błonica
Adobe Stock
Zdrowie

Błonica – objawy, leczenie i szczepienie

Błonica, nazywana też dyfterytem, jest chorobą spowodowaną zakażeniem bakteryjnym. Najczęściej atakuje dzieci i może mieć poważne powikłania. Najlepszą ochroną przed błonicą jest szczepionka DTP podawana dzieciom w ramach kalendarza szczepień.
Aleksandra Symonides
lek. Aleksandra Symonides
Konsultacja merytoryczna

Błonica to jedna z chorób zakaźnych, atakująca głównie dzieci. Najbardziej powszechna jest błonica gardła i krtani. Do zakażenia dochodzi na skutek kontaktu z bakteriami maczugowca błonicy.

Spis treści:

Błonica: co to za choroba?

Błonica (dyfteryt) to choroba zakaźna groźna zwłaszcza w przypadku dzieci. Jej nazwa pochodzi od tzw. błon rzekomych, które pojawiają się w miejscu zakażenia. Błony wyglądają jak szary nalot – próba jego usunięcia powoduje krwawienia.

Błonica może prowadzić do znacznych uszkodzeń różnych narządów wewnętrznych, takich jak serce, wątroba, nerki. Niewłaściwe leczenie dyfterytu może prowadzić do śmierci.

Przyczyny błonicy

Zachorowanie na błonicę powodują bakterie (konkretnie: bakterie maczugowca błonicy), zaatakowane przez wirusy (bakteriofagi). Przedostają się one do organizmu przez nos lub przez usta i kolonizują górne drogi oddechowe dziecka, wywołując chorobę. Produkowana przez bakterie toksyna błonicza może powodować uszkodzenia narządów wewnętrznych.

Jak można się zakazić maczugowcem błonicy?

Błonica jest chorobą wysoce zaraźliwą. Bakterie maczugowca odpowiedzialne za przenoszenie błonicy mogą przedostać się do organizmu:

  • drogą kropelkową (gdy inna chora osoba kichnie lub kaszlnie w kierunku dziecka),
  • przez kontakt z osobą chorą na dyfteryt (a także z nosicielem choroby).


Dyfteryt nie daje o sobie znać od razu po zakażeniu, dlatego drogi zakażania są łatwe. Nie sposób przewidzieć, czy osoba, która dotyka dziecko lub niechcący kichnie, nie ma akurat błonicy w początkowej fazie, która nie daje jeszcze objawów.

Błonica – objawy

Od przedostania się bakterii maczugowca do organizmu do wystąpienia pierwszych objawów błonicy mija zwykle od 2 do 6 dni (w tym czasie chory już zaraża innych). Błonica przeważnie atakuje gardło lub krtań, a jej objawy są następujące:

  • ogólne osłabienie,
  • pogorszenie samopoczucia,
  • gorączka,
  • ból gardła,
  • powiększenie węzłów chłonnych (tzw. szyja Nerona),
  • nieprzyjemny zapach z ust,
  • znaczny wzrost tętna,
  • obniżenie ciśnienia krwi,
  • kaszel,
  • duszności,
  • blada cera,
  • utrata głosu.

Leczenie błonicy

W celu zdiagnozowania błonicy pobiera się dziecku wymaz z gardła i dokonuje jego analizy. Jeśli wyniki potwierdzą chorobę, rozpoczyna się leczenie. Dziecko chore na błonicę musi być odizolowane od otoczenia – to jedyny sposób, żeby choroba nie rozprzestrzeniała się dalej. W tym czasie codziennie wykonywane są badania, czy bakterie maczugowca wciąż zalegają w nosie lub gardle dziecka. Dopiero jeśli przez sześć kolejnych dni wyniki badań będą ujemne, czyli nie będą już wskazywały na obecność bakterii w organizmie, dziecko będzie mogło z powrotem mieć kontakt z otoczeniem.

Leczenie obejmuje terapię antybiotykową (głównie są to antybiotyki na bazie penicyliny). Chory otrzymuje też antytoksyny. Warto wspomagać leczenie witaminami – szczególnie witaminą C i witaminami z grupy B. Ponieważ błonica atakuje drogi oddechowe, może dojść do ich zablokowania, wówczas wykonuje się zabieg tracheotomii, w przeciwnym razie chory mógłby się udusić.

Powikłania po błonicy

Błonica to choroba mocno obciążająca organizm. Po jej przebyciu chory może mieć uszkodzone narządy wewnętrzne. Do najczęstszych powikłań po dyfterycie należą:

  • zaburzenia pracy serca,
  • problemy w układzie oddechowym,
  • uszkodzenie nerwów (np. mięśni poruszających okiem).

Szczepionka na błonicę

W Polsce szczepienie na błonicę odbywa się szczepionką DTP albo DTaP (przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi). Dostępne są również szczepionki monowalentne (tylko na błonicę) i dwuwalentne (obejmujące ochronę przeciwko błonicy i tężcowi).

Szczepienie na błonicę – kiedy podaje się preparat

Według kalendarza szczepień każde dziecko powinno zostać zaszczepione 4 dawkami szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP) w:

  • 2. miesiącu życia,
  • w 3-4. miesiącu życia,
  • 5-6. miesiącu życia,
  • 16-18. miesiącu życia oraz dawkami przypominającymi w 6. roku życia.


Od 7. roku życia zaleca się stosowanie dawek szczepionki o zmniejszonej zawartości substancji czynnej (d). Udowodniono, że u starszych dzieci i dorosłych podanie normalnej dawki (D) w przypominającym szczepieniu, prowadzi często do niepożądanych odczynów poszczepiennych.

Dawki przypominające – szczepionkę przeciw błonicy w skojarzeniu ze szczepionką przeciw tężcowi (dT) – podaje się w wieku 14 oraz 19 lat. Zalecane są też dawki przypominające dla dorosłych (co 10 lat).

Przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw błonicy jest ostra infekcja z gorączką, choroba przewlekła w okresie zaostrzenia oraz silna reakcja anafilaktyczna na poprzednią dawkę szczepionki.

NOP po szczepionce przeciw błonicy

Niepożądane odczyny poszczepienne po szczepionce przeciw błonicy występują rzadko. Zwykle są to odczyny miejscowe (zaczerwienienie, bolesny obrzęk). Rzadko pojawiają się odczyny ogólne, jak:

  • podwyższenie temperatury ciała,
  • bóle głowy,
  • uczucie rozbicie.
     

Zwykle ustępują po 24 godzinach. Każdy niepożądany odczyn poszczepienny koniecznie jak najszybciej trzeba zgłosić lekarzowi.

Po co szczepić na błonicę?

Kiedyś zachorowania na błonicę były bardzo częste. Obecnie młodzi lekarze często nie wiedzą, czym jest błonica, gdyż nigdy nie widzieli żadnego jej przypadku. W latach 50. XX wieku w Polsce było ok. 40 tys. zachorowań na błonicę rocznie, umierało z tego powodu 3 tysiące osób. Dzięki wprowadzeniu obowiązkowych szczepień, w ostatnich latach w Polsce nie ma zachorowań na błonicę.

W prawie całej Europie błonica została niemal całkowicie wyeliminowana. Występuje jeszcze w Albanii i krajach byłego Związku Radzieckiego. Na świecie nadal są  zachorowania na błonicę – głównie w krajach rozwijających się w:

  • Afryce,
  • Azji,
  • Ameryce Południowej,
  • na Bliskim Wschodzie.
     

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w 2010 roku zarejestrowano na świecie 4187 zachorowań na błonicę oraz 5 tysięcy zgonów. Dlatego specjaliści uważają, że szczepienia przeciw błonicy nadal są konieczne: jeśli zaprzestanie się powszechnych szczepień ochronnych, choroba może wrócić.

