okulisty. Wczesne rozpoczęcie leczenia pozwoli uchronić dziecko przed niedowidzeniem. Być może potrzebne będzie noszenie okularów, ćwiczenia z zasłonką (jedno oczku musi być wtedy zakryte). Niekiedy konieczne jest również leczenie oparacyjne.
Fałszywy alarm? Często zdarza się, że zdrowy noworodek wygląda tak, jakby miał zeza. W pierwszych 2. miesiącach życia dziecko może nie panować nad ustawieniem oczu, po tym czasie jednak każdy zez jest nieprawidłowością i wymaga badania okulistycznego. Zazwyczaj rodzice czują się po nim uspokojeni, ale zdarza się – na szczęście bardzo rzadko – że lekarz wykrywa poważne schorzenia.

Niedrożny kanalik
Łzy, których zadaniem jest oczyszczanie oczu, spływają wąskimi kanalikami w okolicy wewnętrznego kącika oka w kierunku nosa. Jeśli kanaliki te są niedrożne, ropieją spojówki, malec łzawi. Ta dolegliwość spotyka wiele niemowląt. Prawidłowo leczona, często znika bez śladu.
Objawy. Malec, choć zadowolony i spokojny, wygląda tak, jakby płakał. Jego oczka są wypełnione łzami, które nie mogą znaleźć ujścia, a skóra wokół oczu jest zaczerwieniona. Gdy oczko przepełni się łzami, płyn spływa po policzku wielkimi kroplami. Czasem dziecko budzi się ze sklejonymi powiekami, a w kącikach oczu gromadzi się żółtawa wydzielina.
Leczenie. Okulista najpewniej zaleci delikatny masaż wewnętrznego kącika oka (wytłumaczy ci, jak go wykonywać). Jeśli to nie przyniesie poprawy, być może przepisze krople z antybiotykiem. Zdarza się, że konieczne bywa udrożnienie dróg łzowych sondą. Zabieg – choć czasem związany z pobytem dziecka w szpitalu – przyniesie ulgę. Wykonuje się go w drugim półroczu życia.
Komplikacje. Ponieważ oko z zatkanym kanalikiem nie jest wystarczająco przemywane, u malucha może wystąpić infekcja albo zapalenie spojówek.

Cienie pod oczami
Przyczyn ich powstania może być bardzo dużo. Najczęstszą jest uczulenie.
Objawy. Dziecko wygląda na zmęczone nawet po przespanej nocy. Cienie mają różne kolory: od żółtawozielonego po fioletowe albo bordowe. Plamy mogą sięgać do połowy twarzy.
Przyczyny. Podkrążone oczy bywają oznaką anemii, złego krążenia krwi, obecności w organizmie pasożytów, niewydolności nerek lub krążenai krwi. Często też związane są z alergią na pyłki (lekarze nazywają je wtedy „okularami alergicznymi”). Czasem jednak zdarza się, że maluch ma cienie pod oczami, bo po prostu „taka jest jego uroda”. Zanim pójdziesz do lekarza, sprawdź, czy twój maluch śpi wystarczająco długo. Pamiętaj, że niemowlę potrzebuje około 14–16 godzin snu na dobę.
Kiedy do lekarza? Skontaktuj się z pediatrą, jeśli cieniom towarzyszy brak apetytu, osłabienie, apatia. Dodatkowe objawy mogą świadczyć o poważnej chorobie.


Konsultacja: lek. med. Małgorzata Seroczyńska, specjalista chorób oczu, przyjmuje małych pacjentów w warszawskim Centrum Medycznym Arka.