Wszystko o uszkach

Czy dziecko dobrze słyszy
Wszystkie noworodki przechodzą testy, które pomagają wykryć wadę słuchu. Zdarza się ona u 1–2 dzieci na tysiąc.
• Jak wygląda badanie? Polega na rejestrowaniu czułą sondą odpowiedzi na sygnały dobiegające do ucha. Prawidłowy wynik badania świadczy o tym, że ucho wewnętrzne działa prawidłowo. Badanie jest bezbolesne. Negatywny wynik testów przesiewowych nie jest jednak dostatecznym dowodem, że dziecko nie słyszy. Ale gdy powtórne badanie też da niekorzystny wynik, malec musi pozostać pod opieką audiologa.
• Co będzie, gdy okaże się, że słyszy gorzej? Jeśli kolejne badania potwierdzą gorszy słuch, lekarz podejmie decyzję o założeniu dziecku aparatu słuchowego. Wrodzone wady słuchu rozpoznane i intensywnie rehabilitowane w pierwszym półroczu życia dają dziecku większe szanse na rozwój mowy.
• Uważnie obserwuj. Problemy ze słuchem mogą pojawić się nawet po przebyciu przez malucha zapalenia ucha środkowego. Koniecznie skontaktuj się z laryngologiem lub audiologiem, jeśli zauważysz, że twoje dziecko nie reaguje na wołanie, nie zwraca uwagi, kiedy głośno gra radio albo dziwnie przekrzywia główkę, gdy do niego mówisz.

Codzienna pielęgnacja uszu
Jest konieczna dla zdrowia i prawidłowego rozwoju słuchu dziecka. Przestrzegaj kilku zasad, bo niewłaściwa higiena uszu może zaszkodzić maluchowi.
• Myj tylko z zewnątrz. Lekarze są zgodni co do tego, że wkładanie czegokolwiek do uszu dziecka jest nie tylko zbędne, ale przede wszystkim szkodliwe i niebezpieczne. Czyść zatem jedynie małżowinę uszną. Wystarczy przemyć jej zakamarki wacikiem namoczonym w czystej wodzie. Do przewodu słuchowego nie wolno wkładać zbyt głęboko patyczków higienicznych, gdyż łatwo skaleczyć skórę i wprowadzić zakażenie. Woskowina, którą widać czasem w uszku, jest substancją chroniącą i oczyszczającą je w sposób naturalny. To oznacza, że ucho oczyszcza się
samo, dlatego nie próbuj wydostawać woskowiny z ucha, bo jedynie wepchniesz ją głębiej. Jeśli niepokoi cię to, że jest jej za dużo, porozmawiaj o tym z lekarzem. Może zaproponuje ci użycie preparatów, które ją rozpuszczają i ułatwiają usunięcie, np. olej parafinowy. Może w przypadku twojego dziecka ich użycie będzie uzasadnione.
• Czyść miejsce za uchem. Trudno utrzymać je w czystości. Właśnie tam gromadzą się resztki pokarmu, gdy po buzi dziecka spływa mleko. Zbiera się tam także brud, pozostałości po użytych kosmetykach itp. Myjąc okolice uszka, bądź delikatna i za mocno nie odciągaj małżowiny.
• A może kolczyki? Odradzamy. To piękna ozdoba, ale u dorosłego człowieka. Maluszek może niechcący pociągnąć za wiszącą błyskotkę i rozerwać płatek ucha albo odpiąć zapięcie od kolczyka i... połknąć go. Twierdzenie, że przekłucie uszu o wiele mniej boli niemowlę to absolutna nieprawda. Ryzyko infekcji, np. wirusowego zapalenia wątroby, jest takie samo jak u dorosłych.

Zapalenie ucha środkowego
Aż 65% dzieci do 2. roku choruje na nie przynajmniej raz. Najczęściej maluchy między 6. a 18. miesiącem życia.
• Objawy. Dziecko pociera uszko, sprawia wrażenie cierpiącego, ma słaby apetyt. Czasem małżowina jest zaczerwieniona lub pojawia się ropna wydzielina. Zapaleniu ucha towarzyszy gorączka, niepokój, choć może się zdarzyć, że choroba przebiega niemal bezobjawowo.
•Przyczyna. Wirusowe infekcje górnych dróg oddechowych mogą poprzedzać zapalenie ucha środkowego. W końcu jednak dochodzi
do zakażeń bakteryjnych (paciorkowcami, pałeczkami Haemofilus influenzae).
• Leczenie. Rozpoczyna je pediatra opiekujący się dzieckiem, ale kontrolę zawsze powinien przeprowadzić laryngolog. Gdy boli ucho, możesz podać dziecku lek przeciwbólowy.
• Powikłania. Najczęściej jest to niedosłuch spowodowany zaleganiem płynu w jamie bębenkowej.
• Pomoże drenaż. W przypadku przewlekłego wysiękowego zapalenia ucha środkowego zalecany jest tzw. drenaż wentylacyjny. To operacyjna metoda leczenia. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Po nacięciu błony bębenkowej umieszcza się dren (szpulkę), dzięki któremu wyrównuje się ciśnienie w uchu środkowym.
• Jak zapobiegać? Podczas kataru starannie oczyszczaj nos dziecka. Chroń malca przed infekcjami, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym (unikaj chodzenia z nim do supermarketów). Pamiętaj, że zapalenie ucha bardzo często jest skutkiem niewyleczonej infekcji.

Ciało obce w uchu
Odwróciłaś się na chwilę, a dziecko zdążyło już włożyć do uszka znaleziony na podłodze koralik? Zachowaj spokój, bo przestraszone twoim krzykiem wepchnie go głębiej.
• Wyciąganie. Zostaw to specjaliście. Nie staraj się usuwać z ucha koralika patyczkiem albo pęsetką. To najczęściej powoduje wepchnięcie go jeszcze głębiej. Źle kończą się także próby wypłukania ciała obcego. Pamiętaj, że niektóre przedmioty pęcznieją pod wpływem wilgoci, a to może bardzo utrudnić ich wydobycie.
• A może to owad? Jeśli maluch narzeka na bzyczenie albo łaskotanie w uchu, najpewniej dostał się tam komar albo muszka. Takie „efekty specjalne” są przerażające dla dziecka, a desperackie próby owada wydostania się z ciasnego kanalika mogą dodatkowo sprawiać dziecku ból. Aby pomóc malcowi, spróbuj unieruchomić intruza. Najskuteczniejsze jest wpuszczenie do ucha dziecka kilku kropli ciekłej parafiny.
• Kiedy do lekarza? Zawsze, gdy podejrzewasz, że w uchu malucha znalazło się ciało obce (np. koralik, ziarenko), jak najszybciej idź z dzieckiem do laryngologa. Tylko on może usunąć je z uszka, nie narażając małego pacjenta na przerwanie błony bębenkowej czy uszkodzenie kanału słuchowego.