Jak wygląda noworodek?

Czerwona, pomarszczona, pokryta mazią płodową skóra, zaciśnięte piąstki, cieniutkie, sine kończyny, wypukły brzuszek z klamrą zaciśniętą na odciętej pępowinie, uchylające się zaledwie na moment opuchnięte powieki, meszek pokrywający nie tylko czaszkę, ale czasem także plecki. Ale gdy oczka się otworzą, by obdarzyć cię pierwszym zamglonym spojrzeniem, Twoje lekkie rozczarowanie, zmieni się w pełne dumy zadowolenie – z tego, że już jest, że możesz go dotknąć, zobaczyć, przystawić do piersi. A co dokładnie zobaczysz?

Oczy noworodka

Powieki są lekko obrzmiałe, czasem zaczerwienione, a tęczówka mało przejrzysta. Jeśli kanaliki łzowe jeszcze się w pełni nie wykształciły, dziecko może się budzić ze sklejonymi powiekami lub zobaczymy ropiejące oczko u niemowlaka. Gdy nie śpi, widać pokrywające gałkę oczną łzy (ale na razie noworodek nie płacze).

Sprawdź, kiedy niemowlę zacznie ronić łzy

Włosy noworodka

Meszek płodowy, czyli pierwsze włoski, wytrą się w najbliższych 6-8 tygodniach. Na ich miejscu pojawią się (czasami dopiero po kilku miesiącach) włosy, których gęstość, grubość i kolor mogą się zmieniać wraz z wiekiem dziecka.

Skóra noworodka

Tuż po porodzie jest czerwona i pomarszczona, pokryta mazią płodową. W drugiej lub trzeciej dobie może przybrać lekko żółtą barwę, co świadczy o wysokim poziomie bilirubiny we krwi (to tzw. żółtaczka fizjologiczna). Stężenie spada samoistnie, w cięższych przypadkach pomaga naświetlanie lampą ultrafioletową.

Głowa noworodka

Miękkie kości czaszki są bardzo plastyczne, dzięki czemu dziecku łatwiej było przecisnąć się przez kanał rodny podczas porodu. Tuż po porodzie główka może mieć szpiczasty wydłużony lub lekko zdeformowany kształt. Zaokrągli się w ciągu najbliższych dwóch tygodni.

Dłonie noworodka

Noworodki trzymają je zaciśnięte w piąstki (to objaw prawidłowego napięcia mięśni). Dobrze jest obciąć paznokcie, jeśli wystają zza opuszek palców. Nie wiesz, jak się do tego zabrać? Sprawdź obcinanie paznokci u noworodka – krok po kroku.

Sutki noworodka

Tuż po porodzie mogą być lekko obrzmiałe i zaczerwienione (także u chłopców), czasami wypływa z nich przezroczysty płyn. To skutek podwyższonego poziomu żeńskich hormonów, które z organizmu matki przeniknęły do krwioobiegu dziecka.

Pępek noworodka

Zanim powstanie charakterystyczna blizna, wymaga starannej pielęgnacji. Niepokojące są wszelkie obrzmienia i zaczerwienienia, bo gojący się pępuszek to świeża rana, przez którą do organizmu mogą przeniknąć wirusy i bakterie. Jak pielęgnować pępek noworodka? Poznaj 6 żelaznych zasad.

Brzuch noworodka

Powinien być lekko napięty, ale nie twardy. Czasem przez skórę widać niewyraźny zarys jelit.

Genitalia noworodka

Wargi sromowe u dziewczynek, a u chłopców jądra i moszna są obrzmiałe i zaczerwienione. Z pochwy może się sączyć krwawa wydzielina (tzw. paramiesiączka). To normalna reakcja na nadmiar hormonów płciowych mamy. Objawy znikają w pierwszych dniach po porodzie.

Nogi noworodka

Ich podkurczona pozycja jest naturalna – w takim położeniu dziecko przebywało w matczynym łonie. Stopniowo będą się prostować. Kolanka układają się na różnym poziomie? To może być dysplazja stawu biodrowego.

Stopy noworodka

Siny kolor stópek wynika z niedojrzałości układu krążenia. Natomiast podwinięcie paluszków to typowe noworodkowe ułożenie. Rozprostowują się pod wpływem dotyku (tzw. odruch Babińskiego, jeden z odruchów noworodkowych).

To u noworodka jeszcze się zmieni

Zastanawiasz się, co zmieni się w wyglądzie noworodka? Oto podpowiedzi:

• Nos noworodka. Każde urodzone drogami natury niemowlę przez pewien czas ma lekko spłaszczony nos. To naturalne ułożenie i nie świadczy o jego późniejszej wielkości czy kształcie. Nigdy nie staraj się na siłę go prostować, przyciskając do siebie jego skrzydełka. To niczego nie przyśpieszy.

• Kolor oczu noworodka. Niemal wszystkie dzieci w naszym rejonie świata rodzą się z niebieskimi (czasem aż ciemnogranatowymi) tęczówkami. Dopiero między trzecim a szóstym miesiącem, a zdarza się że około pierwszego roku życia, oczy przybierają właściwy kolor.

• Czerwone znamiona tzw. naczyniowe znamiona wrodzone u noworodka. Należy do 6 najczęstszych znamion u dzieci. Rodzi się z nimi co dziesiąty noworodek. Występują pojedynczo. Są to miękkie, wypukłe plamy o intensywnie czerwonym kolorze. Zanikają samoistnie w pierwszych latach życia – z miesiąca na miesiąc bledną i maleją.

• Pępek noworodka. Czasem gojenie trwa nawet kilka tygodni. Jeśli jednak pojawi się wydzielina, krew lub obrzęk pierścienia pępowinowego, skontaktuj się z pediatrą.

• Białe krostki wokół nosa i brody u  noworodka. Ich pojawienie się jest wynikiem nieuregulowanej pracy niedojrzałych gruczołów łojowych. Nie wolno ich wyciskać, zdrapywać czy zasuszać. Gdy gruczoły dojrzeją, krostki same znikną.

• Miękkie ciemiączka noworodka. Są dwa. Przednie o kształcie rombu ma mniej więcej 2 cm z każdego boku. Tylne jest znacznie mniejsze, jego powierzchnia zmieści się pod opuszkiem twego kciuka. Tylne zarasta w pierwszym półroczu, przednie dopiero między 10. a 18. miesiącem życia dziecka.

Przeczytaj: Ciemiączko – czy trzeba się go bać?

Co może cię zaskoczyć w zdrowiu noworodka?

1. Tętno noworodka wynosi 110-140. Jego małe serce musi wykonać tyle uderzeń w ciągu każdej minuty. Tak szybka praca serca jest konieczna ze względu na niedojrzały układ krwionośny – krew krąży jeszcze bardzo powoli, bo nie wszystkie naczynia są w pełni wykształcone.

2. Lekko ropiejące i klejące się powieki to znak, że kanalik łzowy noworodka nie pracuje jeszcze prawidłowo. Za każdym razem, gdy maleństwo się przebudzi, przemywaj jego oczka watką zwilżoną solą fizjologiczną, od zewnętrznego kącika do wewnętrznego. Konieczne będzie także delikatne masowanie okolicy oka. Nauczy cię tego pediatra lub okulista dziecięcy.

3. Temperatura noworodka jest nieco wyższa. Ciało zdrowego noworodka powinno mieć 37°C. Bardzo szybko jednak reaguje na zmiany w otoczeniu – wychładza się, jeśli temperatura w pomieszczeniu wynosi mniej niż 21°C. Spadek ciepłoty ciała sprawia, że spowolnieniu ulegają procesy wewnętrzne, m.in. krążenie krwi. Jest to zjawisko niekorzystne, dlatego dbaj o wysokość temperatury otoczenia oraz stosownie do niej ubieraj dziecko.
Obejrzyj też film, jak wybierać ubranka dla niemowlaka:

4. Noworodek ma jeszcze niedojrzałe gruczoły łojowe, które produkują nadmierne ilości wydzieliny. To w niektórych przypadkach prowadzi do powstania tzw. ciemieniuchy - żółtych zwartych płytek pokrywających szczyt głowę. Miejsca te należy na pół godziny przed kąpielą delikatnie natłuszczać odpowiednim preparatem lub oliwką. Podczas kąpieli trzeba umyć głowę, a po wytarciu włosów, delikatnie je wyczesać. Jeśli dodatkowo występuje zaczerwienienie i pojawia się stan zapalny, pediatra może przepisać maść z niewielką ilością hormonów, która ustabilizuje stan skóry.

Sprawdź również, jak powinna wyglądać kąpiel noworodka – krok po kroku