Jest też ryzyko zachorowania na błonicę, jeśli nieszczepione dziecko wyjedzie np. zagranicę, gdzie zachorowania są częste (albo zetknie się w Polsce z chorą osobą). U nieuodpornionych osób błonica może mieć bardzo ciężki przebieg.

Zobacz także:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
Rabat do -20%
Rabat do -20%
-10% na zakupy za min. 99 zł l... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO
Zobacz
+
Rabat do -20%
Online

-10% na zakupy za min. 99 zł lub -20% na zakupy za min. 199 zł. Rabaty nie łączą się z innymi promocjami oraz nie dotyczą produktów Hebe Partner. Oferta i szczegóły w aplikacji Hebe i na hebe.pl. 

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO
Zobacz
Do -40% na najlepsze marki sportowe!
Do -40% na najlepsze marki sportowe!
Rabat do 40% na sprzęt, odzież... więcej»
Kod rabatowy:SPORT
Zobacz
+
Do -40% na najlepsze marki sportowe!
Online
Stacjonarnie

Rabat do 40% na sprzęt, odzież i akcesoria sportowe dostępny w sklepie stacjonarnym i na Sportano.pl. Szczegóły w sklepie i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SPORT
Zobacz
-25% + dostawa gratis
-25% + dostawa gratis
-25% na asortyment dostępny w... więcej»
Kod rabatowy:WIOSNA25
Zobacz
+
-25% + dostawa gratis
Online
Stacjonarnie

-25% na asortyment dostępny w butiku w Krakowie i na slowglow.pl/sklep. Dostawa gratis. Promocja nie łączy się z innymi obniżkami. Szczegóły na stronie. 

Najniższa cena serum Balansis ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 169,00 zł. Cena produktu po zastosowaniu rabatu - 126,75 zł. Najniższa cena kremu Balansis ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 259,00 zł. Cena produktu po zastosowaniu rabatu - 194,25 zł. Najniższa cena pilingu Aqua Your Body ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 39,99 zł. Cena produktu po zastosowaniu rabatu - 29,99 zł. Najniższa cena zestawu świec ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 157,50 zł. Cena zestawu po zastosowaniu rabatu - 118,13 zł. Najniższa cena świecy ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 241,50 zł. Cena produktu po zastosowaniu rabatu - 181,13 zł. Najniższa cena balsamu Aqua Your Body ze zdjęcia z 30dni przed obniżką - 119,00 zł. Cena produktu po zastosowaniu rabatu - 89,25 zł. Produkty marki Polemika widoczne na zdjęciu nie są objęte rabatami.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:WIOSNA25
Zobacz
do -25% w sklepie basiclab.shop
do -25% w sklepie basiclab.shop
Rabat na wszystko dostępny na... więcej»
Zobacz
+
do -25% w sklepie basiclab.shop
Online

Rabat na wszystko dostępny na www.basiclab.shop. Promocje nie łączą się. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Zobacz
-25% na kosmetyki
-25% na kosmetyki
Rabat 25% na kosmetyki dostępn... więcej»
Kod rabatowy:szalonezakupy
Zobacz
+
-25% na kosmetyki
Online

Rabat 25% na kosmetyki dostępny na koicosmetics.pl. Oferta nie dotyczy zestawów. Szczegóły na stronie www. 

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:szalonezakupy
Zobacz
Do -30% na wybrane nowości
Do -30% na wybrane nowości
Rabat do -30% na wybrane nowoś... więcej»
Zobacz
+
Do -30% na wybrane nowości
Online
Stacjonarnie

Rabat do -30% na wybrane nowości z kolekcji Wiosna/Lato 2024 i wiele więcej! Oferta dostępna w sklepach stacjonarnych i na gomez.pl. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.  

Produkt widoczny na zdjęciu nie jest objęty rabatami.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA