Odruchy noworodkowe to zestaw reakcji nowo narodzonego dziecka na badanie, które wykonuje lekarz. Choć czasami trudno dziś wytłumaczyć ich pierwotną funkcję, wiadomo jedno: brak odruchów może świadczyć o poważnych problemach układu nerwowego. Odruchy pozwalają lekarzowi stwierdzić, czy dziecko dobrze radzi sobie poza łonem matki – bo układ nerwowy noworodka musi w krótkim czasie przystosować się do nowych warunków, jakie otaczają nowo narodzone dziecko. Badanie odruchów noworodka to, obok skali Apgar, jedno z podstawowych badań tuż po narodzinach.
Spis treści:
Połaskocz dziecko delikatnie palcem w policzek, a już za chwileczkę zwróci głowę w stronę ręki i otworzy szeroko buzię. To odruch, który pozwala dziecku odszukać brodawkę podczas karmienia piersią. Dzięki temu dziecko nabywa najważniejszą umiejętność w swoim życiu: umiejętność jedzenia. Odruch zanika między trzecim a czwartym miesiącem życia dziecka. Potem, jeszcze przez kilka miesięcy, można zaobserwować tę reakcję podczas snu dziecka.
Jeśli dotkniesz wargi dziecka swoim palcem, noworodek zacznie go mocno ssać. Nawet najedzony, np. podczas trzymania do odbijania po karmieniu, może wtulić się w twoją szyję i odruchowo zacząć ssać. Odruchowe ssanie jest zauważalne mniej więcej do 4. miesiąca życia – potem dziecko ssie już tylko wtedy, kiedy ma na to ochotę.
Dotknij lub połaskocz delikatnie stopę niemowlęcia i zobacz, co się stanie. Palce (zamiast jak u dorosłego, zgiąć się do dołu) naprężą się i wyprostują (paluch unosi się do góry), zaś stopa wykrzywia się do środka. Noworodkowy odruch Babińskiego może utrzymywać się nawet do 3. roku życia, choć u większości maluchów zanika ok. 18. miesiąca życia.
Wystąpienie odruchu Babińskiego u osoby starszego dziecka lub osoby dorosłej świadczy o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu układu nerwowego.
Gdy zaświecisz ostre światło w pokoju lub głośno klaśniesz w dłonie, noworodek gwałtownie się poruszy w charakterystyczny sposób: wygnie plecy w łuk, odchyli główkę do tyłu, energicznie wyprostuje nóżki i ręce, rozłoży dłonie. Ruch ten przypomina obejmowanie niewidzialnego niedźwiedzia. Drugą fazą odruchu Moro jest szybkie przyciągnięcie przedramion do tułowia, objęcie się rękoma i zaciśnięcie piąstek. Odruch zanika między czwartym a szóstym miesiącem życia dziecka.
Jeśli dotkniesz opuszką palca wnętrza dłoni niemowlaka, w tej samej chwili jego piąstka zaciśnie się wokół twojego palca. Uścisk dziecka jest na tyle silny, że można nawet unieść noworodka do góry. Nie rób tego jednak nigdy sama, aby nie spowodować niebezpiecznego wypadku. Odruch może utrzymać się nawet do 6. miesiąca życia.
Gdy lekarz, trzymając noworodka pod paszkami, delikatnie stawia go na płaskiej powierzchni, on zaczyna maszerować. Ten odruch najczęściej pojawia się w 4. dobie po narodzinach i utrzymuje się przez dwa miesiące. Jeśli chcesz zobaczyć ten cud, poproś lekarza o pokazanie, ale nie próbuj sama utrzymywać dziecka w pionie, bo jest to bardzo niekorzystne dla jego kręgosłupa.
Odruch ten nazywany jest też odruchem kroczenia.
Nazywa się go także odruchem toniczno-szyjnym lub odruchem ATOS. Jak go wywołać? Odwróć ostrożnie główkę leżącego na pleckach niemowlęcia w jedną ze stron. Noga i rączka z tej strony, w którą patrzy dziecko, rozprostują się, zaś druga nóżka i rączka zegną się. Z góry może to wyglądać jak postawa szermierza, stąd obiegowa nazwa tej reakcji. Odruch może być widoczny od dnia urodzin, ale potrafi też pojawić się dopiero kilka tygodni później. Utrzymuje się do 6. miesiąca życia.
Odruch ten polega na tym, że noworodek położony na brzuchu i dotykany w okolice kręgosłupa zgina biodra, unosząc pośladki. Reakcja ta powstaje już w 20. tygodniu ciąży, a w czasie porodu naturalnego pomaga dziecku przedostać się przez kanał rodny. Odruch galanta zanika do 9. tygodnia życia, ale raczej nie wcześniej niż w 3. tygodniu życia.
Odruchy noworodka mogą czasem być nieco słabsze, kiedy dziecko jest zmęczone lub osłabione. Jeśli jednak jakiś odruch nie pojawia się w ogóle, niezwłocznie trzeba o tym powiedzieć lekarzowi.
Zobacz też:
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dziecko przez pierwszych 6 miesięcy powinno być karmione wyłącznie piersią. To najlepszy sposób żywienia noworodka i młodszego niemowlęcia. Jest również bardzo prosty, pod warunkiem, że uda się pokonać trudności pojawiające się w pierwszych dniach i tygodniach po porodzie. Wyłączne karmienie piersią może trwać także nieco krócej niż 6 miesięcy. Mówią o tym najnowsze zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻ) dotyczące rozszerzania diety niemowląt, opublikowane na początku 2021 roku. Zgodnie z nimi karmiąca mama może zacząć wprowadzać do diety dziecka dodatkowe produkty nie wcześniej niż w 17 tygodniu życia niemowlęcia (początek piątego miesiąca) i nie później niż w 26 tygodniu (początek 7 miesiąca życia). Choć karmienie piersią jest czynnością naturalną, wiele kobiet nie wie, w jaki sposób należy karmić dziecko. Podajemy najważniejsze zasady karmienia noworodka. Spis treści: Jak karmić piersią? Co ile karmić noworodka? Jak długo karmić noworodka piersią? Jak karmić piersią? Karmienie piersią powinno być wygodne arówno dla dziecka, jak i dla jego mamy. Wypróbuj specjalne pozycje do karmienia. Możesz karmić na leżąco, siedząco, możesz też dopasować pozycję do apetytu dziecka i ilości pokarmu, jaką masz w piersiach. Prawidłowe przystawienie dziecka do piersi i wybranie odpowiedniej pozycji do karmienia ma duży wpływ na powodzenie w karmieniu piersią. Karmienie piersią krok po kroku Połóż się wygodnie na boku, oprzyj głowę na poduszce lub usiądź w wygodnej pozycji (ważne, żeby plecy były podparte). Możesz wypróbować też inne polecane pozycje do karmienia piersią . Ułóż dziecko na boku, zwrócone twarzą w twoją stronę (brzuch dziecka skierowany do brzucha mamy)....
