Strona zawiera treści tylko dla osób dorosłych

Statystyki od lat alarmują o drastycznym spadku jakości nasienia mężczyzn. Wśród niekorzystnych czynników wymienia się szkodliwe substancje chemiczne, palenia papierosów, stres i otyłość. Dlatego, jeżeli od dłuższego czasu bezskutecznie staracie się o maleństwo, warto pomyśleć o zbadaniu plemników twojego partnera. Zobacz, jak sprawdzić, czy twój mężczyzna jest płodny oraz jaką jakość ma jego sperma.
Spis treści:
- Kiedy musisz zrobić badanie?
- Badanie plemników - czy jest się czego bać?
- Jak bada się nasienie?
- Normy "zdrowej" spermy
- Najczęstsze nieprawidłowości
- Musisz mieć skierowanie od lekarza?
- Gdzie zbadasz plemniki?
- Czy można w domu pobrać spermę?
- Badanie nasienia - koszt
Kiedy trzeba zrobić badanie nasienia?
Szacuje się, że niepłodność dotyka już ok. 1,5 mln par w Polsce. Z badań wynika, że w 35 proc. przypadków przyczyna niepłodności leży po stronie kobiety, w 35 proc. wynika z niepłodności mężczyzny, a w 30 proc. problem jest po obu stronach lub też jego przyczyna pozostaje nieznana. Jednak bardzo często mężczyźni nie chcą badać nasienia - uważają, że kwestionuje ono ich męskość, a samo badanie - mimo, że przebiega z zachowaniem pełnej intymności - jest dla nich krępujące.
Szczególnym wskazaniem medycznym do wykonania badania spermy jest sytuacja gdy:
- mężczyzna miał zabiegi chirurgiczne w obrębie układu rozrodczego;
- planowana jest terapia przeciwnowotworowa (wówczas jest wskazanie do zamrożenia nasienia);
- mężczyzna jest po leczeniu wnętrostwa, skrętu jądra;
- był leczony steroidami płciowymi i glikokortykoidami.
Badanie plemników - na czym polega?
Badanie odbywa się w specjalistycznym gabinecie lub w klinice przeprowadzającej tego typu usługę. Samo oddanie nasienia odbywa się w intymnym, zamkniętym i odseparowanym pomieszczeniu kliniki.
Mężczyzna oddaje nasienie do badania w samotności (poprzez masturbację) lub w towarzystwie partnerki. Sperma oddawana jest do sterylnego pojemniczka, który zostaje w laboratorium do dalszej analizy.
Dla prawidłowego odczytania parametrów plemników i oceny płodności mężczyzny bardzo ważne jest, aby:
- przed badaniem zachować 3-5 dniową wstrzemięźliwość płciową - poniżej 3 dni jest zbyt mała koncentracja plemników w ejakulacie; powyżej 5 dni może wystąpić zwiększony odsetek plemników martwych;
- unikać używek na 3-5 dni przed badaniem;
- wyeliminować stres;
- zrezygnować z dużego wysiłku fizycznego.
Nie można przeprowadzić badania, jeżeli tuż przed nim doszło do infekcji z wysoką gorączką (38–40°C) lub silnego zatrucia pokarmowego. Wynik badania dostępny jest po 3–4 dniach od pobrania i pozostaje aktualny przez 6 miesięcy. Po tym terminie trzeba je ponowić.
Rodzaje badań nasienia
Wyróżniamy dwa typy badania spermy:
- badanie ogólne;
- badanie rozszerzone - zwane seminogramem lub spermiogramem.
Podstawowym badaniem wykonywanym przy ocenie płodności mężczyzny jest test hipoosmotyczny (HOS). To komputerowa ocena ruchu i budowy plemników.
Zobacz, jak wygląda takie badanie nasienia w klinice InviMed:
Test SCD (Sperm Chromatin Dispersion) to narzędzie do oceny odsetka plemników wykazujących zwiększoną fragmentację materiału genetycznego (DNA), która może być jednym z głównych powodów spadku płodności mężczyzny.
