dziecko, kredki, rysować
Wychowanie

Tajemnice dziecięcych rysunków

Co można wyczytać z dziecięcych rysunków? Rąbka tajemnicy uchyla psycholog Maria Ligęza, która zajmuje się interpretowaniem i analizą rysunków dziecięcych.

Poprzez swoje rysunki (czyli przez to, CO i JAK rysuje) dziecko wyraża swe emocje, mówi o własnych przeżyciach, ukazuje swój stosunek do siebie i do najbliższych, prezentuje swoją wiedzę o świecie. Przyglądając się jego pracom, można się naprawdę wiele o tym wszystkim dowiedzieć.

Czy powinniśmy obserwować rysunki dzieci?

W książkach, pismach, w internecie można znaleźć testy rysunkowe (np. Postaci Ludzkiej, Drzewa, Rodziny) wykorzystywane przez psychologów. Wydają się proste: daj dziecku kartkę i kredki, a poznasz jego emocje („No tak, ciemna kredka – jest smutne”) lub to, co dzieje się w domu („Smyk pominął tatę, to znaczy, że go nie kocha?”). – To nie tak! – ostrzega dr Ligęza. – Interpretacja rysunków wymaga doświadczenia i wiedzy. Bawiąc się w psychologa, można wyciągnąć błędne wnioski (np. uznać, że maluch ma zaburzenia rozwojowe), a nawet skrzywdzić kogoś z jego otoczenia (np. uznając, że dziecko jest ofiarą przemocy).
Czy w takim razie nie warto samemu przyglądać się rysunkom? Nie tylko warto, ale trzeba! I koniecznie też trzeba rozmawiać o nich z dzieckiem. Nie wolno tylko przypierać malca do muru („Dlaczego to narysowałeś? No powiedz!”). Jeśli powtarza się w nich coś niepokojącego, lepiej pokazać je psychologowi.

Co powinno niepokoić rodziców w rysunkach dzieci?

  • Niechęć do rysowania. Może mieć wiele przyczyn (od niedelikatnych uwag dorosłych typu: „To ma być pies?”, po różnego rodzaju kłopoty z motoryką rączki). Dziecka nie wolno zmuszać, ale warto je zachęcać (świetnie działa towarzystwo mamy, która rysuje razem ze smykiem). Wiele trzy-, czterolatków niechętnie rysuje, bo wolą biegać, skakać i trudno im skupić się nad kartką papieru. Z czasem jednak przekonują się do tego zajęcia. Może to właśnie wasz przypadek?
  • Opóźnienie w stosunku do rówieśników. Problem może wynikać z braku wprawy (dziecko nie ma okazji, by ćwiczyć), ale może być też sygnałem problemów z napięciem mięśniowym lub zwiastunem dysleksji. Postaraj się stwarzać dziecku jak najwięcej okazji do rysowania, malowania, lepienia z plasteliny. Porozmawiaj z panią w przedszkolu (jak widzi smyka na tle innych dzieci?). W razie wątpliwości wybierzcie się do psychologa.
  • Ciemne kolory. – U trzylatków ciemna kredka na białym tle to zwykle sposób, by rysunek był wyrazisty. Ale rysunki pięciolatka powinny być już kolorowe, z przewagą barw jasnych, chyba że temat wymaga ciemnego koloru (np. kopalnia, noc) – tłumaczy badaczka. – Jeśli dziecko nie chce kolorować rysunków, to tak jakby nie chciało ujawniać emocji. Stałe używanie nie więcej niż trzech kolorów może (ale nie musi!) świadczyć o tym, że jest w dołku, bo na przykład nie pogodziło się jeszcze z utratą pozycji jedynaka w rodzinie, ma problemy w grupie przedszkolnej. Ale ostrożnie: jeśli starszy przedszkolak rysuje coś skomplikowanego, np. komputer, to skupia się na detalach, więc jest mu wszystko jedno, jaką kredką rysuje, lub wybiera ołówek.
  • Za silny/za słaby nacisk kredki na papier. Bywa sygnałem kłopotów z napięciem mięśniowym. Przyjrzyj się dziecku: jak sobie radzi na podwórku? Czy jego ruchy są skoordynowane? Silny nacisk może być też objawem złości – chwilowej (bo np. mama nie pozwoliła włączyć telewizora) lub trwającej od dawna (bo np. rodzice nie mają dla malca czasu).
  • Czołgi, pożary, krew. Mogą być obrazem tego, z czym dziecko ma kontakt (pełne agresji kreskówki i filmy), ale jeśli rysuje tak często, z dużym zaangażowaniem, prace są przerażające, może to świadczyć o znerwicowaniu czy nawet o tym, że jest ofiarą przemocy. Ale ostrożnie: obrazy walki to często forma kompensacji agresywnych zachowań (wyładowania, typowych zwłaszcza dla chłopców w tym wieku, potrzeb rywalizacji, walki).
  • Genitalia. – Dzieci intuicyjnie wiedzą, że to tabu, dlatego ich nie rysują – tłumaczy dr Ligęza. – A jeśli to robią, to aby coś przekazać. Np. że je widziały (rodzic mógł się przy nich rozebrać, mogły kogoś podglądać), że się onanizują (robią to już przedszkolaki), że mają kłopot zdrowotny (coś je piecze, swędzi). Trzeba spróbować to wyjaśnić (bez naciskania na dziecko!).
  • Puste twarze, bez oczu, nosa. Trzylatki nie zawsze zawracają sobie głowę szczegółami, jednak u pięciolatków takie twarze (na każdym rysunku, nie czasem!) mogą świadczyć o niewielkiej wiedzy o świecie. Jeśli jednak smyk dobrze sobie radzi na innych polach i nie odstaje od rówieśników, trzeba szukać przyczyny w emocjach.


Konsultacja: Maria Ligęza, psycholog, wykładowca Papieskiej Akademii Teologicznej i Uniwersytetu Jagiellońskiego.

 

 

 

 

Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
lektury klasa 6
Edukacja
Lektury do 6 klasy szkoły podstawowej – lista lektur szkolnych po zmianach 
Joanna Biegaj
300 plus - kiedy wypłata świadczenia dobry start
Aktualności
300 plus – kiedy wypłata świadczenia „Dobry start”?
Joanna Biegaj
obcięte dofinansowanie dla szkoły w chmurze
Edukacja
Szkoła w Chmurze – cena może wzrosnąć?
Magdalena Drab
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem – czy urlop opiekuńczy 2023 jest płatny?
Joanna Biegaj
wniosek u urlop rodzicielski
Prawo i finanse
Wniosek o urlop rodzicielski 2023 – wzór do druku
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
życzenia urodzinowe dla córki
Święta i uroczystości
Życzenia urodzinowe dla córki: piękne, wzruszające, mądre, od mamy i od taty
Joanna Biegaj
Przysłowia o nauce
Cytaty i przysłowia
Mądre przysłowia o nauce i wiedzy – 40 motywujących sentencji
Joanna Lechowicz
zgoda na samodzielny powrót dziecka ze szkoły
Uczeń
Zgoda na samodzielny powrót dziecka ze szkoły [WZÓR]
Joanna Biegaj
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
ugryzienie szerszenia
Zdrowie
Ugryzienie szerszenia może być groźne (ale nie musi!)
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
gęsty katar u dziecka
Zdrowie
Gęsty katar u dziecka – jak szybko się go pozbyć?
Ewa Janczak-Cwil
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
jak odpieluchować dziecko
Pielęgnacja
Odpieluchowanie dziecka: kiedy i jak to zrobić? Sprawdzone sposoby
Małgorzata Wódz
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak