nowotwór u dziecka
Adobe Stock
Zdrowie

Nowotwór u dziecka: objawy, diagnostyka. Najczęstsze nowotwory u dzieci

Nowotwór u dziecka budzi przerażenie rodziców. Na szczęście wcześnie wykryty często może być w 100 procentach wyleczony. Dlatego tak ważne jest, aby znać objawy, które mogą sugerować nowotwór i szybko zgłosić się do lekarza.

Nowotwory u dzieci zwykle rozwijają się szybko, dlatego dają widoczne objawy. Najłatwiej zauważyć je rodzicom i opiekunom, którzy najwięcej czasu spędzają z dzieckiem.

Symptomy choroby nie zawsze od razu sugerują nowotwór – są niespecyficzne, a dziecko manifestuje całym sobą, że dzieje się z nim coś niedobrego. Wszystkie objawy i nietypowe zachowania dziecka warto konsultować z pediatrą – to nie jest daremny wysiłek, bo może uratować życie.

Spis treści:

Objawy nowotworu u dzieci

O objawach choroby nowotworowej u dzieci mówi się, że są asymetryczne, niespecyficzne i długotrwałe. Oznacza to, że nie są chwilowe, często pojawiają się na jednej połowie ciała i niekoniecznie muszą oznaczać chorobę nowotworową u dziecka. Inne schorzenia także mogą manifestować się w taki sam sposób.

Poniżej wymieniamy najczęściej występujące objawy nowotworu u dziecka:

  1. Gorączka lub stany podgorączkowe, które nie ustępują pod wpływem stosowania leków i wciąż utrzymują się lub nawracają. Często nie towarzyszą im inne objawy.
  2. Długotrwały kaszel, trwający ponad 3 tygodnie, także u dzieci poza tym zdrowych. Kaszel może być męczący, narastający, nieustępujący.
  3. Zmiana rytmu wypróżnień. Dziecko może mieć zaparcia albo długotrwałe (powyżej 2 tygodni) biegunki, ale też kolkowe bóle brzucha. Mogą nawracać zakażenia układu moczowego, wtórne moczenie nocne.
  4. Bóle głowy – nawracające, po przebudzeniu, nasilające się. Bólom głowy mogą towarzyszyć nudności i wymioty oraz zaburzenia widzenia, pamięci, zdolności mówienia. Czasami dochodzi do powiększenia obwodu głowy dziecka.
  5. Bóle pleców – opór przy wykonywaniu skłonów, guzy, zniekształcenia w okolicy pośladków, wykrzywianie kręgosłupa, zaburzenia czucia w kończynach po jednej stronie ciała.
  6. Bóle kończyn – dokuczające za dnia i nasilające się podczas aktywności fizycznej, utrudniające normalne poruszanie się. Guzy pojawiające się na kończynach, asymetria ciała w miejscu bólu, patologiczne złamania.
  7. Utrata masy ciała lub brak przyrostu masy ciała. Dziecko ma przedłużające się zaburzenia apetytu i inne objawy.
  8. Zmiany skórne – guzki, znamiona. Mogą występować już w okresie noworodkowym lub pojawić się później. Niepokój powinny budzić zmiany szybko rosnące, twarde, niebolesne, powyżej 3 cm średnicy, podkrwawiające, asymetryczne, nieruchomo osadzone w tkankach.

Najczęstsze nowotwory u dzieci

Zdecydowanie najczęstszym nowotworem wieku dziecięcego jest ostra białaczka limfoblastyczna. Do najczęściej występujących nowotworów wieku dziecięcego należą też guzy układu nerwowego, chłoniaki i retinoblastoma.

Najczęstsze nowotwory u dzieci – białaczki

Stanowią ok. 35 proc. nowotworów rozpoznawanych u dzieci. Najczęściej występuje ostra białaczka limfoblastyczna, ale zdarza się też przewlekła białaczka szpikowa.

