Od kiedy urodziłam drugie dziecko, mój 4-letni Adaś dziwnie się zachowuje. Chce jeździć w wózku, ssie palec, śpi z wieloma pluszakami, czasem nawet gaworzy jak niemowlę. Zdarza mu się nawet doprowadzić do płaczu młodszego brata, np. ciągnąc go za ucho lub szarpiąc za rękę. Staram się poświęcać mu czas, ale młodszy synek bardziej mnie przecież potrzebuje. Co mam zrobić?
Anna z Sandomierza
MO: Anna chyba nie do końca daje sobie radę. Czy naprawdę jest tak, że młodsze dziecko potrzebuje mamy bardziej niż starsze? To przecież starszemu świat wywrócił się do góry nogami i jemu jest trudniej. Niemowlę potrzebuje mamy, ale pewien czas może też spędzać z inną troskliwą osobą. Starsze dziecko zaś czuje się... No właśnie, jak?
AB: ...porzucone, odsunięte. Gdy widzi, że mama spędza więcej czasu z rodzeństwem, często słyszy, że „ma się bawić samo”, „ma nie przeszkadzać”, „ma zrozumieć”, może czuć się nieszczęśliwe. Będzie wtedy starało się wszelkimi sposobami zwrócić na siebie uwagę rodziców. To, co robi synek Anny, świadczy o tym, jak rozsądnie myśli: skoro częściej zajmują się bezradnym maleństwem, to może i ja spróbuję taki być?
MO: Ssąc palec czy jeżdżąc w wózku, Adaś chce być znów w centrum uwagi dorosłych. Udając malutkie dziecko, ma nadzieję, że odzyska troskę rodziców. Ale co się dzieje, gdy nie przynosi to efektu? Gdy rodzice nie dają się na to nabrać lub karcą starsze dziecko?
AB: To znak, że nie rozumieją sensu tych zachowań. Choć nie ma w tym nic złego, że chcą, by ich dziecko zachowywało się dojrzale i rozumiało sytuację. Tymczasem starsza pociecha zaskakuje ich agresywnymi zachowaniami czy drobnymi złośliwościami wobec młodszego dziecka. Mimo wszystko, jest to racjonalne zachowanie: skoro poprzednie sposoby zwrócenia uwagi i odzyskania rodziców zawiodły, maluch poszukuje nowych. I zwykle jest to skuteczne, bo rodzice się organizują, np. jedno zajmuje się starszym dzieckiem, pilnując, by nie zrobiło ono krzywdy młodszemu. Cel osiągnięty.
MO: Jednak rodzice często mają poczucie winy, że któreś z dzieci jest zaniedbywane. Lawirują więc między nimi, często uciekają się do podstępów wobec starszego. Co na to poradzić?
AB: Trzeba tak zorganizować dzień, by znaleźć czas na kontakt tylko ze starszym dzieckiem. Kiedy niemowlę śpi, warto zająć się jego bratem lub siostrą: rozmawiać z nimi, przytulać, żartować. A czasem wszystko odłożyć i znaleźć chwilę tylko dla starszej pociechy. Wtedy będzie to czas na wspólne „dorosłe” sprawy. Gdy tata kąpie braciszka, mama może czytać bajkę starszemu, za zamkniętymi drzwiami. Trzeba po prostu rozdzielać czas tylko dla jednego i tylko dla drugiego malca. I pamiętać o chwilach, by rodzina mogła być razem.
MO: Dziecko musi mieć poczucie, że jest ważne dla mamy i taty. Ale też nauczyć się dzielić rodzicami z rodzeństwem. I nie trzeba mu tego utrudniać, ciągle przywołując do porządku w obecności młodszego brata czy siostry, bo to sprawia, że czuje się mniej ważne. A to nieprawda.
Nie możesz wyeliminować kłótni między dziećmi. Możesz jednak wychować je tak, by zostały przyjaciółmi i wspierały się przez całe życie - zapewnia prof. Anna Brzezińska, psycholog. Relacje między rodzeństwem są ogromnie ważne – przetrwają prawdopodobnie najdłużej ze wszystkich innych związków, jakie w życiu nawiążą i w dużym stopniu wpłyną na całe ich życie. Prawdopodobnie wcześniej czy później zadasz sobie pytanie: „Czy oni mogą żyć zgodnie?”. Odpowiedź brzmi: „tak”, choć może trudno Ci w to uwierzyć, gdy Twoje pociechy po raz kolejny „biorą się za łby”. Braciszek w kołysce Dla kilkulatka niemowlę jest zagadką. Maluch nie wie, jak nawiązać z nim kontakt, nie rozumie, dlaczego dziecko płacze, nie potrafi przewidzieć jego reakcji. To nie budzi w nim sympatii dla nowego członka rodziny. Prof. Anna Brzezińska, wykładowca na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie, zachęca, żeby dużo rozmawiać ze starszą pociechą o potrzebach i uczuciach młodszej , włączyć ją w wykonywanie potrzebnych przy maleństwie zabiegów – wtedy wszystko może się zmienić. Rozumiejąc, co podoba się niemowlęciu, czego nie lubi, jak można je pocieszyć i jak rozweselić, starszy brat lub siostra będą bardziej interesować się maluchem i zaczną okazywać mu większą serdeczność. Niemowlę z kolei czując tę troskę, będzie pozytywnie reagować na obecność rodzeństwa – zacznie uśmiechać się, wyciągać rączki, piszczeć z radości. I tak kolejne miesiące mogą upłynąć na wzajemnym poznawaniu się i budowaniu więzi między rodzeństwem. Dobrze jest ten proces wspomagać. Tłumacz, co czuje niemowlę i czego potrzebuje: „Zobacz, Mały trze oczka. Myślisz, że jest śpiący?”. Pokaż, jak rozweselić maluszka: „Ciekawe, czy spodoba mu się, gdy...