Dzięki uprzejmości Kliniki Leczenia Niepłodności InviMed, zobacz, jak wygląda test SCD w laboratorium:
Badanie spermy – normy
Oto normy określające parametry nasienia - zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2010 roku:
PARAMETRY | NORMA |
---|---|
objętość ejakulatu | 1,5 mL |
całkowita liczba plemników w ejakulacie |
39 mln |
koncentracja plemników - liczba w 1 ml nasienia |
15 mln |
ogólny odsetek ruchliwych plemników (ruch postępowy i niepostępowy) |
40 proc. |
pH | 7,0 – 8,0 |
odsetek plemników o prawidłowej ruchliwości | 32 proc. z ruchliwością postępową |
morfologia (budowa) |
4 proc. plemników o prawidłowym kształcie |
żywotność | > 58 proc. plemników |
leukocyty w osadzie nasienia | < 1 mln/mL |
test aglutynacji (MAR, IBT) | < 50 proc. plemników |
Najczęstsze nieprawidłowości nasienia
Dzięki badaniu nasienia, które ma 98 proc. skuteczność można stwierdzić:
- normospermię – prawidłowe nasienie;
- oligospermię – obniżona liczba plemników w ejakulacie - 15 mln/mL;
- asthenozoospermię – nieprawidłowa ruchliwość plemników - 40 proc. wszystkich ruchliwych plemników;
- teratozoospermię – nieprawidłowa budowa plemników - 4 proc. prawidłowych form;
- cryptozoospermię – brak plemników w ejakulacie stwierdzone po odwirowaniu nasienia;
- aspermię – brak ejakulatu.
Czy trzeba mieć skierowanie na badanie spermy?
Wykonanie badania nasienia bezpłatnie, w ramach NFZ, wymaga otrzymania skierowania od androloga, czyli lekarza zajmującego się diagnozowaniem i leczeniem męskiego układu płciowego. Do przeprowadzenia odpłatnego badania nie jest potrzebne skierowanie lekarskie.
Gdzie wykonać badanie nasienia?
Badanie spermy można wykonać w klinice leczenia niepłodności, np. Bocian, FertiMedica, Gyncentrum, Invicta, InviMed, Novum, Salve Medica oraz w wybranych placówkach Luxmed, Medicover.
Czy można pobrać nasienie w domu?
Warto pamiętać, że warunki oddania spermy, temperatura i czas przechowywania w trakcie dostarczania jej do laboratorium – wszystko to w sposób istotny wpływa na późniejszą ocenę jej parametrów. Dlatego zaleca się, aby nasienie (na ile jest to możliwe) oddać w klinice. Jeżeli nie ma takiej możliwości, należy pamiętać o tym, aby:
- oddać spermę w warunkach przestrzegania wszystkich zasad higieny, po uprzednim umyciu prącia wodą z mydłem;
- całość nasienia z wytrysku trafiła do specjalnego jałowego pojemniczka;
- szczelnie zamknięty pojemniczek dostarczyć do laboratorium w temperaturze ciała ludzkiego w przeciągu 30 minut;
- próbkę chronić przed słońcem.
Na rynku są też dostępne specjalne prezerwatywy Male Factor Pak (cena ok. 80 złotych za sztukę), dzięki którym można pobrać próbkę spermy podczas normalnego stosunku. Sprawdź jednak wcześniej, czy tak pobrany materiał zostanie przyjęty do konkretnego laboratorium.
Badanie nasienia – koszt
Cena badania plemników wynosi 120-180 złotych i zależy od rodzaju testu i cennika laboratorium. Koszt podstawowego badania – ok. 100 złotych, rozszerzonego – ok. 175 złotych.

Na badanie nasienia można zgłosić się ze skierowaniem od lekarza lub bez. Ważne, by wcześniej zarezerwować termin wizyty i odpowiednio przygotować się do badania nasienia . Mężczyzna powinien zachować wstrzemięźliwość seksualną przez 3–5 dni. Wynik badania nasienia dostępny jest po 3–4 dniach od pobrania. Podstawowe badanie nasienia W wyniku takiego badania opisane są ogólne parametry nasienia, takie jak: czas upłynnienia, objętość, lepkość, wygląd ejakulatu, pH, odsetek żywych i ruchliwych plemników, liczba plemników na 1 ml nasienia, ogólna liczba plemników w ejakulacie, obecność i ewentualnie stopień aglutynacji plemników. Dodatkowo w badaniu podstawowym wykonany jest HOS test. To test hipoosmotyczny, który określa integralność błon plemników i określa ich żywotność. Zobacz film: badanie nasienia HOS Rozszerzone badanie nasienia Zawiera dodatkowo ocenę morfologii plemników, czyli odsetek prawidłowo zbudowanych plemników oraz odsetek różnych wad budowy dotyczących główki, wstawki i witki plemnika, odsetek komórek spermatogenezy obecnych w ejakulacie, liczbę leukocytów w 1 ml nasienia oraz liczbę komórek nabłonkowych i erytrocytów. Test nasienia – SCD Test SCD (Sperm Chromatin Dispersion) to narzędzie do oceny odsetka plemników wykazujących zwiększoną fragmentację materiału genetycznego ( DNA ), która może być jednym z głównych powodów spadku płodności mężczyzny (in vivo i in vitro). Wysoki poziom fragmentacji DNA plemników mężczyzny może mieć decydujący wpływ na to, że wystąpi: • obniżona zdolność do zapłodnienia • nieprawidłowość w podziale zygoty i wczesnym rozwoju zarodka • częstsze wczesne i spontaniczne poronienie • podwyższone ryzyko uszkodzenia genomu • podwyższone ryzyko przeniesienia wad genetycznych na potomstwo Zobacz film: Test SCD badanie nasienia Wynik...

