"Jeśli ja mu nie powiem, co zrobił źle, to inni mu to wytkną" – tak mawiała moja koleżanka, ciągle strofując syna. Efekt, mały co chwilę spoglądał na mamę, szukając w jej wzroku pochwały lub dezaprobaty. Wydawało mi się, że jest ciągle spięty i nie potrafi cieszyć się tak jak inne dzieci – nie pozwalał sobie na nieskrępowaną niczym radość.
Zapytałam, czy nie wolałaby skupić na tym, co malec zrobił dobrego i pochwalić go za to. Spojrzała na mnie dziwnie i wtedy zrozumiałam... ona też wiecznie była krytykowana przez swoich rodziców, stąd jej dążenie do perfekcjonizmu w każdej dziedzinie życia. Powiela jedyny znany jej schemat rodzicielskiego postępowania. Uznałam, że czas na zmiany i zaproponowałam "zabawę w radość" (stosuję ją odkąd przeczytałam książkę "Pollyanna" Eleonor H. Poter). Zaproponowałam, by spróbowała dostrzec dobre strony w postępowaniu synka. Nie było łatwo, ale z czasem, co raz lepiej jej to wychodziło.
Rada: Nie krytykuj ciągle dziecka. Zamiast na każdym kroku podkreślać, co zrobiło źle, postaraj się docenić je za to, co zrobi, w czym jest dobry ("Zobacz, jeszcze tydzień temu bałeś się wejść na rowerek, a dziś dzielnie pedałujesz!"). Pamiętaj, że dziecko stale ganione ("Ale z ciebie niezdara!") szybko zaczyna wątpić w siebie i swoje talenty. Staje się bierne, nieufne, zamknięte w sobie. Nie skąp dziecku zasłużonych pochwał. Nie martw się, one nie psują dzieci, ale dowartościowują je i dodają im pewności.
Zobacz także: Czy mówisz tak do dziecka? Sprawdź, jakie zwroty kształtują twoje dziecko
"Zobacz, Krzysio tak ładnie stoi, a ty ciągle się wiercisz", "Ania tak dobrze się uczy, a ty znowu dostałaś dwóję" – takie ciągłe porównywanie sprawia, że dziecko traci poczucie własnej wartości, myśli, że jest gorsze. Taka sytuacja ma też niestety jeszcze jeden aspekt – źle wpływa na relacje porównywanych dzieci. Trudno się zaprzyjaźnić z "chodzącym ideałem", który na każdym kroku przypomina nam bolesną prawdę: jestem gorszy. Dziecko, które przez cały czas słyszy, że są lepsi od niego, dochodzi do wniosku, że nie warto nad sobą pracować (skoro i tak nigdy nie osiągnie doskonałości oczekiwanej przez rodziców).
Rada: Zaakceptuj swoje dziecko. Ono jest wyjątkowe i nie da się go porównać z nikim innym. Może się wierci, bo rozpiera go energia. Pozwól mu być sobą.
"Nie wchodź tam, bo spadniesz", "Lepiej tego nie dotykaj, bo się ubrudzisz" – wystarczy pójść na plac zabaw, by usłyszeć więcej takich przestróg. Gdyby nasze dzieci, słuchały połowy takich poleceń, musiałyby stać na baczność na środku podwórka. Niestety sprawując opiekę na dziećmi bardzo często stawiamy znak równości pomiędzy czuwaniem nad bezpieczeństwem dziecka a nadopiekuńczością.
Rada: Komunikaty typu: "Zejdź z drabinek, bo spadniesz!", to dla dziecka sygnał, że nie wierzymy w jego możliwości. To może zniechęcić kilkulatka, który bardzo chce być samodzielny. Zamiast więc z góry zakładać, że smykowi się nie uda, dopinguj go słowami ("Spróbuj, dasz radę!"). Dzieciom wtedy rosną skrzydła! Dziecko, które wierzy w swoje możliwości, łatwiej radzi sobie później z wszystkimi wyzwaniami
Zobacz, jak wychowuje się orła lub nielota:
Polecamy: Dlaczego poczucie własnej wartości jest ważne?
p.p1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 12.0px Helvetica} p.p2 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 12.0px Helvetica; min-height: 14.0px} p.p3 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 10.0px Helvetica; min-height: 12.0px} Przed rywalizacją nie da się uciec. Ty konkurujesz w pracy, twoje dziecko czeka, aż jego rysunek zostanie doceniony przez przedszkolankę lub usłyszy brawa, kiedy pierwszy dobiegnie do mety. Jednak wychowanie oparte na rywalizacji i dążeniu do osiągnięć zabija wewnętrzną motywację dziecka. Dlaczego jeszcze rywalizacja przedszkolaków może być szkodliwa? – opowiada psycholog Edyta Żółtowska-Górska z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Wyszkowie. Zobacz też: 8 zasad hygge – jak wychować szczęśliwe dziecko (duńskie triki:-) Nie wygrywam – nie gram? Nauka przegrywania Idea konkurencji polega na tym, że zawsze jest grupa wygranych i przegranych . To powoduje, że starają się tylko najlepsi, a cała reszta zamiast się angażować staje się jedynie bierną widownią. W ten sposób maluchy tracą motywację do działania i rozwijania się – nie starają się dla siebie, by czegoś się nauczyć, zrobić coś nowego, tylko po to, by dostać nagrodę, poczuć uznanie dorosłych. Dzieci, którym nie udaje się dołączyć do grupy liderów, czują się słabsze, mniej wartościowe, smutne, złe i często całkowicie rezygnują z aktywności. Zuzia (5 lat) lubiła grać w bierki. Jednak gdy zauważyła, że jej kuzyn Staś (6 lat) gra zacznie lepiej, wycofała się. Zniechęcona i smutna przerwała grę i zaczęła rysować. Nie chciała wrócić do gry, bo wiedziała, że porażka jest nieunikniona. – Nastawione na wygraną dziecko nie widzi, że cała radość polega na grze . Zabawa jest nieciekawa, jeśli nie może być w niej najlepsze. Widać więc, że dziewczynka gra tylko po to, by uzyskać nagrodę, np....
