Postawą Porozumienia bez Przemocy jest przekonanie, że za każdym naszym uczuciem stoi konkretna potrzeba. Jaka? To już nasze zadanie, aby ją umieć określić i wyrazić. Być może za naszą złością na dziecko stoi potrzeba odpoczynku, snu albo ucieczki od codziennej rutyny.
Każdy z nas nie raz złapał się na tym, że jednego dnia to samo zachowanie dziecka (męża, babci, sąsiadki) nas rozczula (a przynajmniej nie tak bardzo denerwuje), a innego dnia – doprowadza do szału. Taka różnica w naszym postrzeganiu to dowód, że przyczyną naszych uczuć nie jest samo zachowanie, ale coś innego: coś w nas samych.
Podstawowa zasada „Czuję, bo potrzebuję” odnosi się także do zachowania dziecka. Jego płacz, bunt, niegrzeczne zachowanie także wynika z jego potrzeb. I na pewno nie jest to potrzeba zrobienia nam na złość czy manipulowania nami! Być może zbuntowany kilkulatek potrzebuje więcej niezależności albo np. podbudowania swojej pewności siebie.
Według Marshalla B. Rosenberga, kiedy uświadomimy sobie, że brak porozumienia nie wynika ze złej woli, ale po prostu z naszych odmiennych potrzeb, łatwiej jest nam znaleźć siłę do szukania kompromisu.
Prawdziwe porozumienie zawiera się w czterech krokach:
1. Obserwacja
Czyli rzeczowe, pozbawione wartościowania (nikt nie mówił, że będzie łatwo!) opisanie tego, co widzimy. Nie oceniaj ani nie krytykuj – spróbuj jak operator kamery opisać to, co widzisz. Kiedy nasz rozmówca usłyszy krytykę mimowolnie nastawi się na obronę, a wtedy osiągnięcie porozumienia będzie trudniejsze.
2. Nazwanie własnych uczuć
Takie wypowiedzenie na głos co nami targa często pozwala „ujść parze” i uniknąć awantury. Pamiętaj jednak, że uczuć jest wiele: obok złości jest np. frustracja, strach, zmęczenie, smutek... Nie myl ich ze sobą.
3. Określenie własnych potrzeb
To także nie zawsze jest łatwe, ale możliwe do wyćwiczenia.
4. Sformułowanie prośby
Ale uwaga – tutaj Marshall B. Rosenberg zaznacza, żeby nie mylić prośby z poleceniem czy rozkazem. Być może to nam będzie łatwiej spełnić prośbę naszego rozmówcy. Być może też wcale nie będzie trzeba wyrażać prośby – zdarza się, że do zażegnania kłótni wystarczy nam określenie własnych uczuć i zrozumienie przez naszego rozmówcę.
Zamiast krzyczeć (i nakręcać w sobie złość) spróbuj powiedzieć spokojnie do dziecka:
Kiedy zabawki są rozrzucone na dywanie (krok 1), to boję się, że ja je będę musiała sprzątnąć (krok 2), a nie mam na to siły (krok 3). Czy możesz włożyć je do pudełka? (krok 4).
Te same 4 elementy są konieczne naszemu partnerowi w dyskusji, bez względu na to, czy będzie nim mąż, mama czy dziecko. Z maluchem jednak jest trochę inaczej. Kilkulatek nie umie ani opisać sytuacji, ani określić swoich uczuć, ani zwerbalizować tego, czego pragnie. Musimy mu w tym pomóc i przedstawić informację zwrotną, świadczącą o tym, że dobrze go zrozumieliśmy. Czasem taka informacja zwrotna wystarczy, aby dziecko się uspokoiło i był gotowe na wysłuchanie tego, co chcemy mu powiedzieć.
Zdaniem Marshalla B. Rosenberga nie ma takiej możliwości! Po latach stosowania Porozumienia bez Przemocy zauważył, że wystarczy, aby jeden z rozmówców zaczął konsekwentnie stosować tę metodę komunikacji, a po krótkim czasie „zarazi” tym wszystkich wokół siebie.
1. "Porozumienie bez przemocy" Marshall B. Rosenberg wyd. Czarna Owca
2. "Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły", A. Faber, E. Mazlish, wyd. Media Rodzina
Czytaj też: 6 metod wychowawczych, które nie działają
Porozumienie bez Przemocy może służyć jako krótki kurs asertywności dla kobiet. Chociaż, jak wszystkie teorie psychologiczne, może budzić pewne wątpliwości zwykłych śmiertelników. Rozkładanie każdej sytuacji na 4 części* wydaje się niemal niemożliwe do zastosowania w życiu codziennym. *Dla przypomnienia: Metoda Porozumienia bez Przemocy składa się z 4 elementów: 1. Obserwacja – bez oceniania! Np. Widzę, że zostawiłeś ubłocony rower w korytarzu 2. Wyrażenie własnych uczuć w odniesieniu do tej sytuacji. Zaniepokoiło mnie to, 3. Wyrażenie swojej potrzeby. Ponieważ nie chciałabym być tą osobą, która wieczorem myje rower 4. Wyrażenie swojej prośby – jasno! Chciałabym, żebyś umył rower i zaprowadził go na balkon. Porozumienie bez Przemocy wyzwoleniem dla kobiet Tymczasem, taki sposób porozumiewania się może być bardzo wyzwalający dla kobiet. Zanim równouprawnienie płci stanie się faktem , bardzo wiele razy same złapiemy się (lub nie) na tłumieniu jakichś swoich potrzeb. Mistrzyniami są w tym zwłaszcza matki, które po prostu MUSZĄ zrobić bardzo wiele rzeczy, ale absolutnie NIE MOGĄ upomnieć się o spełnienie własnych potrzeb. Rosenberg ostrzega – stałe tłumienie własnych potrzeb to prosta droga do depresji . Jasne, że bycie matką wiąże się z wieloma ograniczeniami. Dlatego tym bardziej matki powinny umieć jasno wyrażać to, czego potrzebują. Porozumienie bez Przemocy uczy, jak to robić, biorąc odpowiedzialność za własne uczucia, ale nie raniąc cudzych. Uczy skutecznej komunikacji. Korzyści z Porozumienia bez Przemocy w codziennej komunikacji Porozumienie – tak. Przemoc – nie. To, czego kobiety (mężczyźni, naturalnie też) mogą się nauczyć z modelu komunikacji PBP to osiąganie porozumienia bez urażania drugiej strony. Taka komunikacja jest łatwiejsza. To, czego przede wszystkim uczy PBP to: uważne...