Dzieci mają oddzielne pokoje, a my śpimy w salonie – takie rozwiązanie jest jednym z najczęściej proponowanych, gdy na internetowych forach dla rodziców mowa o mieszkaniu z dwojgiem dzieci. Czy słusznie? Plusy wspólnego pokoju rodzeństwa Wspólny pokój dla rodzeństwa ma dużo plusów. Dzieci mogą razem bawić się i zasypiać, czyli… więcej czasu spędzać wspólnie. Spanie w tym samym pomieszczeniu zwykle służy relacjom między rodzeństwem. Dzieci mieszkające ze sobą na dobre i złe szybciej rozwiązują konflikty . Zresztą po co się kłócić, skoro można razem pod kołdrą bawić się w jaskinię albo rankiem, kiedy rodzice jeszcze śpią, cichcem zajadać wyniesioną z kuchni czekoladę. W pojedynkę nie smakuje tak dobrze! Wspólny pokój uczy dzielenia się, czekania na swoją kolej i ustępowania – a to bardzo ważne zasady społeczne. Czytaj też: Zabawa, kłótnia, współpraca – co robić, by dziecko odnalazło się w grupie Aby jednak wspólna przestrzeń nie była źródłem zbyt częstych kłótni, trzeba ją dobrze zaaranżować. Warto, aby dzieci miały oddzielne kąciki do samodzielnej zabawy i utrzymania porządku (a starsze do nauki) i nie przeszkadzały sobie wzajemnie. Takie miejsca wydzielisz, ustawiając np. regał albo biurko. Sprawdź: Jak urządzić pokój dla dziecka? Kiedy lepiej, by rodzeństwo miało oddzielne pokoje? Przede wszystkim pamiętaj, że wspólny pokój dla rodzeństwa zawsze jest lepszym wyjściem niż oddanie jednej sypialni starszakowi i przeniesienie młodszego do sypialni rodziców. Kiedy powinnaś rozważyć oddzielne pokoje dla rodzeństwa? Gdy między dziećmi jest znaczna różnica wieku (powyżej 3 lat). Kiedy dzieci są różnej płci (choć nie jest powiedziane, że jako dzieci brat i siostra nie mogą spać w tym samym pokoju). Kiedy dziecięca sypialnia jest bardzo malutka. Kiedy...
Nie tylko płeć, wiek czy cechy charakteru wpływają na zachowania Twoich dzieci – także kolejność, w jakiej przyszły na świat. Rodzice, choć wszystkie dzieci kochają tak samo, często inaczej traktują najmłodsze, inaczej najstarsze z rodzeństwa, a jeszcze inaczej średniego malca. Co na to psychologowie? Czytaj też: 10 rad i mądrości, których lepiej nie słuchać Najstarsze z rodzeństwa Pierwsze dziecko jest dla rodziców wyjątkowe. Wyczekiwane, długo obdarzane największą troską i zainteresowaniem. Przez pewien czas najukochańszy jedynak. Później, gdy w domu pojawia się drugie dziecko, staje się troszkę mniej ważny. Jako niemowlę bywa płaczliwe, niespokojne. Doskonale wyczuwa, jeśli mama i tata nie czują się jeszcze w roli rodziców zbyt pewnie. Jest bardzo ambitne. Odnosi sukcesy, nie zawsze potrafi poradzić sobie z porażką. Gdy nie może zwrócić na siebie uwagi osiągnięciami, próbuje innych sposobów: awanturuje się, bije. Z czasem zostaje zazwyczaj rodzinnym przywódcą, cieszy się autorytetem u brata i siostry. Rady dla mamy i taty: Staraj się, by najstarsze dziecko czuło się kochane i potrzebne nie mniej niż młodszy brat czy siostra. znajduj dla niego czas, uważnie słuchaj, co do Ciebie mówi. traktuj je równorzędnie z innymi dziećmi – nie każ zawsze ustępować, nie domagaj się zbyt często pomocy w opiece nad maluchami. nie krytykuj, nie wymagaj zbyt wiele. okazuj mu dużo ciepła, przytulaj, zapewniaj, jak bardzo je kochasz. chwal je, gdy pomaga młodszym. Czytaj też: 10 najtrudniejszych chwil w życiu mamy Średnie dziecko Średniak ma w rodzinie najtrudniejszą sytuację. Nie ma praw najstarszego dziecka ani przywilejów najmłodszego . Rodzice bywają wobec niego niekonsekwentni: raz chcą, by był już duży i samodzielny, innym razem każą iść spać razem z najmłodszym, zaraz po telewizyjnej dobranocce....
