
Każdy rodzic chce, aby jego dziecko było coraz bardziej samodzielne w wykonywaniu czynności higienicznych, aby czyniło postępy w zakresie dbania o siebie i swoje zdrowie. Kształtowanie odpowiednich nawyków higienicznych u dzieci to często niezliczone lekcje trwające miesiącami, a nawet latami. Warto więc ten czas nauki przeżyć jak najlepiej, choć z pewnością będą się zdarzały bunty i napięcia oraz pomyłki i wpadki.
Zasady higieny: nie tylko mycie rąk
Każda z czynności higienicznych takich jak korzystanie z toalety, mycie rąk i zębów składa się z pewnych określonych etapów. Warto więc w jak najbardziej przystępny i czytelny sposób przedstawić dziecku poszczególne „elementy” tych codziennych czynności. Pokazać na przykład, że przed umyciem rąk należy podwinąć rękawy, nauczyć dziecko jak dokładnie umyć dłonie, jak odkręcić i zakręcić wodę oraz wytrzeć ręce w ręcznik, a na końcu odwinąć rękawy, zgasić światło w łazience. Te poszczególne etapy każdej z czynności można narysować na kartce, którą kolejno umieścimy w widocznym miejscu w łazience, albo ubrać w słowa wymyślonej piosenki, którą będziecie śpiewać przy okazji wykonywania danej czynności.
Kiedy jest najlepszy czas na naukę higieny u dziecka?
Jak mycie rąk to przed posiłkiem, po spacerze, po skorzystaniu z toalety, gdy są brudne po pracach plastycznych. Jak mycie zębów to po przebudzeniu lub po śniadaniu i przed snem. Takie jasne postawienie sprawy i konsekwentne przestrzeganie panujących u was w domu zasad z pewnością ułatwi dziecku przyjęcie tych reguły jako swoich. Wsparciem w kształtowaniu pozytywnych nawyków higienicznych mogą być także książki, wiersze, w których również bohaterowie dbają o swoją higienę i odpowiednie załatwianie swoich potrzeb fizjologicznych. Rodzice mogą posiłkować się wierszami Jana Brzechwy pt. „Brudas”; „Grzebień i szczotka”, opowiadaniami Aleksandra Fredry pt. „Małpa w kąpieli” czy Alony Frankel „Nocnik nad nocnikami” (książeczka ma dwie wersje dedykowane dla chłopców i dziewczynek). Jest również coraz więcej dostępnych gier wspierających kształtowanie pozytywnych nawyków higienicznych u najmłodszych.
Jak zachęcić dziecko do nauki higieny?
Podstawowym językiem dzieci jest zabawa i to właśnie z niej warto jak najwięcej korzystać również przy tak poważnym temacie, jakim jest kształtowanie pozytywnych nawyków higienicznych. Podczas mycia zębów możecie posadzić na blacie łazienki ulubione misie i lale, a nawet samochody Twojego dziecka – niech podziwiają, jak ich mały opiekun świetnie sobie radzi z myciem zębów czy rąk. Pozwól dziecku wyszorować lalce ząbki i ręce, niech wytłumaczy jej jak i dlaczego warto to robić. Idąc do łazienki – możecie wysoko podnosić nogi, albo klaskać w dłonie lub podskakiwać na jednej nodze zamiast narzekać i denerwować się na niechętnego do współpracy malucha. Raz na jakiś czas wyróżnij swoje dziecko dając mu możliwość wyboru mydła, szczotki, pasty do zębów, papieru toaletowego lub nocniczka albo podkładki na deskę sedesową – w ten sposób jeszcze bardziej zaangażujesz dziecko w dbanie o siebie i przestrzeganie zasad higieny. I pamiętaj, że wspólne mycie zębów z rodzicem i rąk z pewnością będzie wspaniałym sposobem dla dziecka na utwierdzenie się, że te nie zawsze chętne wykonywane czynności higieniczne są czymś ważnym i naturalnym.
Justyna Kuczmierowska, psycholog