p.p1 {margin: 0.0px 0.0px 8.0px 0.0px; text-align: justify; line-height: 16.0px; font: 11.0px 'Times New Roman'} span.s1 {font: 9.0px Arial} Zdrowy mężczyzna posiada od 15 do 300 mln plemników w 1 ml spermie. Natomiast u 30% przebadanych w ubiegłym roku mężczyzn w ramach kampanii „Płodny Polak” liczba plemników nie przekraczała 15 mln/ml nasienia . Kiedy w danej ilości spermy nie ma nawet tyle plemników, ile jest w minimalnej normie, oznacza to, że mężczyzna choruje na oligospermię. Choroba może przebiegać łagodnie i niezauważalnie (10-15 mln plemników/ml), w sposób umiarkowany (5-10 mln plemników/ml), jak i ciężki (0-5 mln plemników/ml). Zdarza się, że w nasieniu znajduje się tylko kilka plemników, a to oznacza kryptozoospermię . Czasem zdarza się zupełny ich brak, co nazywamy azoospermią . Leczenie tych chorób zależy od przyczyn jej powstania, jak i stopnia zaawansowania. Stosowane są zarówno metody chirurgiczne, jak i farmakologiczne, a sposób leczenia niepłodności jest ustalany dopiero po badaniu i konsultacji lekarskiej. Oligospermia – przyczyna zagrożenia męskiej płodności – Niepłodność staje się coraz powszechniejszym problemem. Wielu mężczyzn nie wie, że w przyszłości mogą mieć problemy z poczęciem dziecka, bowiem jedyną metodą na sprawdzenie stanu ich płodności jest badanie nasienia, a nadal nieliczni decydują się na profilaktyczną kontrolę swoich plemników . (…) dzięki tej informacji (dotyczącej jakości nasienia - przyp. red.) mogą zawczasu podjąć działania, przeprowadzić bardziej szczegółową diagnostykę, czy też rozpocząć leczenie, jeżeli jest wskazane - mówi dr Grzegorz Mrugacz, specjalista ds. leczenia niepłodności z Kliniki Bocian, ekspert kampanii „Płodny Polak”. - Wiele czynników może wpłynąć niekorzystnie na ilość i jakość nasienia, w tym przebyte choroby,...

Coraz więcej młodych Polaków ma problemy z poczęciem dziecka . Szacuje się, że już co szósta para zmaga się z tym kłopotem. W 35% przypadków przyczyna leży po stronie mężczyzny. Najczęstszym powodem męskiej niepłodności jest zły stan nasienia. Jak wynika z badań kampanii „Płodny Polak” (badanie przeprowadzone w dniach od 1 maja do 15 czerwca 2015 r. na grupie 269 mężczyzn) u co trzeciego mężczyzny nie spełnia ono norm wyznaczonych przez Światową Organizację Zdrowia , co oznacza, że nie zawiera plemników lub ich ilość w ejakulacie jest bardzo mała. WHO spadek jakości nasienia tłumaczy czynnikami środowiskowymi, ale negatywny wpływ na nie może mieć także niewłaściwy styl życia. Patrz też : 7 sposobów na zwiększenie męskiej płodności Przyczyny męskiej niepłodności zdaniem eksperta - Stres, używki, brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia i nadwaga, a także wysokie temperatury – to czynniki, które mogą negatywnie wpływać na jakość nasienia . Odpowiednio wczesne zdiagnozowanie wszelkich nieprawidłowości daje dużą szansę na zmianę złych przyzwyczajeń i powstrzymanie niepożądanych procesów, a nawet cofnięcie ich skutków – mówi Piotr Pietrewicz, ekspert kampanii „Płodny Polak”, dyrektor diagnostyki laboratoryjnej oraz laboratorium IVF w Klinikach Leczenia Niepłodności „Bocian”. Sposobem na zdiagnozowanie męskiej płodności jest badanie nasienia. Pozwala ono określić jakość, ilość i szybkość plemników . Warto, aby wykonali je mężczyźni, którzy nie są jeszcze ojcami, a chcą nimi zostać w przyszłości, ale także ci, którzy nie planują potomstwa – jakość nasienia świadczy nie tylko o płodności, ale również o stanie zdrowia. Zobacz też: Przyczyny męskiej niepłodności - film Akcja „Płodny Polak” na warszawskiej plaży w sobotę, 8...