Kalendarzowy pierwszy dzień wiosny na półkuli północnej zawsze wypada 21 marca. Natomiast astronomiczna wiosna przypada na moment, gdy zrównuje się długość dnia z długością nocy – i dzień, i noc trwa po 12 godzin. To tak zwany moment przesilenia wiosennego, zwany również równonocą wiosenną.
Nie możesz się doczekać pierwszego dnia wiosny? Zobacz, kiedy przypada ten dzień w 2024 roku i jak można go świętować.
Spis treści:
Na półkuli północnej pierwszy dzień kalendarzowej wiosny przypada w 2024 roku we wtorek 21 marca, natomiast pierwszy dzień astronomicznej wiosny wypadnie 20 marca, w środę, punktualnie o godzinie 4:07. Dlaczego 20 marca? Ponieważ właśnie wtedy dojdzie do zrównania dnia z nocą. Odtąd dzień będzie stawał się coraz dłuższy.
Ile zatem trwa pierwszy dzień wiosny? Dokładnie dwanaście godzin i ani minuty dłużej.
Poza wiosną kalendarzową i astronomiczną mówi się również o wiośnie meteorologicznej (zwanej też termiczną lub klimatologiczną). Jak podaje IMGiW, wiosna meteorologiczna trwa już od 1 marca i potrwa do 31 maja. Ten czas przyjęli meteorolodzy i klimatolodzy, by porównywać okresy tej samej długości w różnych latach (m.in. jeśli chodzi o temperaturę, opady i inne dane statystyczne).
Nasi przodkowie nie zawsze czekali z rytuałami wiosennymi do pierwszego dnia wiosny. I nie ma się co dziwić — przecież dawniej na ścianach ich izb (czy komnat) nie wisiały kalendarze, nie mówiąc o zegarkach czy mediach społecznościowych, które przypominały o zbliżającej się wiośnie. Rytm życia wyznaczały święta kościelne i sama przyroda. Dlatego bywało, że oczekiwanie na wiosnę zaczynało się wraz ze Środą Popielcową (niektórzy już wtedy zdobili jajka, które są symbolem życia). Inną datą w kalendarzu katolików był dzień Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny (25 marca).
W marcu (a czasem już i w lutym) do zwyczajów należało wypatrywanie pierwszych oznak wiosny. Przede wszystkim pierwszych bocianów, które wracały do Polski z ciepłych krajów w okolicach dnia św. Józefa (19 marca). By zachęcić ptaki do budowania gniazd ich w obejściu, dawni gospodarze umieszczali na dachach budynków koła od wozu lub... świecące się błyskotki.
Inne zwyczaje związane z nadejściem wiosny to:
Jednym z najbardziej popularnych polskich zwyczajów związanych z pierwszym dniem wiosny jest topienie marzanny. Nasi przodkowie podchodzili do niego bardzo poważnie. Zgodnie ze zwyczajem robiono kukłę o cechach żeńskich. Wykonywano ją ze słomy, patyków i białego płótna. Czasami była zdobiona koralami. W dniu przesilenia wiosennego wrzucano ją do wody lub palono. Marzanna symbolizowała zimę i śmierć. Spalenie jej lub utopienie miało pomóc usunąć efekty działania zimy (np. zamieranie przyrody) i przywołać cieplejszą porę roku.
Na Śląsku młodzi mężczyźni topili Marzanioka (męski rodzaj Marzanny).
Tej pogańskiej tradycji nie udało się wyplenić ani zastąpić np. zrzucaniem kukły Judasza z wież kościelnych. Marzannę topi się do dzisiaj, tyle że zwykle zwyczaj ma charakter zabawy i zajmują się nią dzieci w przedszkolach lub szkołach.
Innym polskim zwyczajem związanym z pierwszym dniem wiosny był Maik. Dzień po 21 marca młodzież chodziła po wsiach i ozdabiała gałęzie jodły lub sosny wstążkami. Następnie ze śpiewem na ustach chodziła od domu do domu, czasami prosząc o datki.
Od kilkudziesięciu lat polscy uczniowie pierwszego dnia wiosny obchodzą dzień wagarowicza. Niektórzy rzeczywiście tego dnia nie idą do szkoły, choć nauczyciele starają się, aby 21 marca lekcje były lżejsze lub zamiast nich organizują uczniom inne atrakcje. W przedszkolach 21 marca odbywają się bale przebierańców. Dzieci przebierają się zwykle za pszczoły, motyle, kwiaty, ptaki czy zające.
Równonoc wiosenna jest momentem symbolicznym w wielu kulturach. Warto poznać tradycje, które są dziedzictwem innych narodów. Tematy te mogą być inspiracją do rozmów o różnorodności świata i kultur oraz inspiracją do obchodzenia pierwszego dnia wiosny w nieco inny sposób niż topienie marzanny.
