
1. Mycie zębów u dziecka zacznij jak najwcześniej
Oswajaj dziecko z myciem ząbków już w pierwszych tygodniach życia. Gdy nakarmisz niemowlę, odczekaj dwadzieścia minut (w przeciwnym wypadku zwykle dziecko ulewa mleko) i dokładnie przemyj mu dziąsła i języczek przegotowaną wodą. Najlepiej użyj do tego wyjałowionej, owiniętej wokół palca gazy. Delikatnie przesuwaj ją po dziąsłach od strony warg i języka. Rób to systematycznie, przynajmniej dwa razy dziennie – zwłaszcza po wieczornym karmieniu.
Zwyczajne mycie ząbków jest dla niemowlaka nudne. Zmień je w fantastyczną zabawę, wykorzystaj jako okazję do pieszczot. To całkiem proste. Może przemywanie dziąseł gazikiem połączysz z masażem buzi (delikatnie ją głaszcz, najlepiej od czoła i brwi w dół), a także masażem dziąseł na bolesne ząbkowanie, a pacynka smok zaśpiewa dziecku wymyśloną na tę okazję piosenkę?
2. Kup dobrą szczoteczkę do mycia zębów dziecka
Gdy pojawią się pierwsze ząbki, zacznij używać specjalnej szczoteczki dla niemowląt. Wygodna jest ta, którą można nałożyć na palec. Ale gdy pojawią się kolejne mleczaki – zastąp ją zwykłą (oznaczoną symbolem 0-2). Wymień szczoteczkę, kiedy włókna stracą kształt i sprężystość. Także po każdej chorobie dziecka lub jeśli okaże się, że miała kontakt z chorobotwórczymi drobnoustrojami, np. poliże ją pies lub dziecko uzna, że doskonale nadaje się do... sprzątania podłogi.
Sprawdź, jak wygląda dobra szczoteczka do zębów dla dziecka
3. Myj zęby dziecka prawidłowo
Pierwsze próby mycia ząbków nie zawsze są łatwe, uzbrój się więc w cierpliwość. Przygotuj się na to, że dziecko będzie zlizywać pastę, gryźć szczoteczkę. Gdy już oswoisz dziecko ze szczoteczką:
- Zewnętrzne powierzchnie ząbków czyścić ruchem kolistym.
- Zęby od strony wewnętrznej myj ruchem wymiatającym.
- Powierzchnie żujące i tylne czyść ruchami w przód i tył.
- Ząbki przednie myj ruchami pionowymi: góra–dół, góra–dół.
Nie przyzwyczajaj dziecka do mycia zębów w wannie, gdy jest zajęte zabawą gumową kaczką. W ten sposób, po pierwsze, nie będzie zainteresowane samym myciem. Po drugie zaś, nie nauczy się prawidłowej techniki mycia. Najlepiej postaw dziecko przed lustrem lub weź je na ręce, tak by mogło wszystko widzieć, a potem naśladować.
Zobacz też: Ząbkowanie u dzieci
4. Starannie wybierz pastę do zębów dla dziecka
Do mycia możesz używać samej wody albo z odrobiną (mniej więcej wielkości pół ziarenka groszku) pasty dla dzieci. Pastę z fluorem możesz kupić, kiedy zobaczysz u dziecka pierwszy ząbek. Szkliwo ząbków jest wówczas bardzo cienkie i delikatne, a fluor znajdujący się w paście wnika w szkliwo i chroni je przed próchnicą. Pamiętaj, by zawsze po wyszczotkowaniu przetrzeć ząbki czystą gazą, by zetrzeć z nich resztkę pasty. Kilkakrotnie przeciągnij też czystą mokrą szczoteczką po dziecięcym języku. Jeśli twoje dziecko nie pozwala ci na takie zabiegi, wprowadź pastę, dopiero gdy nauczy się pluć.
Sprawdź, jak wygląda dobra pasta do zębów dla dzieci
5. Chroń zęby dziecka przed próchnicą
Czyli nie zostawiaj na dłużej dziecka z butelką pełną słodkiej herbatki czy kaszki (nie pozwalaj, by z nią zasypiało!). Nie wytrzyma tego nawet najmocniejsze szkliwo i pojawi się próchnica butelkowa. Unikaj też podawania dziecku przekąsek. Żeby tkanki zęba miały szansę na ponowne zmineralizowanie, czyli naprawiły mikroskopijne uszkodzenia powstałe podczas ataku kwasów, musi minąć trochę czasu. Ślina wypłukuje wówczas spomiędzy zębów resztki pożywienia i atak kwasów zostaje zatrzymany. I jeszcze jedno... Oblizywanie smoczka czy łyżeczki, którą karmisz dziecko, jest zakazane! Sama tego nie rób i oducz tego innych. W ten sposób przekazuje się dziecku bakterie wywołujące próchnicę.
Przeczytaj, jak wygrać z próchnicą
6. Chodź z dzieckiem do dentysty
Im wcześniej zaczniesz to robić, tym lepiej. Na pierwszą wizytę zabierz dziecko, gdy pojawi się pierwszy ząbek (lekarz sprawdzi jego ustawienie, ustali z tobą, kiedy polakierować mleczaki). Ponieważ dziecko nie jest takim samym pacjentem jak dorosły, postaraj się, by trafiło do stomatologa, który potrafi pracować z dziećmi, czyli pedodonty.
Przeczytaj, jak przygotować dziecko na wizytę u dentysty
7. Wyrób u dziecka nawyk mycia zębów
Przede wszystkim zacznij tę edukację jak najwcześniej i bądź konsekwentna – nie poddawaj się nawet wtedy, gdy dziecko jest zmęczone albo protestuje. A poza tym:
- Postaraj się, aby mycie ząbków było przyjemnością. Pozwól dziecku wybrać szczoteczkę i nie traktuj zabiegów ze śmiertelną powagą. Śmieszne domowe zwyczaje (np. tupanie w drodze do łazienki, śpiewanie ulubionych piosenek, robienie śmiesznych min przed lustrem) sprawią, że nawet całkiem małe dziecko przypomni ci o myciu ząbków.
- Spróbuj odwrócić uwagę protestującego dziecka. Jeśli na pralce usiądzie tłumek pluszaków, by obserwować je, dziecko zapomni, że nie miało ochoty myć zębów. Bawcie się też w mycie ząbków np. lalkom.
- Sama myj zęby przy dziecku. Dzięki temu będzie wiedziało, że ten zabieg jest czymś oczywistym.
- Pozwól dziecku na samodzielne mycie zębów. Ale uwaga: potem umyj mu ząbki sama. Na razie nie jest w stanie dokładnie ich wyczyścić. Brak mu wprawy w posługiwaniu się szczoteczką.
Sprawdź, jakie są 4 ważne powody, by dbać o mleczaki
Konsultacja: dr n. med. Aleksander Remiszewski, kierownik Zakładu Stomatologii Dziecięcej AM w Warszawie, konsultant wojewódzki do spraw stomatologii dziecięcej.