Są rodzice, którzy wszystko robią za swoje małe dzieci, bo tak jest szybciej, prościej i bez awantur. Są też tacy, którzy uważają, że dzieciństwo jest od zabawy, a kilkulatek jeszcze zdąży się napracować w swoim życiu, więc należy go jak najdłużej we wszystkim wyręczać. Bywają wreszcie rodzice, którzy wymagają od przedszkolaka absolutnego porządku w pokoju i ciągłego pomagania w domowych obowiązkach, bo czego Jaś się nie nauczy... Wszyscy ci rodzice nie mają racji. Bo kilkulatek powinien mieć obowiązki, ważne tylko, by były one dobrane do jego wieku i możliwości.
Czytaj także: Po co przedszkolakowi obowiązki?
Trzylatek może (i powinien!) sprzątać po sobie zabawki, odkładać rzeczy (buty, książeczki itd.) na miejsce. Pamiętaj jednak, że od dziecka w takim wieku nie można wymagać, by sprzątało zabawki od razu po każdej zakończonej zabawie. Może np. umówicie się, że porządek w pokoju robicie pod koniec dnia? Na początek pokaż dziecku, jak ma on wyglądać (gdzie schować misie, jak poukładać klocki itp.).
Trzylatek może także pomagać w różnych domowych sprawach: rozpakowywać zakupy, wykonywać polecenia typu „przynieś-wynieś", podawać solniczkę, pilota itd., wkładać ubranka do kosza na brudy, pomagać w karmieniu domowych zwierząt.
Czytaj także: Praktyczne sposoby na bałaganiarza, czyli o obowiązkach przedszkolaka
Czterolatek oprócz obowiązków, które już ma, może dodatkowo nakrywać do stołu, wkładać zakupy do lodówki i sztućce do odpowiednich przegródek, a także ścierać kurze. Pamiętaj, by te nowe zadania przydzielać mu stopniowo i pozytywnie go zachęcać, np. „Zobacz, jakie piękne pomidory i pyszne serki. Teraz włożymy je do lodówki, by były świeże. Chodź, pomożesz mi i zobaczysz, w którym miejscu powinny leżeć".
Taki zuch spokojnie poradzi sobie ze sprzątaniem ze stołu po posiłku. Warto zrobić z tego rytuał, np. dziecko może sprzątać ze stołu zawsze po kolacji (na początek warto to robić wspólnie z dzieckiem i zwracać mu uwagę, co i gdzie odstawić). Warto też teraz nauczyć dziecko, że ubrania należy odkładać do szafy (odkładać, tzn. złożyć i odłożyć na odpowiednią półkę, a nie wrzucić byle jak).
Sześcioletnie dziecko da sobie radę z podlewaniem kwiatów i przygotowywaniem prostych posiłków. Takie wspólne gotowanie to zresztą dla sześciolatka wielka frajda – czuje się pomocny, ważny, bo mama wierzy w jego siły, a samodzielnie zrobione kanapki smakują zupełnie inaczej niż te, które pierwszy raz widzi się dopiero na talerzu.
Ten podział jest oczywiście bardzo umowny, bo jedne dzieci radzą sobie z wypełnianiem obowiązków lepiej, a inne gorzej. Najważniejsze jest to, by kolejne obowiązki przydzielać kilkulatkowi stopniowo i dostosowywać je do jego aktualnych umiejętności. Zbyt wysoko ustawiona poprzeczka zniechęca.
Na kilkulatka zdecydowanie nie powinna spadać opieka nad młodszym rodzeństwem. Przypilnować pięć minut od czasu do czasu? Ok. Pobawić się chwilę? Jak najbardziej. Ale nic ponadto. Kilkulatek nie może zajmować się „na poważnie" młodszym rodzeństwem, być wpychany w rolę rodzica, bo nie jest jeszcze do tego gotowy. To za duża odpowiedzialność.
Jakiej pomocy w obowiązkach domowych możesz oczekiwać od swojego dziecka? Zdaniem pedagogów, dziecko w wieku 10 - 13 lat jest już wystarczająco duże, by np. pościelić łóżko, odkurzyć pokój, zrobić drobne zakupy czy przeprać sobie bieliznę. Oczywiście, im pociecha jest starsza, tym więcej prac może wykonywać. Jednak obowiązków nie powinno być zbyt wiele . W przeciwnym razie uczniowi zabraknie czasu na lekcje, odpoczynek i rozrywkę, a to prosta droga do opuszczenia się w nauce i do przemęczenia. Nadmiar zajęć domowych rodzi frustrację u dziecka Chcesz scedować na dziecko jakąś dodatkową, stałą pracę? Najpierw przejrzyj listę jego dotychczasowych obowiązków . Jeśli zabierają mu one więcej niż 4 godziny tygodniowo, lepiej niczego już do tego spisu nie dokładaj. Dziecko bowiem nie zrozumie, dlaczego ma np. zmywać naczynia czy zajmować się młodszym rodzeństwem, kiedy koledzy beztrosko biegają po podwórku. Będzie czuło się sfrustrowane i rozżalone . Niektórzy rodzice w takiej sytuacji po prostu płacą dziecku za pomoc . Psycholodzy zauważają jednak, że tą metodą łatwo wychować człowieka myślącego kategoriami „ Pomagam, ale tylko za coś ”. Lepiej przygotować dla pociechy jakąś niespodziankę (np. ulubiony deser) za zrobienie czegoś dla domu. A pieniędzmi wynagradzać tylko ekstra wysiłek, np. mycie z tatą auta. Zobacz też: Obowiązki przedszkolaka - jak zachęcić kilkulatka do pomagania w domu? Pochwały motywują dzieci do pomocy w domu Dzięki uczestnictwu w domowych zajęciach dziecko bardzo wiele zyskuje. Rozwija samodzielność , odpowiedzialność, nabiera wiary w siebie. Jednak te korzyści będą jego udziałem tylko wtedy, gdy nie zabraknie mu pochwał za wysiłek włożony w pomaganie . Dlatego nigdy nie krytykuj pociechy za to, że coś zostało nie dość dokładnie umyte, zamiecione czy posprzątane. Zamiast besztać, po prostu cierpliwie...
