Progesteron (inaczej luteina) to hormon ciałka żółtego, który odgrywa najważniejszą rolę w drugiej połowie cyklu miesięcznego kobiety. Jest najważniejszym hormonem wydzielanym przez jajniki. W ciągu całego cyklu jego poziom zmienia się przewidywalnie i na tej podstawie można określić, kiedy nastąpi owulacja. To właśnie dzięki niemu błona śluzowa macicy jest przekształcana w taki sposób, by mogła się w niej zagnieździć komórka jajowa. Progesteron hamuje także skurcze macicy. Badanie stężenia progesteronu wykonuje się często w przypadku niepłodności, a we wczesnej ciąży w celu rozpoznania ciąży pozamacicznej czy poronienia. Jakie są normy progesteronu? Oto, co warto wiedzieć.
Progesteron w ciąży odpowiada za utrzymanie ciąży i jej bezpieczny oraz prawidłowy rozwój. Chroni przed poronieniem i przedwczesnym porodem. W czasie ciąży poziom progesteronu wzrasta niemal dwukrotnie, tuż przed samym porodem spada – to sygnał dla macicy, by dzięki silniejszym skurczom rozpoczęła się akcja porodowa.
Niedobór progesteronu w ciąży jest niebezpieczny. Jeśli jego poziom jest niski – śluzówka macicy jest zbyt cienka i za słabo ukrwiona, a zarodek nie może się prawidłowo rozwijać. Często dochodzi wówczas do plamień, przyszłą mamę może pobolewać dół brzucha, mogą pojawić się skurcze macicy. Konieczna jest wówczas wizyta u lekarza – najczęściej lekarze zalecają wówczas przyjmować progesteron w tabletkach (np. Luteina, Duphaston) oraz dużo wypoczywać.
Progesteron osiąga następujące poziomy - oto normy dla różnych etapów ciąży:
– Progesteron jest odpowiedzialny za utrzymanie się ciąży do momentu wytworzenia się łożyska – mówi Aleksandra Demiańczyk, biolog. – Dlatego właśnie niedobór progesteronu uniemożliwia zajście w ciążę. Jeżeli doszło do zapłodnienia, to luteina utrzymuje ciążę przez około 3 miesiące, a po tym czasie rolę utrzymania ciąży przejmuje wykształcone łożysko. Jeżeli zaś nie doszło do zapłodnienia, gruczoł działa jedynie przez kilkanaście dni, aż tuż przed miesiączką poziom progesteronu spada.
Poznaj: 4 najczęstsze problemy z miesiączką
W pierwszej fazie cyklu stężenie progesteronu jest bardzo niskie, to czas na mocne działanie estrogenów, które przygotowują błonę śluzową macicy i owulację w jajnikach. Stężenie luteiny zaczyna lekko rosnąć już przed owulacją, a swój szczyt osiąga mniej więcej tydzień po owulacji. Dzięki intensywnemu wydzielaniu się tego hormonu możliwe jest wstrzymanie dojrzewania kolejnych pęcherzyków Graffa. Luteina jest związana z regulacją temperatury ciała w organizmie, dzięki czemu mierząc temperaturę codziennie rano wiemy, czy owulacja już miała miejsce i możliwy jest stosunek bez zabezpieczenia.
Zobacz też: Dni płodne – oblicz, kiedy wypadają
– Jeżeli kobieta stosuje samoobserwację bądź używa komputerów cyklu (np. Lady-Comp), to z pewnością zauważy skróconą fazę lutealną albo nieprawidłowy wzrost temperatury – mówi ekspertka. – To są takie oczywiste symptomy, których niestety nie sposób rozpoznać przy stosowaniu innej antykoncepcji. Zdarza się, że niedobór progesteronu jest związany z występowaniem plamień, wtedy to kierując się do odpowiedniego lekarza, możemy uzyskać właściwą diagnozę.
Badanie poziomu progesteronu nie jest proste, ponieważ luteina ma niestabilny poziom w ciągu doby – jest wydzielana w sposób pulsacyjny, jego stężenie we krwi zmienia się w ciągu dnia. Jedno badanie nie jest zatem w stanie dać miarodajnych wyników. – Badanie tego hormonu z krwi tylko raz może dać fałszywy wynik. Zalecane jest, aby badania były wykonane w ciągu 3 dni z rzędu, żeby mieć prawidłowy obraz poziomu tego hormonu u danej kobiety – twierdzi Aleksandra Demiańczyk. Dobrze jest także sprawdzić poziom hormonu w dwóch kolejnych cyklach.
