wychowanie dzieci, mama i córka
Panthermedia
Wychowanie

8 zasad okazywania dziecku szacunku

Ubóstwiamy nasze dzieciaki tak, że wskoczylibyśmy za nie w ogień. Dbamy o nie i dajemy wszystko, co najlepsze. Ale czy je szanujemy?

Dziecko, które jest szanowane przez najbliższych, uczy się szacunku do innych i do samego siebie – mówi Beata Płażewska, psycholog dziecięcy. No dobrze, tylko co to właściwie znaczy? Skąd dziecko wie, że jest szanowane? I jak to pogodzić z wychowywaniem?

1. Szanuj indywidualność dziecka

Każdy człowiek od dnia narodzin ma prawo do bycia sobą: kimś o określonym temperamencie, talentach, niedostatkach. Ma prawo rozwijać się we własnym tempie i iść własną drogą. Nie musi spełniać niczyich ambicji. Niby to wszystko wiemy, ale... Tak bardzo chcemy, by nasze dzieci były najwspanialsze, że czasem zupełnie niepotrzebnie je poganiamy: za szybko uczymy siadać, chodzić, denerwujemy się, gdy później niż rówieśnicy zaczynają mówić albo gorzej rysują. Biorąc pod uwagę potrzeby i możliwości dziecka, okazujemy szacunek dla jego odrębności. Gorzej, gdy bez ustanku porównujemy je do innych. Nie można na przykład oczekiwać, że skoro starsza siostra dziecka była „taka spokojna”, ono także takie będzie, bo przecież jest... inną osobą.

Czytaj też: Fajnie mieć rodzeństwo

– Warto także zdawać sobie sprawę, że dziecko to nie mały dorosły – podkreśla Beata Płażewska. – Inaczej rozumuje, żyje w świecie, w którym fikcja miesza się z rzeczywistością, jest egocentryczne. Ma więc prawo panicznie bać się odpływu w wannie, opowiadać niestworzone historie, niecierpliwić się, wiercić przy stole właśnie dlatego, że jest dzieckiem. To, że jest dzieckiem nie oznacza, że jego sprawy są mniej ważne. – Często jest tak, że gdy mama woła dziecko, oczekuje, że ono zjawi się natychmiast. A przecież dziecko ma prawo zrobić to samo co ona. Czyli powiedzieć: „Za chwilę, muszę dokończyć to czy tamto” – mówi psycholog.

2. Słuchaj dziecka

Jednym z najbardziej elementarnych wyrazów szacunku jest uwaga, jaką obdarza się inną osobę. Kto jest bez grzechu (i nigdy nie słuchał swojego dziecka jednym uchem), niech pierwszy rzuci kamieniem! Bądźmy szczerzy: gdy się jest mamą malca, który zaczyna mówić, zanim na dobre otworzy rano oczy, i nie zamyka buzi do późnego wieczoru, po prostu nie da się słuchać go cały czas z uwagą. Warto jednak się starać: dużo z dzieckiem rozmawiać i uczciwie stawiać sprawę („Teraz jestem zajęta, pogadamy o tym później”). Lepiej porozmawiać przez kwadrans, ale za to naprawdę, niż przez cały dzień markować rozmowę, rzucając na odczepnego  „Tak, tak”, „Ojej”, „Naprawdę?”.

Czytaj też: 5 rad dla taty, jak rozmawiać z dziećmi

Zdarza się także, że rodzice gorączkowo reagują, gdy słyszą coś w rodzaju: „Pani w przedszkolu jest głupia” albo „Nie lubię babci”. Zabierają się do wychowywania („Nie wolno tak mówić!”), nie drążąc tematu i nie dochodząc do sedna problemu. – W takiej sytuacji warto najpierw wysłuchać dziecko i zapytać, dlaczego tak uważa. Być może wydarzyło się coś, czego dziecko nie umie inaczej ująć, np. pani krzyczała, a babcia kazała zjeść surówkę z kapusty itd. Gdy zna się problem, można go rozwiązać – mówi Płażewska. – Tylko wiedząc w czym rzecz, można wytłumaczyć dziecku, dlaczego nie wolno używać obraźliwych określeń.

