Uzyskanie odszkodowania za niepożądany odczyn poszczepienny jest bardzo trudne, gdyż trzeba udowodnić związek między podaniem szczepionki a wystąpieniem choroby, który został spowodowany np. wadą szczepionki albo jej niewłaściwym podaniem. W praktyce jest to bardzo trudne, bo jak udowodnić, że szczepionka, która np. zawiera wirus grypy albo wirus zapalenia wątroby może spowodować np. taką chorobę jak stwardnienie rozsiane (SM)?
Zobacz także: Czy dziecko ma NOP? Jak to sprawdzić?
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie NOP
Jak pisze "Rzeczpospolita", Trybunał Sprawiedliwości uznał niedawno, że związek choroby ze szczepionką nie musi być udowodniony na podstawie badań naukowych. Wystarczą inne przesłanki, takie jak:
- krótki czas między podaniem szczepionki a wystąpieniem choroby,
- brak zachorowań na tę chorobę w rodzinie,
- znaczna liczba odnotowanych przypadków wystąpienia tej choroby w następstwie przyjęcia szczepionki.
NOP po szczepionce przeciw WZW - sprawa Francuza
Powodem wydania takiej decyzji Trybunału Sprawiedliwości była sprawa Francuza, który został zaszczepiony przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Niedługo potem wystąpiły u niego objawy stwardnienia rozsianego (SM).
Chory wystąpił wraz z rodziną z pozwem o odszkodowanie przeciwko producentowi szczepionki. Francuski sąd oddalił sprawę, gdyż jego zdaniem nie został udowodniony związek przyczynowy pomiędzy szczepionką przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby a wystąpieniem stwardnienia rozsianego (SM). Chory kilka lat temu zmarł, ale jego sprawę rozpatrywały kolejne sądy we Francji. W końcu trafiła do Trybunału Sprawiedliwości.
Trybunał Sprawiedliwości uznał, że sąd może potwierdzić związek przyczynowy między szczepionką a zachorowaniem i że decydują o tym nie tylko dowody oparte na badaniach medycznych, gdyż to by nadmiernie utrudniało, a często wręcz uniemożliwiało pociągnięcia producenta do odpowiedzialności.
Trybunał stwierdził, że przypadku chorego z Francji można by stwierdzić, że przyczyną zachorowania na SM było podanie szczepienia. Świadczyć może o tym zbieżność czasowa między podaniem szczepionki a wystąpieniem choroby, brak osobistej i rodzinnej historii zachorowań na SM oraz fakt, że odnotowano wiele innych przypadków zapadnięcia na SM następstwie przyjęcia szczepionek na wirusowe zapalenie wątroby.
Niepożądane odczyny po szczepieniach (NOP) w Polsce
Jeśli rodzic podejrzewa NOP po szczepieniu u dziecka, powinien jak najszybciej zgłosić to lekarzowi. Jeśli lekarz uzna, że przyczyną pogorszenia stanu zdrowia dziecka może być niepożądany odczyn poszczepienny, powinien leczyć dziecko, a oprócz tego wypełnić formularz zgłoszenia NOP i przekazać go Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Zgłoszenia NOP są przesyłane do Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny. Pojawiały się też postulaty stworzenia funduszu odszkodowawczego po szczepieniach.
Zobacz także: Karta obserwacji dziecka po szczepieniu