Koronnym argumentem przeciwników znieczulenia przy porodzie jest hasło: „nie myśl o sobie, nie bądź egoistką, skoncentruj się na dziecku, a ból traktuj jako sprzymierzeńca”. Wywoływanie poczucia winy u kobiet, które nie są w stanie znieść bólu porodowego jest nieetyczne, a fakt, że tego typu opinie funkcjonują w XXI wieku – co najmniej zdumiewające.
Ludzkość od wieków starała się znaleźć środki, które uśmierzą ból, czego dowodem są zapisy na babilońskich glinianych tablicach czy egipskim papirusie. Dopiero jednak wiek XIX, a najbardziej XX przyniósł metody, które pozwalają skutecznie walczyć z cierpieniem fizycznym. Nikt z nas nie wyobraża sobie już usuwania zębów czy zszywania ran, nie mówiąc o zabiegach operacyjnych bez znieczulenia. Inaczej sytuacja przedstawia się, jeśli zaczynamy rozmawiać o bólu porodowym. Przeciwników znieczulenia jest przynajmniej tylu samo, co zwolenników, spór wciąż trwa, a najbardziej cierpią na nim przyszłe mamy. Fora internetowe aż kipią od wpisów, w których kobiety uskarżają się na opieszałość lekarzy, a wręcz niechęć do podawania środków łagodzących ból. Często zdarza się, że położnik zwleka z decyzją podania znieczulenia, czekając na odpowiednie rozwarcie lub odmawia go ze względu na rozwarcie zbyt duże.
Do każdego porodu warto podejść w sposób indywidualny i uwzględnić przede wszystkim stan i odczucia kobiety rodzącej. „Istnieje kilka przeciwwskazań, które uniemożliwiają podanie znieczulenia zewnątrzoponowego, co nie oznacza, że nie należy łagodzić bólu inną metodą. Są to m.in. zaburzenia układu krzepnięcia, niekontrolowane krwawienie, schorzenie ośrodkowego lub odwodowego układu nerwowego” – mówi dr n. med. Krystyna Gralińska, specjalista anestezjologii i intensywnej terapii z Centrum Medycznego Damiana. „Natomiast zasadniczym wskazaniem do znieczulenia jest ból nieakceptowany przez rodzącą, niezależnie od stopnia rozwarcia ujścia zewnętrznego macicy.”
Każdy człowiek posiada podobny fizjologiczny próg bólu, różnimy się jednak poziomem jego tolerancji. W związku z tym jedne kobiety będą potrafiły przetrwać ból bez wsparcia w postaci znieczulenia, inne natomiast już na samym początku zderzą się z cierpieniem, które w ich odczuciu jest nie do zniesienia. Utrzymywanie takiego stanu może prowadzić do wydłużenia się porodu a nawet niepożądanych objawów u matki i dziecka. „Bolesne skurcze macicy powodują zmęczenie i zniecierpliwienie rodzącej, utrudniając współpracę z położną i położnikiem. Powodują wzrost katecholamin (organicznych związków chemicznych) we krwi rodzącej, które zwężają naczynia krwionośne, mogą powodować obniżenie przepływu krwi przez macicę i łożysko, co w konsekwencji prowadzi do przedłużenia porodu oraz pogorszenia warunków wewnątrzmacicznych dziecka” – komentuje dr n. med. Krystyna Gralińska.
Czytaj też:
Dr n. med. Wojciech Puzyna, ginekolog położnik. Był wieloletnim dyrektorem Szpitala Św. Zofii w Warszawie. Aktualnie przyjmuje pacjentki w Przychodni Specjalistycznej Św. Zofii. Czym się różni poród siłami natury od porodu naturalnego? Poród naturalny to taki, który zaczął się samoistnie i przebiegał bez interwencji medycznych czy farmakologicznych: bez podawania znieczulenia czy leków, bez wykonania nacięcia krocza, podawania oksytocyny lub używania próżnociągu albo kleszczy. Poród drogami natury również odbywa się drogą pochwową , ale doszło podczas niego do jakichś działań medycznych, np. zastosowano znieczulenie zewnątrzoponowe lub nacinano krocze rodzącej. Zobacz też: Wyprawka do szpitala Małgorzata Zduńska: Czy poród naturalny, czyli siłami i drogami natury, musi boleć? Dr n. med. Wojciech Puzyna: W XXI wieku poród nie musi być traumatycznym przeżyciem. Znamy różne skuteczne metody znoszenia bólu porodowego . Znieczulenie to jednak zawsze sprawa indywidualna. Zwykle poród przebiega na tyle prawidłowo i szybko, że kobiecie wystarcza tylko opieka personelu medycznego oraz miła atmosfera na sali porodowej, np. pomoc bliskiej osoby. Duży odsetek rodzących nie wymaga lub nie chce znieczulenia do porodu . Jednak wiele kobiet odczuwa skurcze porodowe w sposób szczególnie nieprzyjemny i bolesny i wtedy znieczulenie jest rozsądnym wyjściem, bo ból uniemożliwia im współpracę z personelem medycznym i utrudnia poród. W wielu wypadkach pozwala nawet odbyć poród drogami natury , a więc uniknąć porodu zabiegowego lub nawet cięcia cesarskiego. Najczęściej wykonuje się znieczulenie zewnątrzoponowe ciągłe. Czy poród naturalny jest bezpieczny dla mamy i dziecka? Bezpieczne znieczulanie porodu opiera się na doświadczeniu anestezjologa, zminimalizowaniu dawki leku przeciwbólowego, odpowiednim...