Oblicz swoje dni płodne.
Film powstał we współpracy ze Szpitalem Medicover
Wyobraź sobie, że masz jadłospis dopasowany do twoich genów. Uwzględnia on to, jak metabolizujesz białka, węglowodany i tłuszcze, nie zawiera tego, co cię uczula... Brzmi idealnie? Teraz możesz ułożyć sobie takie menu na podstawie indywidualnych badań genetycznych ( www.dfmedica.eu ). Odpowiednio dobrany plan żywieniowy i zdrowa dieta korzystnie wpływają na samopoczucie. Można też dzięki nim zmniejszyć ryzyko niektórych chorób w ciąży (np. cukrzycy ciążowej , nadciśnienia). Genodieta przed poczęciem dziecka Zdaniem dr inż. Katarzyny Okręglickiej, fizjolog żywienia, nawet pół roku przed poczęciem dziecka można za pomocą diety dopasowanej do indywidualnego kodu genetycznego (genodiety) wpłynąć na jakość gamet i zdrowie dziecka, które dzięki nim powstanie. Odpowiednio dobrana dieta pomaga też zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych (alergii, otyłości , cukrzycy) u dziecka, które zostanie poczęte. Rodzaje testów genetycznych przed ciążą Wykonanie testu DNA jest bardzo proste. Wystarczy specjalnym wacikiem potrzeć wewnętrzną stronę policzka. Po około 20 dniach otrzymuje się wynik testu. Można przebadać metabolizm organizmu i nietolerancje pokarmowe . Koszt takiego badania (Completo) ok. 3500 zł. • Badanie genetyczne metabolizmu analizuje m.in. geny zaangażowane w metabolizm cholesterolu, kwasu foliowego , homocysteiny, witaminy D. • Badanie genetyczne nietolerancji pokarmowych może wykazać nadwrażliwość na wybrane produkty spożywcze, np. laktozę, gluten, kofeinę, sól.
Kobieta może zajść w ciążę w ciągu niemal całego cyklu miesiączkowego. Warto wiedzieć, że zapłodnienie jest możliwe także po miesiączce, a czasem nawet w trakcie okresu. Nasz ekspert, dr Anetta Karwacka, ginekolog położnik, tłumaczy, kiedy najszybciej można zajść w ciążę, jak obliczyć dni płodne oraz kiedy kobieta na pewno nie zajdzie w ciążę. Kiedy można zajść w ciążę? Najłatwiej zajść w ciążę w dni płodne. Dni płodne w cyklu miesiączkowym to czas, w którym podczas współżycia zapłodnienie jest najbardziej prawdopodobne, bo w organizmie kobiety dochodzi do owulacji. Nie wszystkie dni płodne dają jednak identyczne szanse na poczęcie. Najlepsze dni na zajście w ciążę to: dzień przed owulacją dzień owulacji Wynika to z faktu, iż plemniki mogą przetrwać w drogach rodnych kobiety do 72 godzin, a komórka jajowa po owulacji przeżywa 8-12 godzin. Największa szansa na zapłodnienie jest wtedy, gdy świeża partia nasienia oczekuje już na owulującą komórkę jajową w bańce jajowodu. Wynika z tego, że najłatwiej zajść w ciążę, współżyjąc 1-2 dni przed owulacją. Jak rozpoznać dni płodne w cyklu miesiączkowym? Rozpoznanie dni płodnych może być trudne, zwłaszcza jeśli kobieta nie zna dobrze swojego cyklu miesiączkowego albo objawy subiektywne owulacji nie występują w każdym cyklu. Aby nauczyć się rozpoznawać dni, w których najłatwiej zajść w ciążę, warto prowadzić obserwację swojego ciała i odczuć na różnych etapach cyklu: kontrolować śluz płodny wyprzedzający owulację zwracać uwagę na ból brzucha w dniu okołoowulacyjnym Pamiętaj, że owulacja powinna występować ok. 14 dni przed spodziewaną miesiączką (tyle średnio trwa faza lutealna cyklu ). Zakładając więc, że kobieta ma cykle regularne i 28-dniowe, owulacja nastąpi u niej ok. 14. dnia cyklu. Jeśli cykle są dłuższe, np. 32-dniowe, owulacja...