Szwajcarzy najczęściej świętują pierwszy dzień wiosny dopiero w 3. poniedziałek kwietnia. Jak? Paląc kukłę bałwana (tzw. Boogga) podczas pochodów przy muzyce.
Norwedzy z kolei pierwszy dzień wiosny obchodzą dopiero w połowie maja. Do tradycji należy, by organizować wówczas spotkania towarzyskie, na których podaje się naleśniki posmarowane dżemem z moroszki (maliny norweskiej).
Święto nosi nazwę Holi – Festiwal Kolorów. Obchodzone jest dzień po marcowej pełni księżyca. Symbolizuje nadejście czasu obfitości. W ramach zwyczajów w przeddzień Holi pali się ogniska, śpiewa i tańczy wokół ognia. W dniu Holi następują gonitwy, podczas których ludzie obrzucają się kolorowym proszkiem i oblewają wodą.
Meksykanie między 19 a 21 marca licznie odwiedzają zabytki z czasów prekolumbijskich – piramidy i ruiny świątyń m.in. Azteków i Olmeków. Pielgrzymujący wiosną Meksykanie ubrani są na biało, wierzą, że w tych miejscach można czerpać moc. Przy Piramidzie Słońca w Teotihuacanie zbiera się nawet milion osób.
Nadejście wiosny w Japonii świętuje się, podziwiając kwiaty wiśni. Święto nie odbywa się konkretnego dnia – obchodzone jest wtedy, gdy zakwitną wiśnie. Najczęściej dzieje się to w drugiej połowie marca. Wtedy odbywa się Festiwal Kwitnących Wiśni. W jego ramach organizowane są pikniki, pod kwitnącymi drzewami spożywa się posiłki, a w miastach przeciągają się do nocy zabawy przy sake i woni kwiatów.
Z okazji odejścia zimy i nadejścia wiosny w hiszpańskiej Walencji organizuje się Festiwal Ognia. W tym dniu pali się ogniska i puszcza fajerwerki. Zwyczaj palenia ognisk pochodzi z XVI wieku, kiedy w ogniu pozbywano się starych sprzętów. W mieście pojawiają się olbrzymie kukły przedstawiające znane osoby ze świata biznesu i polityki. Ostatniego dnia festiwalu wszystkie zostają spalone. Między 15 a 19 marca codziennie o godzinie 14 odbywa się konkurs salw. Na koniec wszystkie startujące grupy oddają w tym samym czasie strzał – jest głośno!
Zobacz też:
Oznaki wiosny można zauważyć w przydomowych ogródkach, na łąkach, w lesie i w miastach. Miasta są z reguły cieplejsze niż tereny wiejskie i podmiejskie, dlatego tam rośliny szybciej kwitną lub wypuszczają pierwsze listki. Czy wiesz, że pierwsze zwiastuny wiosny możecie zaobserwować już pod koniec stycznia? Sprawdź, na co zwracać szczególną uwagę podczas szukania wiosny z przedszkolakiem lub starszym dzieckiem, by nie przeoczyć dowodów na to, że wiosna lada chwila rozpocznie swe panowanie. Spis treści: Pierwsze oznaki wiosny w przyrodzie Pierwsze oznaki wiosny – rośliny Pierwsze oznaki wiosny – zwierzęta Pierwsze oznaki wiosny w przyrodzie Najczęściej, szukając oznak nadchodzącej wiosny, patrzymy pod nogi, wypatrując pierwszych źdźbeł trawy i wiosennych kwiatów . Jednak wiosnę zwiastują nie tylko rośliny, ale też owady i zwierzęta. Dlatego warto podnieść wzrok, a także nadstawić uszu – już od lutego ptaki zaczynają inaczej się odzywać, a sikorki nawet w styczniu potrafią zaglądać do zeszłorocznych budek lęgowych, sprawdzając, gdzie w tym roku założyć gniazdo. Do kraju wracają też ptaki, które opuściły Polskę jesienią. I nie są to tylko bociany, których wszyscy wiosną wypatrują. Pierwszym zwiastunem wiosny może być zaobserwowany przelatujący w powietrzu owad. Czasami są to wyraźnie ciepłe promienie słońca i świergot ptaków, a czasami wychylający głowę spod śniegu przebiśnieg, pracowite stukanie dzięcioła albo znalezione w lesie poroże jelenia (jelenie zrzucają je na wiosnę). Poniżej wymieniamy, pokazujemy i opisujemy najczęściej spotykane oznaki wiosny w przyrodzie, dzieląc je na te roślinne i zwierzęce. Podpowiadamy też, gdzie ich szukać, a warto zacząć to robić już w lutym. Kiedy pojawiają się pierwsze oznaki wiosny? Dawniej ludzie wypatrywali pierwszych oznak wiosny od Środy...