Amerykanin Paul Axtell, trener biznesowy, konsultant osobistej efektywności, prywatnie ojciec dwójki dorosłych dzieci i dziadek trzynaściorga wnucząt uważa, że prawidłowa komunikacja to najważniejszy element wychowania dziecka . Niektóre słowa pomagają w tworzeniu trwałych i dobrych relacji pomiędzy rodzicami i dziećmi. Poniżej 10 najpotężniejszych wyrażeń, które wzmacniają poczucie własnej wartości i kształtują nasze dzieci. Lubię cię To proste zdanie oznacza " Lubię cię za to kim jesteś (jaką jesteś osobą)" i jest czymś innym niż wyznanie "Kocham cię". Oczywiście w przypadku dziecka należy stosować oba sformułowania, ale pamiętając, że odnoszą się one do zupełnie innych uczuć. Można przecież cały czas kogoś kochać, ale czasem go nie lubić Bardzo szybko się uczysz! Uczenie się jest dla dzieci jest czymś niezwykle naturalnym. Wiedzę przyswajają właściwie bezwiednie. Warto jednak, gdy nauczą się nowych rzeczy, podkreślać ich wyjątkowość. "Szybko się uczysz" jest jak komplement "Ze wszystkim świetnie sobie radzisz ". Dzieci, które słyszą takie pochwały, o wiele chętniej uczą się w późniejszym okresie. Chętniej też poszukują nowych wyzwań. Warto wiedzieć: Słowa, które ranią – 6 zakazanych zdań Dziękuję To słowo ma wyjątkową moc. Oznacza, że dostrzegamy to, co zrobiła dla nas druga osoba – nawet jeśli jest to prosta czynność, taka jak podanie widelca. Słowo "dziękuję" jest oznaką szacunku . Najlepiej uczy się dziecko tego słowa, dając mu osobisty przykład. Umówmy się, że... W tym wyrażeniu zawarta jest chęć dojścia do porozumienia , zawarcia kompromisu, który satysfakcjonowałby obie strony. Takie porozumienia nadają ramy współpracy w rodzinie, a dzieciom dają poczucie, że odgrywają w niej istotną rolę (w końcu mają wpływ na zasady, jakim hołduje cała rodzina). Powiedz mi więcej... Ten...
Dziecko płacze, nie chce zasnąć, kłóci się z tobą lub nie chce jeść… – czujesz, że tracisz panowanie nad sobą. Masz nawet ochotę nakrzyczeć albo, co gorsza, złapać je za ramiona i mocno potrząsnąć... Na szczęście, nad złością można nauczyć się panować. Dziecko złości cię i denerwuje? Przeczytaj nasz wywiad z psycholog Justyną Biernacką, trenerką psychospołeczną i działaczką Fundacji Mama. Justyna Biernacka prowadzi warsztaty dotyczące opanowywania trudnych emocji „Gniew – jak go wyrazić nie krzywdząc innych”. Trudno przyznać się – przed samą sobą i przed innymi – że dziecko złości albo denerwuje. Justyna Biernacka: Warto spojrzeć na emocje trochę inaczej niż zwykle. W opinii wielu z nas złość czy gniew to złe emocje. Tymczasem nie warto dzielić ich na lepsze czy gorsze i oceniać ich. Każdy z nas odczuwa całą gamę emocji – i bez względu na to, czy to przyjemne, czy nie, są one cenne. I niezwykle potrzebne. To znaczy, że jest jakiś pożytek z tego, że złoszczę się na dziecko?! JB: Wszystkie emocje to znaki-sygnały, które informują nas, w jakim jesteśmy stanie. Złość albo gniew są jak lampka ostrzegawcza w samochodzie, która informuje nas o pustym baku. Co robimy wtedy, kiedy podczas jazdy taka lampka się zaświeci? Tankujemy na najbliższej stacji benzynowej, prawda? Tak samo jest ze złością: jej pojawienie się informuje nas, że jakieś nasze potrzeby są niezaspokojone. Zobacz też: Gdy puszczają nerwy. Jak okiełznać emocje? I co powinnam zrobić, kiedy poczuję złość? JB: Przyjrzeć się jej, ale tak, jak przyglądamy się naszemu sprzymierzeńcowi. Pomyśleć: „To, że ja ją odczuwam, to dobrze, bo ona podpowiada mi, jakim jestem człowiekiem, czego potrzebuję”. Nie próbujmy jej stłumić, bo to się nie uda. Taka tłumiona złość pozostaje w nas i obraca się przeciwko nam. Jednak nie warto też...
