Być jak mama

Czy kary są potrzebne? A jeśli tak, to jakie? Współczesna psychologia i pedagogika zajmują w tej sprawie jasne stanowisko. Dla każdego etapu rozwojowego charakterystyczne są pewne zachowania, które - choć denerwujące dla rodziców - są całkiem normalne dla dzieci w określonym wieku ale nie znaczy to, że mamy je akceptować. Profesor psychologii, Teresa Kukołowicz, twierdzi, że każde dziecko, by stać się dobre, musi najpierw „posmakować zła”. Przy czym niewłaściwe zachowanie malucha wcale nie wynika, jak to często wyobrażają sobie rodzice, z chęci zrobienia im na złość, ani ze ‚złego charakteru”. To po prostu eksperyment mający na celu poznanie reakcji innych osób, zwłaszcza rodziców. To od nich zależy, czy niepożądane zachowania wejdą już na stałe do repertuaru malucha, czy będą się zdarzać coraz rzadziej, aż znikną.   Prowokacje małego złośnika To, co nazywamy szantażem, kaprysami lub nieposłuszeństwem, dla małego dziecka jest sposobem na określenie relacji między nim, a mamą lub tatą. Wszystkie dzieci w głębi serca chcą być w zgodzie z rodzicami, z drugiej zaś strony zachowują się prowokacyjnie, doprowadzając ich swoim zachowaniem do rozpaczy. A więc uwaga! Zachowaj spokój i nie daj się sprowokować, kiedy w mniej lub bardziej świadomy sposób Twoja pociecha stara się uzyskać to, czego akurat chce. Dzięki trudnym do zniesienia zachowaniom malec dowiaduje się:   na ile jeszcze może sobie pozwolić - „ jeśli będę głośno wrzeszczeć, babcia sama posprząta zabawki”, że niegrzeczne zachowanie przyciąga uwagę dorosłych - „nie pójdę spać, niech mama ciągle przynosi mi picie i przy mnie siedzi”, kto naprawdę rządzi w domu - „lubię mieć w buzi monetę i będę ją brała kiedy zechcę”. Czy karać małego uparciucha? Zazwyczaj rodzice nie wyobrażają sobie...

Jeszcze do niedawna Twój synek był jak aniołek – grzeczny, przymilny, uprzejmy. Wszystko zmieniło się, gdy poszedł do przedszkola. Nagle zaczął pluć na podłogę i przy każdej okazji śpiewać piosenkę o... siusiaku. „Trzeba było jednak posłać go do innego przedszkola” – zadręczasz się każdego dnia. Spokojnie, nawet w najbardziej renomowanej placówce dzieci fascynują się powtarzaniem przekleństw zasłyszanych od kolegów. Dziecko wystawia cię na próbę Kilkulatki orientują się już, że są sfery życia, które dorośli uznają za „wstydliwe” (dotyczy to przede wszystkim seksu) i uwielbiają chwalić się znajomością nazw intymnych części ciała. Czują, że robią coś, czego nie powinny, i z zainteresowaniem czekają na reakcję dorosłych, szczególnie rodziców. Chcą sprawdzić, co się stanie, gdy będą niegrzeczne. Dziecięca potrzeba sprawdzania granic, do jakich można się posunąć, wystawia cierpliwość rodziców na nie lada próby. Twoja reakcja jest dla malca wyznacznikiem, jak potężne tabu narusza. Jeśli się roześmiejesz, zadowolony maluch będzie do znudzenia powtarzał nieszczęsną piosenkę o siusiaku. Gdy zareagujesz ostro, pokusa ponownego przekroczenia granicy również będzie wielka („Ciekawe, czy za drugim razem mama też się będzie tak złościła?”). A im spokojniej powiesz, że nie jest Ci przyjemnie, gdy tego słuchasz, tym szybciej (ale nie od razu!) dziecku znudzi się złe zachowanie. Będzie jeszcze wielokrotnie sprawdzało, czy zakaz jest wciąż ważny, czy obowiązuje zawsze, czy tylko w szczególnych sytuacjach. Staraj się być konsekwentna i zwracaj dziecku uwagę nie tylko w obecności innych dorosłych osób (Twojej mamy czy teściowej), ale także wtedy, gdy jesteście sami. Jeśli kilkulatek uzna, że ocena jego zachowania zależy od okoliczności, szybko nauczy się Tobą manipulować. Będzie Cię szantażował złym...

Jeszcze do niedawna twój synek był jak aniołek – grzeczny, przymilny, uprzejmy. Wszystko zmieniło się, gdy poszedł do przedszkola. Nagle zaczął pluć na podłogę i przy każdej okazji śpiewać piosenkę o... siusiaku. „Trzeba było jednak posłać go do innego przedszkola” – zadręczasz się każdego dnia. Spokojnie, nawet w najbardziej renomowanej placówce dzieci fascynują się powtarzaniem przekleństw zasłyszanych od kolegów - uspokaja dr Mirosława Kownacka, psycholog dziecięcy . Co powie mama? Kilkulatki orientują się już, że są sfery życia, które dorośli uznają za „wstydliwe” (dotyczy to przede wszystkim seksu) i uwielbiają chwalić się znajomością nazw intymnych części ciała. Czują, że robią coś, czego nie powinny, i z zainteresowaniem czekają na reakcję dorosłych, szczególnie rodziców. Chcą sprawdzić, co się stanie, gdy będą niegrzeczne. Dziecięca potrzeba sprawdzania granic, do jakich można się posunąć, wystawia cierpliwość rodziców na nie lada próby. Twoja reakcja jest dla malca wyznacznikiem, jak potężne tabu narusza. Jeśli się roześmiejesz, zadowolony maluch będzie do znudzenia powtarzał nieszczęsną piosenkę o siusiaku. Gdy zareagujesz ostro, pokusa ponownego przekroczenia granicy również będzie wielka („Ciekawe, czy za drugim razem mama też się będzie tak złościła?”). A im spokojniej powiesz, że nie jest Ci przyjemnie, gdy tego słuchasz, tym szybciej (ale nie od razu!) dziecku znudzi się złe zachowanie. Będzie jeszcze wielokrotnie sprawdzało, czy zakaz jest wciąż ważny, czy obowiązuje zawsze, czy tylko w szczególnych sytuacjach. Staraj się być konsekwentna i zwracaj dziecku uwagę nie tylko w obecności innych dorosłych osób (Twojej mamy czy teściowej), ale także wtedy, gdy jesteście sami. Jeśli kilkulatek uzna, że ocena jego zachowania zależy od okoliczności, szybko nauczy się Tobą manipulować....