Pojęcie „przesilenie wiosenne” ma dwa znaczenia. Jest to pora roku obejmująca koniec zimy i początek wiosny, ale też pogorszenie samopoczucia, które przypada na ten sam okres. Nazywa się je też syndromem zmęczenia wiosennego. Oba zjawiska występują w marcu i kwietniu. Zajmiemy się przesileniem wiosennym w tym drugim znaczeniu. Sprawdź, jakie są przyczyny przesilenia wiosennego, jak się ono objawia i jak można je pokonać. Spis treści: Co to jest przesilenie wiosenne? Przesilenie wiosenne – objawy Co na przesilenie wiosenne, czyli jak przetrwać wiosenne osłabienie Kiedy się kończy przesilenie wiosenne Co to jest przesilenie wiosenne? Przesilenie wiosenne to gorsze samopoczucie , na które skarży się wiele osób w końcówce zimy i na początku wiosny. Zjawisko to dotyka 50-60 proc. osób dorosłych, u dzieci najczęściej nie obserwuje się objawów przesilenia wiosennego (jeśli dziecko wykazuje objawy przesilenia wiosennego, przyczyn gorszego samopoczucia należy upatrywać w spadku odporności, braku witamin – na pewno warto skonsultować się z lekarzem, który zbada dziecko i zleci podstawowe badania krwi). Szczególnie podatne na syndrom zmęczenia wiosennego są osoby wrażliwe na gwałtowne zmiany warunków atmosferycznych (wiatr, skoki temperatury i ciśnienia atmosferycznego) i ludzie przewlekle chorzy. Pogorszone samopoczucie i inne objawy przesilenia wiosennego zwykle ustępują samoistnie . Istnieją jednak sposoby, aby zmniejszać ryzyko ich pojawienia się lub przyspieszyć ich ustępowanie. Uwaga! Przesilenie wiosenne może sprzyjać rozwojowi depresji lub nerwicy. Zwiększone ryzyko występuje u osób ze skłonnością do tych chorób i długotrwale pozostających w trudnej, stresującej sytuacji życiowej. Przesilenie wiosenne – objawy Objawy przesilenia wiosennego najbardziej dokuczają osobom cierpiącym na choroby przewlekłe –...
W pierwszy dzień wiosny, czyli 21 marca, uczniowie często obchodzą dzień wagarowicza . Oczywiście przedszkolaki nie mają w zwyczaju wagarowania, za to często świętują nadejście wiosny podczas przedszkolnych balów przebierańców czy przedstawień z wierszykami i radosnymi piosenkami. Jak przebrać dziecko na pierwszy dzień wiosny? Mamy dla was garść inspiracji – z pewnością któryś z naszych pomysłów przypadnie do gustu twojemu dziecku. Pamiętaj, że najważniejsze, aby dziecko było zadowolone – pozwól mu wybrać wiosenne przebranie, nawet jeśli sama masz nieco inny pomysł na strój. Jak przebrać dziecko na pierwszy dzień wiosny? Popularne wiosenne przebranie dla dziecka to strój Pani Wiosny lub Pana Wiosny. Wymyślanie stroju to znakomite ćwiczenie kreatywności: w końcu każde dziecko może sobie wyobrazić Panią Wiosnę lub Pana Wiosnę inaczej. Wykonując strój własnoręcznie, dziecko nie tylko będzie się świetnie bawić, ale też nada swojemu przebraniu indywidualny charakter. Z pewnością nikt nie będzie miał takiego samego przebrania! Jak przygotować taki strój? Wystarczą: zielona sukienka, sukienka w kwiaty, kwieciste spodenki i zielona koszulka (jeśli nie macie takich ubrań w domu, być może warto udać się do pobliskiego sklepu z używaną odzieżą?); z zielonego materiału, np. tiulu, zróbcie pelerynę; pelerynę ozdóbcie kwiatami: możecie kupić gotowe plastikowe lub zrobić je z krepiny i kolorowego papieru (można je przyczepić do materiału przy pomocy gorącego kleju lub przyszyć); koniecznie zróbcie także wianek lub ozdóbcie kwiatami opaskę do włosów. Dobrym pomysłem na pierwszy dzień wiosny będzie zakup farb do malowania buzi. Jeśli malec nie jest alergikiem, taki dodatkowy kolorowy akcent sprawi mu dużo frajdy. Nie musisz mieć wyjątkowych zdolności plastycznych – na pewno bez problemu pomalujesz buzię dziecka na zielono czy żółto (w...