Białaczka jest chorobą krwi, która może wywoływać następujące objawy:

  • przewlekłe zmęczenie
  • osłabienie
  • nadmierna senność
  • nawracające stany podgorączkowe i infekcje
  • bladość błon śluzowych i skóry
  • bóle kostne kończyn dolnych
  • powiększenie węzłów chłonnych
  • pojawiające się bez wyraźnej przyczyny siniaki i wybroczyny.

Najczęstsze nowotwory u dzieci – guzy układu nerwowego

Mogą mieć postać guzów mózgu lub rdzenia kręgowego. Najczęściej należą do jednego z następujących rodzajów nowotworów: rdzeniaki, gwiaździaki, glejaki i wyściółczaki. Każdy z nich daje nieco inne objawy, ale wszystkie guzy układu nerwowego mogą powodować objawy typowe:

  • zaburzenia równowagi
  • ataki padaczki
  • zawroty głowy
  • nudności i wymioty
  • nagłe pojawienie się zeza
  • utraty przytomności
  • zaburzenia widzenia
  • nocne bóle kończyn lub głowy
  • zaburzenia czucia lub niedowłady kończyn
  • asymetria tułowia (skrzywienie kręgosłupa)
  • zaburzenia w rozwoju dziecka.

Najczęstsze nowotwory u dzieci – chłoniaki

Chłoniaki to nowotwory układu limfatycznego, nazywanego też chłonnym. Mogą lokalizować się w całym ciele, lecz najczęściej pojawiają się w okolicach dołów pachowych, pachwin i szyi, ale też w jamie brzusznej i klatce piersiowej.

Chłoniaki dają nietypowe objawy:

  • powiększenie węzłów chłonnych
  • przewlekły kaszel
  • nocne poty
  • osłabienie
  • nawracające gorączki i stany podgorączkowe
  • bóle brzucha lub zaburzenia w funkcjonowaniu układu oddechowego – w zależności od lokalizacji.

Najczęstsze nowotwory u dzieci – retinoblastoma

Jest to tak zwany siatkówczak, czyli rak oka, który może (ale nie musi) mieć podłoże genetyczne.

Do objawów retinoblastomy należą:

  • biały refleks na źrenicy (leukokoria)
  • zez
  • stan zapalny
  • wytrzeszcz (w zaawansowanym stadium)
  • rzadziej pojawiają się także poszerzenie źrenic i różnobarwność tęczówki.

Rodzaje nowotworów u dzieci

Nowotwory u dzieci klasyfikowane są ze względu na tkankę, z jakiej powstały, a nie jak ma to miejsce u dorosłych – ze względu na umiejscowienie narządowe nowotworu.

Międzynarodowa Klasyfikacja Nowotworów Dziecięcych pokazuje, jakie nowotwory rozpoznawane są u dzieci. Wspólne numery mają nowotwory pochodzące z tej samej tkanki:

  • białaczki – I
  • chłoniaki – II
  • nowotwory ośrodkowego układu nerwowego – III
  • nowotwory układu współczulnego – IV
  • retinoblastoma – V
  • guzy nerek – VI
  • guz Wilmsa, rhabdoid and clear cell sarcoma – VIa
  • rak nerki – VIb
  • inne złośliwe guzy nerek – Vic
  • guzy wątroby – VII
  • hepatoblastoma – VIIa
  • hepatic carcinoma – VIIb
  • niesklasyfikowane złośliwe nowotwory wątroby – VIIc
  • złośliwe guzy kości – VIII
  • mięsaki tkanek miękkich – IX
  • guzy germinalne – X
  • raki i inne złośliwe nowotwory pochodzenia nabłonkowego – XI
  • rak kory nadnerczy – Xia
  • raki tarczycy – XIb
  • rak jamy nosowo-gardłowej – XIc
  • czerniak skóry – XId
  • rak skóry – XIe
  • inne i niesklasyfikowane raki – XIf
  • inne i niesklasyfikowane nowotwory – XII