Praktyczne umiejętności Nastolatki o dwóch lewych rękach nie biorą się znikąd. Prawda jest taka, że to my, rodzice, wychowujemy dzieci i to, jakimi ludźmi się staną, w dużej mierze zależy od nas. Jeśli nie chcesz, by twoje dziecko wyrosło na kogoś, kto nie potrafi zrobić sobie kolacji, potyka się o stosy ubrań i oczekuje, że wszyscy będą wokół niego skakać, zadbaj o to już teraz. Naprawdę warto! Dobre nawyki Dziecko, które ma obowiązki, nabiera dobrych nawyków . Gdy podrośnie, nie będzie musiało lawirować między stojącymi na podłodze brudnymi kubkami. Nie zastanawiając się nad tym, będzie po prostu odnosiło je do kuchni i wkładało do zmywarki. Nie będzie traktowało wielu obowiązków jak uciążliwych czynności, które trzeba wykonywać codziennie, tylko jak naturalne konsekwencje różnych zdarzeń (wypiłem kakao, więc kubek trzeba umyć, bo inaczej za chwilę nie będzie czystych naczyń i zapanuje nieporządek ). Czytaj też: Obowiązki przedszkolaka – jak zachęcić kilkulatka do pomagania w domu? Samodzielność Nauczycielki przedszkolne alarmują, że nie jest z tym najlepiej. Dzieci nie potrafią radzić sobie z ubieraniem , utrzymywaniem porządku wokół siebie, czasem nawet z jedzeniem. Wszystko dlatego, że są stale wyręczane. Kilkulatek, który ma obowiązki, staje się bardziej zaradny (a więc i pewny siebie ), potrafi zadbać o siebie i swoje otoczenie. Samodzielność dziecka przynosi korzyści także tobie – masz więcej czasu dla siebie, jesteś spokojniejsza, nie musisz ciągle dziecko upominać, strofować, wygłaszać mu kazań. Odpowiedzialność Dziecko, które ma obowiązki, uczy się tego, że od niego zależy coś ważnego: „Jeśli nie naleję wody do psiej miski, Scooby nie będzie miał co pić”. Uczy się także tego, że i ono powinno dawać coś od siebie, działać dla...
Choć wszyscy marzymy o tym, by było ich jak najmniej, dobrze wiemy, że się od nich nie uwolnimy. Smutne? Pewnie tak, ale z drugiej strony... Po co zatruwać się myślami w stylu: „Jak ja nienawidzę mycia naczyń”. Przyznaj się, ile razy usłyszał to twój maluch? A może lepiej powiedzieć: „OK, zrobię to i to, ale później czekają mnie same przyjemności” albo „Sprzątanie jest beee, ale później jest czysto w domu”? Wszystko, co powiesz czy zrobisz, dla smyka jest najważniejsze na świecie. Więc jeśli ty narzekasz na obowiązki, to i on zapamięta je jako coś, co lepiej omijać duuużym łukiem. Pamiętaj, póki malec jest wpatrzony w ciebie jak w obrazek, możesz pokazać mu, że o to, by wasz dom wyglądał jak najlepiej, starają się wszyscy – i mali, i duzi. Dlaczego są potrzebne? Tak, dzieciństwo powinno być beztroskie i wypełnione zabawą. Ale czy powinno być pozbawione obowiązków? Nie! Dzięki nim maluch uczy się odpowiedzialności („Poukładam książki na półce, bo na podłodze mogą się zniszczyć”), samodzielności i niezależności (co wpływa na ocenę własnej wartości). Dziecko uczy się też systematyczności, bo jeśli czegoś nie zrobi dzisiaj, jutro będzie miał dwa razy więcej. A do tego czuje się potrzebne i ważne. Bo w rodzinie każdy jest za coś odpowiedzialny: mama, tata, starsze rodzeństwo, nawet maluszek. To świetna nauka, dzięki której smyk dowie się, jak żyć w grupie i jak współdziałać z innymi. Od czego zacząć? Zastanów się, jakie obowiązki może mieć twój szkrab, a potem: • Powiedz smykowi, czego od niego oczekujesz. Konkretnie! Nie mów: „Sprzątaj codziennie pokój”, tylko: „Odstaw samochodziki/lalki na półkę”, „Odłóż koszulkę na tę półkę, a spódnicę na tę”. Maluch powinien dokładnie wiedzieć, jakie są jego zadania. Dla ułatwienia możesz...