Czy każda kobieta ma prawo do znieczulenia zewnątrzoponowego? Prawo do znieczulenia ma każda rodząca kobieta, o ile nie ma ku temu przeciwwskazań zdrowotnych, np. alergia na lek znieczulający. Gwarantuje to rozporządzenie ministra zdrowia z 5 sierpnia 2015 r. Lekarz odbierający poród ma obowiązek poinformowania rodzącej o wszystkich metodach łagodzenia bólu porodowego (np. znieczulenie zewnątrzoponowe , masaż relaksacyjny czy akupresura) oraz poinformowania, które z nich są dostępne w danej placówce. Oczywiście to lekarz ostatecznie decyduje, który środek uśmierzający ból zostanie zastosowany, ale musi on brać pod uwagę wolę rodzącej. Czy lekarz może odmówić wykonania znieczulenia zewnątrzoponowego? Lekarz może odmówić wykonania znieczulenia zewnątrzoponowego, ale jedynie wtedy, gdy istnieją uzasadnione przeciwwskazania zdrowotne . Przyczyną odmowy nie mogą być ani względy finansowe (np. brak opłacalności tej usługi), ani względy organizacyjne (np. szpital nie ma anestezjologa). Oczywiście w praktyce bywa, że szpital nie zatrudnia anestezjologa - warto więc sprawdzić dostępność znieczulenia dla rodzącej, na etapie szukania szpitala, w którym pacjentka chciałaby rodzić. Jeśli lekarz odmawia wykonania znieczulenia , powołując się na przeciwwskazania zdrowotne, pacjentka może poprosić o opinię innego lekarza. Warto pamiętać, że to jedno z podstawowych praw pacjenta ! Jeśli lekarz odmówi konsultacji (bo np. uzna, że jest bezzasadne), powinien to odnotować w dokumentacji medycznej pacjentki. Powinien podać dokładną przyczynę odmowy podania znieczulenia oraz odmowy konsultacji z innym specjalistą. To ważne, bo w przyszłości może być ważnym dowodem w sprawie o zadośćuczynienie . Kobieta rodząca, która uzna, że odmawiając jej znieczulenia, narażono ją na problemy zdrowotne i związane z tym cierpienia fizyczne lub psychiczne, może wystąpić...
Ból jest potrzebny, bo uruchamia mechanizm hormonalny, który odpowiada za prawidłowy przebieg porodu. Podpowiada też, jaką pozycję przyjąć i jak w tym czasie oddychać. To wszystko prawda. Jednak prawdą jest i to, że ból może spowolnić akcję porodową. Co wiemy o bólu? To, że nie ma jednej oceny jego nasilenia – inaczej ty postrzegasz swój ból, a inaczej osoba postronna (zwykle uważa za mniej silny). To, że każdy ma inny próg wrażliwości. Kobiety odczuwają go mocniej niż mężczyźni, a intensywność odczuwania zależy także od samopoczucia, stanu ducha. Dlatego każdy poród jest inny i każda kobieta inaczej odczuwa ból. Kiedy znieczulenie porodu? Czy na samą myśl o bólu paraliżuje cię strach? Boisz się, że będzie tak dojmujący, że zamiast zbliżyć cię do narodzin dziecka, utrudni twoje starania? Nie musisz cierpieć. Znieczulenie nie szkodzi dziecku, wręcz jest korzystne dla niego i dla ciebie. Dzidziuś przychodzi na świat w lepszej kondycji, a ty niewyczerpana bólem chętniej wyciągniesz ręce po maluszka i szybko przystawisz go do piersi. O tym, czy zastosować znieczulenie, w niektórych wypadkach decyduje lekarz, zwłaszcza jeśli: masz wadę serca, astmę oskrzelową, padaczkę, chorobę nerek, cukrzycę, cierpisz na poważne problemy ze wzrokiem (i silny ból przynosi ryzyko odklejenia się siatkówki), leczysz się na nadciśnienie tętnicze, podczas badania USG okazało się, że spodziewasz się dwójki, trójki dzieci, albo gdy maluch ułożył się nieprawidłowo, jest to poród przedwczesny. UWAGA! Nie skorzystasz ze znieczulenia, jeśli masz zaburzenia krzepliwości krwi (np. hemofilię) albo infekcje skóry w okolicy, w której lekarz powinien wkłuć cewkę. Sprawdź, jak wygląda sala porodowa Jeśli zdecydowałaś skorzystać ze znieczulenia w czasie porodu, powiedz o tym...