Nowotwory dzieli się także na:

  • raki – pochodzące z tkanki nabłonkowej, u dzieci rozpoznawane są rzadko
  • mięsaki – wywodzą się z tkanek miękkich (miąższowej, łącznej, tłuszczowej, chrzęstnej, kostnej). Mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy (rhabdomyosarcoma; RMS) najczęściej rozpoznawany jest u dzieci w wieku 2-6 lat, drugi szczyt zachorowań przypada na wiek 15-19 lat.
  • chłoniaki – nowotwory rozwijające się w układzie limfatycznym, częste u dzieci i młodzieży
  • nowotwory OUN – ośrodkowego układu nerwowego, guzy mózgu i rdzenia kręgowego. Nowotwory te rozpoznaje się najczęściej u dzieci w wieku od 1 do 10. roku życia, nieco częściej u chłopców.
  • czerniak – nowotwór komórek barwnikowych skóry, u dzieci występuje rzadko.

Jak rozpoznać objawy raka u dziecka?

Wiele nowotworów u dzieci można całkowicie wyleczyć, jeśli choroba zostanie wcześnie rozpoznana. Dlatego tak szalenie ważne jest, aby nie bagatelizować objawów, które mogą świadczyć o rozwoju nowotworu.

Każdy rodzic z dzieckiem, u którego wystąpiły niepokojące objawy, może zgłosić się do poradni chorób rozrostowych w poradni onkologicznej. Nie trzeba mieć w tym celu skierowania od lekarza rodzinnego.

Możliwe jest też zgłoszenie się z dzieckiem w wieku od 9 miesięcy do 6 lat do specjalistycznego ambulansu medycznego Fundacji Ronalda McDonalda, gdzie lekarz wykona badanie USG, które może pomóc w diagnostyce nowotworu u dziecka. Specjalista bada tarczycę, jamę brzuszną, węzły chłonne, a u chłopców także mosznę. Kalendarz badań i formularz zaproszenia ambulansu do miejscowości znajduje się na stronie Fundacji.

Na podstawie objawów lekarz podejmuje decyzję o wykonaniu badań, które pozwolą postawić właściwa diagnozę, tzn. potwierdzić inna chorobę i wykluczyć nowotwór lub odwrotnie – potwierdzić chorobę nowotworową m.in. poprzez wykluczenie innych schorzeń.

Jakie badania się wykonuje?

Ścieżka diagnostyczna zależy od objawów. W diagnostyce chorób nowotworowych wykonuje się bardzo różne badania:

  • morfologiczne – np. morfologia krwi
  • morfometryczne – polegające na dokonywaniu pomiarów
  • biochemiczne – np. biochemia krwi
  • cytogenetyczne – badanie genów w komórkach
  • molekularne – badanie mutacji w obrębie genów
  • obrazowe – m.in.: Rtg, tomografia komputerowa (CT), USG, rezonans magnetyczny (MR), emisyjna tomografia pozytonowa (PET)
  • patomorfologiczne – mikroskopowe rozpoznanie nowotworu.


Nadal jednak absolutnie podstawowym elementem prawidłowej diagnostyki nowotworów u dzieci jest wiedza i doświadczenie lekarzy, a także ich umiejętność kojarzenia i wyciągania wniosków, a także rzetelnie zebrany wywiad od rodziców. Bardzo często w procesie diagnostycznym udział biorą lekarze różnych specjalności i dopiero po postawieniu diagnozy dziecko trafia pod opiekę onkologa.

Podejrzenie nowotworu prowadzi do wdrożenia poszerzonej diagnostyki onkologicznej. Jej celem jest ustalenie rozpoznania histopatologicznego, określenie stopnia zaawansowania klinicznego nowotworu, ocena stanu ogólnego dziecka oraz ustalenie najlepszej terapii.

Czy można zapobiec wystąpieniu nowotworu u dziecka?

Niektórym nowotworom u dzieci można zapobiegać. Większość nowotworów wieku dziecięcego występuje bez obciążenia rodzinnego, ale w rzadkich przypadkach mogą one być uwarunkowane genetycznie. Podłoże genetyczne powinno być podejrzewane w przypadku, gdy dziecko choruje na nowotwór charakterystyczny dla wieku dorosłego, taki jak rak skóry czy przewodu pokarmowego.

Na przykład w przypadku mutacji w genie RET ryzyko zachorowania na raka tarczycy wynosi 100 procent, dlatego mutacja ta jest wskazaniem do profilaktycznego usunięcia tego gruczołu. O występowaniu nowotworów w rodzinie warto powiedzieć lekarzowi, który w uzasadnionych przypadkach może skierować dziecko na badania genetyczne.

źródło: frm.org.pl, zwrotnikraka.pl, warsawgenomics.pl

Konsultacja: prof. Adam Jelonek, twórca głównej idei programowej „NIE nowotworom u dzieci” realizowanej przez Fundację Ronalda McDonalda. Autor publikacji naukowych z dziedziny mikrobiologii, dializ, nefrologii, żywienia, autorytet w dziedzinie pediatrii.


Zobacz także:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
Dodatkowe -20% na kolekcję SS2024
Dodatkowe -20% na kolekcję SS2024
-20% dodatkowego rabatu na kol... więcej»
Kod rabatowy:WIOSNA2024
Zobacz
+
Dodatkowe -20% na kolekcję SS2024
Online
Stacjonarnie

-20% dodatkowego rabatu na kolekcję SS2024. Oferta dostępna w sklepie stacjonarnym i na www.l37.eu. Rabat dotyczy również przecenionych pozycji. Szczegóły dostępne u Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:WIOSNA2024
Zobacz
20% na cały asortyment
20% na cały asortyment
Rabat 20% na cały asortyment,... więcej»
Kod rabatowy:SZ2024
Zobacz
+
20% na cały asortyment
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na cały asortyment, dostępne w salonach stacjonarnych oraz na www.wojas.pl. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły w salonach i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZ2024
Zobacz
-7% na 700 marek kosmetyków i perfum
-7% na 700 marek kosmetyków i perfum
7% rabatu na 700 największych... więcej»
Kod rabatowy:7EZEBRA
Zobacz
+
-7% na 700 marek kosmetyków i perfum
Online

7% rabatu na 700 największych marek kosmetyków i perfum. Oferta dostępna na ezebra.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:7EZEBRA
Zobacz
-20% na biżuterię
-20% na biżuterię
Rabat 20% na biżuterię Artelio... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
-20% na biżuterię
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na biżuterię Artelioni dostępne w salonach i na apart.pl. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
Rabat 30%* i prezent**
Rabat 30%* i prezent**
Rabat 30%* od 299 złotych i pr... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
Rabat 30%* i prezent**
Online
Stacjonarnie

Rabat 30%* od 299 złotych i prezent** od 499 złotych w salonach Estēe Lauder oraz na www.esteelauder.pl. *Wykluczenia: linia AERIN, Luxury Collection, Re-Nutriv, zestawy, nowości, produkty mini i przecenione. Nie łączy się z innymi rabatami. **Oferta ważna do wyczerpania zapasów. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
Dodatkowe -20% na cały asortyment
Dodatkowe -20% na cały asortyment
Moda ORSAY oferuje każdej kobi... więcej»
Kod rabatowy:WIOSNA
Zobacz
+
Dodatkowe -20% na cały asortyment
Online
Stacjonarnie

Moda ORSAY oferuje każdej kobiecie możliwość poczucia się sobą niezależnie od sytuacji, nastroju czy rozmiaru ubrania. Skorzystaj z dodatkowej 20% zniżki na wszystko w sklepach stacjonarnych i na orsay.pl. Zniżka nie dotyczy bonów podarunkowych. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:WIOSNA
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA