Carol Dweck - znana psycholog i rzeczniczka chwalenia dzieci wraca z nową teorią. Dotąd przekonywała rodziców, że dzieci chwalone za sam fakt, że są mądre, nie podejmują wyzwań. Boją się porażki. Za to dzieci, które były chwalone za podejmowanie wysiłku, bardziej się starają i dłużej potrafią wytrwać przy swoim zadaniu. Te dzieci są nastawione na rozwój i chętniej dążą do celu. Z kolei "mądre" dzieci blokują się na myśl o zadaniu, które nie wychodzi im od razu i nie podejmują prób. Na poparcie tych tez Dweck przytaczała wyniki dziesiątek badań.
Dzisiaj Dweck przyznaje, że trend chwalenia za podejmowany wysiłek lekko wymknął się spod kontroli. Rodzice sypią pochwałami na lewo i prawo, za cokolwiek. Wysiłek dziecka stał się dla rodziców cenniejszy niż cel, do którego maluch powinien dążyć. Tym celem jest nauka nowych umiejętności. Rodzice w rozmowach z psycholog przyznawali, że często wycofywali się, gdy dziecku coś nie szło. Dweck przekonuje, że wystarczy inteligentna zachęta z ich strony, aby dziecko nie nauczyło się postępować według schematu: spróbowałem? No to wystarczy!
Rodzice i nauczyciele powinni jasno wyznaczać dzieciom cel, np. zachęcając: “spróbowałeś? To co robimy dalej? Co jeszcze możesz zrobić, żeby się tego nauczyć?". Dweck przekonuje, że aby skutecznie wzmacniać w dzieciach chęć rozwoju, trzeba je nauczyć, że ich umysł jest jak mięsień. A mięsień można ćwiczyć pracą i wytrwałością.
Radzi rodzicom i wychowawcom, żeby przekonywać dzieci np. w taki sposób “gdy nauczysz się rozwiązywać to zadanie, rozwiniesz swój mózg". Dziecko może się zniechęcić, jeśli powiemy mu coś takiego: "nie każdy jest w tym dobry, ale spróbuj najlepiej jak potrafisz". Warto też wtrącać słówko "jeszcze", np. "być może matematyka jeszcze nie jest twoją mocną stroną".
Najbardziej interesującą częścią badań profesor Dweck jest to, że inteligencja jest plastyczna i podatna na zmiany. To oznacza, że każdy (dorośli też!) może zmienić swój sposób myślenia oraz podejście do nowych zadań. Co ciekawe, dorośli z takim podejściem do życia, wcale nie przekazują go automatycznie swoim dzieciom czy wychowankom. Dweck zauważyła też, że niektóre osoby mają w sobie to dążenie do rozwoju, ale brakuje im "dźwigni", która je utrwali i np. wycofują się pod wpływem krytyki.
Wygląda na to, że wszyscy mamy w sobie oba sposoby myślenia: ten, który powoduje, że dążymy do rozwoju i ten, który nas hamuje. Utrwalenie w sobie tego pierwszego to kwestia praktyki. Tak samo możemy go pielęgnować u swoich dzieci. Profesor Dweck zapewnia, że kształtowanie go od pierwszych miesięcy życia przynosi trwałe efekty.
Dzieci, które były chwalone za dążenie do celu, a rzadziej za to, jakie są, podejmowały więcej wyzwań i lepiej radziły sobie w szkole. "Im bardziej rozwinięty był ich sposób myślenia o celu w 2. klasie, tym lepiej radziły sobie w 4. klasie i była to bardzo wyraźna zależność" – przyznała Dweck. “Takie myślenie to potęga" – dodała.
Źródło: Quartz
Czytaj też: 7 zachowań, które obniżają samoocenę dziecka
Amerykańscy badacze postawili dzieci w wieku przedszkolnym przed trudnym wyborem, kładąc przed nimi pyszne pianki marshmallow. Propozycja brzmiała następująco - albo zjesz jedną teraz, albo powstrzymasz się i dostaniesz dwie jutro. Część maluchów sięgała po smakołyk, inne decydowały się poczekać – co, jak wiadomo, nie było dla nich łatwe. Autorzy eksperymentu udowodnili, że ich decyzja miała ogromny wpływ na to, czy osiągnęły sukces w szkole i dorosłym życiu. Wszystko przez samokontrolę Według prof. Waltera Mischela i jego współpracowników, twórców testu z pianką marshmallow , podczas testu ujawniała się ważna cecha - samokontrola. To nic innego, tylk o umiejętność panowania nad sobą, która pozwala studzić emocje skłaniające nas do podejmowania nieprzemyślanych i błędnych decyzji. Samokontrola była do tej pory niedoceniana. Rzadko kto, oprócz specjalistów zajmujących się np. badaniami nad mózgiem, wskazywał ją jako cechę, która pomaga w odniesieniu życiowego sukcesu. Polecamy: Czy dziecko rzeczywiście powinno być posłuszne? O czym świadczy słaba samokontrola w dzieciństwie? Osoby, które jako dzieci gorzej radziły sobie z pokusą zjedzenia pianki marshmallow, w dorosłym życiu częściej miały wyższe BMI, czyli zmagały się z nadwagą (czytaj też: Polskie dzieci tyją najszybciej! ), były bardziej podatne na uzależnienia, kłopoty finansowe, częściej popadały w konflikt z prawem, skarżyły się także na kłopoty w związkach. Czytaj też: Bunt trzylatka - jak sobie z nim radzić? [CMS_PAGE_BREAK] W tym tkwi siła samokontroli? Dzieci, które pozytywnie zdały test marshmallow , umiały skupić się na wykonywanym zadaniu, nie wpadały łatwo w złość, były pewne siebie, odnosiły sukcesy w nauce . Umiejętność samokontroli pomogła im w osiąganiu wyznaczonych celów – ukończeniu szkoły, zdobyciu wymarzonego...
Chwalenie dziecka z jednej strony jest bardzo ważnym aspektem budującym jego poczucie własnej wartości, a z drugiej bywa przyczynkiem do wielu niepowodzeń w późniejszym życiu. Dlaczego? Ponieważ nie każde chwalenie jest słuszne, a pochwały udzielane nadmiernie i nieumiejętnie mogą wbrew pozorom wpłynąć na dziecko destrukcyjnie. A zatem jak chwalić, żeby nie zaszkodzić malcowi? Pochwały powinny motywować, a nie uzależniać Amerykańska psycholog i autorka książki „Nowa psychologia sukcesu”, Carol Dweck, radzi: „chwal za wysiłek, zachęcaj do treningu intelektualnego” . Cenna pochwała to taka, która jest wyrazem uznania dla trudu podjętego w wykonanie jakiegoś zadania, a nie jego efektu. Zamiast mówić dziecku: „ale jesteś mądry, taki ładny obrazek narysowałeś”, lepiej zwracać uwagę na szczegóły, np. podkreślić to, ilu użyło kolorów, jak starannie pokolorowało domek. Pochwała powinna zachęcać do dalszej pracy i rozwoju, a nie być jedynie próżnym podkreśleniem intelektu dziecka. W przeciwnym razie malec zacznie wręcz oczekiwać pochwał, a każdorazowy ich brak będzie działał demotywująco i obniżał jego samoocenę. Carol Dweck udowodniła tę tezę w badaniu przeprowadzonym na uczniach. Okazało się, że gdy byli oni chwaleni za inteligencję lub uzdolnienia, stawali się mniej zmotywowani do pracy nad sobą, a przez to osiągali gorsze wyniki w nauce niż uczniowie chwaleni za podjęty trud. Zobacz też: 12 rzeczy, które rozwijają inteligencję niemowlaka Dlaczego chwalenie wysiłku jest lepsze od chwalenia intelektu? Intelekt traktowany jest jako coś stałego, niezmiennego. Jeśli więc mówimy dziecku, jakie jest mądre i inteligentne, utwierdzamy je w przekonaniu, że nie musi podejmować żadnego wysiłku, bo przecież „z natury” jest zdolne . Chwalenie za trud daje natomiast przekonanie, że praca nad sobą ma sens i że...
Jedni uważają, że dzieci należy chwalić i tym samym motywować do dalszej pracy. Drudzy – że chwalenie może dziecku zaszkodzić i trzeba wiedzieć, jak chwalić. Kto ma rację? Chwalenie dziecka może mu zaszkodzić! Według prof. Kanga Lee z Ontario Institute for Studies in Education z Uniwersytetu w Toronto, pochwała jest formą nagrody, a już samo nagradzanie dziecka wzbudza przeciw wielu rodziców. Nieumiejętne chwalenie może przynieść więcej szkody niż pożytku – te "złe" pochwały mogą zachęcić dzieci do nieuczciwości. Naukowcy z Kanady, USA i Chin przeprowadzili badanie, które miało udowodnić tę tezę. Na czym polegało badanie? Badanie zostało przeprowadzone w grupie dzieci od 3 do 5 lat i składało się z dwóch części. Maluchy brały udział w zabawie i odpowiadały na pytania. Te, które osiągały dobre wyniki, chwalono na dwa sposoby: mówiono im, że są mądre albo że świetnie się spisały. W drugiej części badania dzieci bawiły się same. Ich zachowania rejestrowano ukrytą kamerą. Okazało się, że te dzieci, które słyszały, że są mądre, częściej oszukiwały niż te, które chwalono za osiągnięcia. Wyniki badania potwierdziły, że dzieci, które słyszą, że są "mądre", mają większość skłonność do oszukiwania niż inne dzieci. Według badaczy, maluchy, które słyszały, że są "mądre", były pod większą presją niż pozostałe dzieci. Pragnęły zdobyć uznanie rodziców i osiągnąć wyznaczony cel, nawet poprzez oszustwo. Jak chwalić dziecko? Prof. Kang Lee i grupa badaczy podkreślą, że sposób chwalenia dziecka jest bardzo ważny dla jego rozwoju. Należy chwalić dziecko za konkretne osiągnięcia i dawać mu zrozumienia, że praca, którą wykonało, jest godna pochwały. Dzięki temu dziecko nie czuje presji, że zawsze musi być w czymś najlepsze. Co myślicie o tych badaniach? W jaki sposób wy...