Chcesz mieć dobre relacje z dzieckiem? Liczysz, że nie będzie ono miało wielu konfliktów z przyjaciółmi? Pragniesz, by w przyszłości stworzyło szczęśliwy związek i miało dobry kontakt z własnymi dziećmi? Proces budowania poczucia własnej wartości u dziecka powinnaś zacząć już dziś! Czym jest poczucie własnej wartości u dziecka? " Kim jestem? Jak dobrze znam samego siebie? W jaki sposób wykorzystuję wiedzę o sobie? " Odpowiedzi na te pytania są kluczowymi składnikami poczucia własnej wartości, które buduje się w człowieku od okresu niemowlęctwa i przez całe życie ulega przemianom. Dzieci o wysokim poczuciu własnej wartości czują się dobrze same ze sobą. Nie potrzebują udowadniać sobie i rodzicom na każdym kroku, że coś potrafią. Wiedzą, że są kochane za to, że istnieją, a nie za to, jakie są i co umieją. Lubią siebie, a co za tym idzie są też lubiane przez innych. Dzieci o niskim poczuciu własnej wartości są niepewne i często borykają się z poczuciem winy. Zobacz też : Posłuszne dziecko to nie zawsze szczęśliwe dziecko. Poczucie własnej wartości u dziecka a wiara w siebie Wiara w siebie nie jest tożsama z poczuciem własnej wartości, zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Rzadko boryka się z problemem wiary w siebie dziecko, które ma zdrowe poczucie własnej wartości, jednak ta zależność nie obowiązuje w drugą stronę. Najlepiej wyjaśnić to na przykładzie. Dziecko chciałoby nauczyć się grać w tenisa, ale w tracie lekcji tenisa okazuje się, że sprawność fizyczna dziecka pozostawia wiele do życzenia. Jeśli jego poczucie własnej wartości jest wysokie, prawdopodobnie stwierdzi, że tenis nie jest sportem dla niego, ale za to ma inne zdolności. Jeśli jednak dziecko ma niskie poczucie własnej wartości, do porażki w jednej dziedzinie będzie podchodzić globalnie i uzna, że w niczym nie jest dobre, jest niezdolne. Ciężko...
Nie ma jednej recepty, jak wychować dziecko. Jednak to, co dziś w malca „włożysz”, „wyjmiesz” po latach. Ważne jest nie tylko to, co do niego mówisz, ale przede wszystkim, jak postępujesz. Bo dziecko – jak mówił amerykański psycholog i psychoterapeuta dr Thomas Gordon (autor słynnego „Wychowania bez porażek”) – kieruje się prostymi zasadami: „Powiedz mi, a zapomnę, pokaż, to zapamiętam, pozwól mi zrobić, a zrozumiem”. Każdy z nas, rodziców, popełnia błędy . Często w dobrej wierze (albo w złości) zdarza się nam powiedzieć do malca: „Antek robi to lepiej niż ty”. Podświadomie chcielibyśmy, by nasze dziecko było lepsze od innych, czymś się wyróżniało. Jeśli jednak bardziej niż być dumni, chcemy, by czuło się ono kochane, to warto – nie tylko w Dzień Dziecka – przemyśleć, jaki wpływ na nie ma to, co i jak do niego mówimy. I co robimy. 1. Uważnie wsłuchuj się w dziecko - Dziecko akceptowane uczy się kochać. Niemowlę mówi do ciebie swoim zachowaniem. Reaguj na jego potrzeby. Początkowo nie jest to łatwe, bo płacz może informować zarówno o głodzie, jak i o strachu, kolce, zmęczeniu. Błędem byłoby zawsze podawać dziecku pierś (lub butelkę), gdy tylko zacznie płakać. Jedzenie nie rozwiąże przecież problemu, gdy maluch jest zmęczony lub potrzebuje obecności mamy . – Nie zakładaj z góry, czego potrzebuje malec, uważnie słuchaj sygnałów od niego. Ważne, by rodzic był spokojny. Dla dziecka trzeba mieć wiele czasu i cierpliwości , szczególnie w pierwszym roku życia. I reagować na jego potrzeby – mówi Violetta Kruczkowska, psycholog i psychoterapeutka propagująca metodę dr. Gordona. Wsłuchuj się też w to, co mówi starsze dziecko. Jeśli dwulatek bardzo boi się pływać, nie zmuszaj go do zanurzenia się w basenie. Ale i łatwo nie rezygnuj. Zachęć,...