Zobacz też: Złe zachowanie – 8 kół ratunkowych

3. Daj dziecku prawo do uczuć

Szacunek to także liczenie się z czyimiś uczuciami. Każdy może wstać lewą nogą, czuć do kogoś lub czegoś kompletnie nieuzasadnioną niechęć, bać się, złościć, wstydzić albo nie mieć na coś ochoty. Dziecko także! Czasem odmawiamy mu tego prawa („Uspokój się natychmiast!”, „Nie ma się czego bać”, „Nie bucz, przecież to nie boli”), choć przecież im człowiek młodszy, tym trudniej mu się kontrolować. Dwu- czy nawet czterolatek nie posiadł jeszcze umiejętności robienia dobrej miny do złej gry, nic więc dziwnego, że odsuwa się ze wstrętem, gdy palący jak smok wujek usiłuje mu dać buziaka. Nie jest także w stanie nad sobą zapanować, gdy ogarnia go złość.
– Oczywiście nie można pozwolić na to, by dziecko zachowywało się w sposób, który rani innych, i m.in. po to się je wychowuje – mówi Beata Płażewska. – Rzecz jednak nie w tym, by tłumiło uczucia, ale uczyło się wyrażać je w sposób, który jest do zaakceptowania dla innych ludzi.

Histeria u dziecka – przyczyny, jak reagować?

Co nauczyciele przedszkola mówią rodzicom?
Fotolia
Psychologia
Dziecko to nie mały dorosły. Czego możesz od niego wymagać?
Czy możemy oczekiwać, że przedszkolak nie będzie wiercił się przy stole i jadł elegancko jak księżna Middleton albo zarzucać mu kłamstwo, gdy opowiada niestworzone historie o rekinach i dinozaurach? Sprawdź, co sądzi na ten temat psycholog.

Chcemy by nasze dzieci były grzeczne i mądre. Wymagamy od nich, by zachowywały się przyzwoicie i odpowiednio do sytuacji.  I bardzo dobrze, bo od kogo się tego wszystkiego nauczą, jeśli nie od nas? Wychowując je, ucząc nowych rzeczy i rozmawiając z nimi, musimy jednak pamiętać, że dzieci nie są małymi dorosłymi. Dziecko w wieku przedszkolnym to nie mały dorosły, dlatego ma prawo się guzdrać... – 3-4 latek nie ma takiej koordynacji jak my, dorośli. Ma  prawo nie radzić sobie z ubieraniem i strącać łokciem kubek, bo dopiero się uczy planować ruchy – tłumaczy B eata Płażewska, psycholożka. ... może inaczej odbierać bodźce Na niektóre z nich (np. głośne albo niespodziewane dźwięki) może reagować nadmiernie, a inne – ignorować (np. nie przeszkadza mu, że ma buzię upapraną dżemem i okruszkami).   ... nie zawsze wszystko zapamiętuje Nie możemy wymagać od dziecka, by zapamiętywało tak szybko jak my, bo zwyczajnie nie jest w stanie tego zrobić.  Jego pamięć dopiero się rozwija. Dziecko ma swoje sposoby na to, by się z czymś dobrze zapoznać, właśnie dlatego prosi, by czytać mu wciąż tę samą bajkę.  ... jest egocentryczne Nawet 5-6-latek uważa jeszcze, że wiele rzeczy dzieje się specjalnie dla niego lub jemu na złość. – Uważa na przykład, ż słońce świeci po to, żeby mógł wyjść na plac zabaw, a deszcz pada, by zepsuć mu humor – tłumaczy psycholog. –  Trudno mu zrozumieć cudzy punkt widzenia oraz to, że inni ludzie mogą widzieć lub czuć inaczej lub nie wiedzieć tego, co on. Jeśli posadzisz naprzeciw 3-4 latka misia i zapytasz, co ten miś widzi, maluch opowie o tym, co sam może dostrzec! Kilkulatkowi trudno zrozumieć, że ktoś lubi to, czego on nie cierpi i odwrotnie. Uważa też,  że coś się wydarzyło dlatego, że ono tego chciało.  – To może rodzić kłopoty,...

czego nie mówić dziecku
Fotolia
Aktualności
Nie chcesz krzywdzić dziecka - po co to mówisz?
Często robisz to nieświadomie, a ma to poważne konsekwencje. 10 zdań, których rodzice nie mogą się oduczyć!

Kochamy nasze dzieci najbardziej na świecie. Dlaczego więc mówimy zdania, które je ranią, niszczą ich poczucie wartości, zniechęcają do pracy i gaszą ich wiarę, że są przez nas kochane i akceptowane w 100%?   Czy wynika to z tego, że same słyszałyśmy je w dzieciństwie i mówimy je nieświadomie, czy po prostu nie zdajemy sobie sprawy z tego, jaki one wywołują efekt? Są pewne zdania, których nie powinno się mówić do dziecka . Naprawdę warto je zapamiętać! Oto 10 z nich. 1. Ponieważ powiedziałam, że nie... Jaka to jest tak naprawdę informacja dla dziecka? Nie, bo nie? Gdzie argumentacja , gdzie wytłumaczenie dziecku, dlaczego odmawiamy mu tej konkretnej rzeczy?Nie dziwmy się, że dziecko nie rozumie naszych pobudek i nadal postępuje albo mówi w ten sam sposób.  Jak odmawiać dziecku? 2. Nie ma powodu, by się bać Próbujemy bagatelizować strach dziecka, nie robić z niego poważnego tematu licząc po cichu, że dziecko zapomni, albo uzna, że to błaha sprawa. Tyle że maluch się czegoś boi i liczy na naszą pomoc, której najzwyczajniej w świecie nie otrzymuje. 3. Obiecuję Nie ma nic gorszego od składania dzieciom obietnic bez pokrycia . Tak, kupię ci to, tak pojedziemy tam niedługo, tak, pomogę ci za chwilę. Gdy po takiej deklaracji nie wywiążemy się z obietnicy, dla dziecka będzie to jasny komunikat, że w życiu można wiele obiecywać, ale nie trzeba tego wcale realizować. 4. Poczekaj, aż wrócimy do domu...! Groźba kary odkładanej do czasu powrotu do domu, wzbudza w dziecku ogromny lęk. Jak Wy byście się czuły, gdyby szef w pracy powiedział Wam o 8 rano, pani X.. proszę się u mnie stawić o 15.30? Na pewno cały dzień byłybyście w nerwach, zastanawiałybyście się, co Was czeka, a może szef chce Was zwolnić? Cały dzień w nerwach i wyobrażania sobie najgorszego. Tak właśnie czuje się dziecko, któremu powiecie takie zdanie....

dziecko, mama, syn, kara, wychowanie, kłótnia
Valua Vitaly - Fotolia.com
Wychowanie
Wyznaczanie granic. Dlaczego warto czasem powiedzieć dziecku "nie"
Czy dziecko będzie szczęśliwe jedząc wyłącznie czekoladę i robiąc tylko to, na co ma ochotę? Dlaczego wojskowy dryl to kiepski pomysł? Co to znaczy, że wyznaczane dzieciom granice powinny być rozsądne? Wyjaśnia psycholog Beata Płażewska.

Mądra miłość polega między innymi  na stawianiu granic , mówieniu "nie" i skłanianiu dzieci, by robiły to, na co niekoniecznie mają ochotę. Co do wielu spraw nie mamy wątpliwości. Dziecko musi wiedzieć, że nie wolno wkładać palców do kontaktu, wychylać się z okna i dotykać gorącego garnka. Że trzeba myć zęby i jeździć wyłącznie w foteliku. W tych sprawach nie ma dyskusji, z innymi nie jest już tak prosto. Czy naprawdę trzeba chodzić spać zaraz po dobranocce? Czy podczas obiadu wolno opowiadać nieapetyczne dowcipy? Czy w dziecinnym pokoju musi być zawsze porządek? Takie pytania można mnożyć w nieskończoność i każdy rodzic musi sobie odpowiedzieć na nie sam. Dziecko potrzebuje granic Małe dziecko nie zawsze wie, co jest dla niego dobre. Potrzebuje granic, bo: Nie ma pojęcia, na co się naraża chcąc natychmiast zrealizować swoje pomysły. Nie wie jakie zachowania są akceptowane przez innych, a jakich lepiej się wystrzegać. Często nie rozumie co się z nim dzieje. Nie potrafi kontrolować swoich emocji . Wielu rzeczy uczy się metodą prób i błędów , mniej lub bardziej bolesnych. Na szczęście nie musi uczyć się w ten sposób wszystkiego (mogłoby się to dla niego źle skończyć) - ma przecież nas. - Marudzący, rozdrażniony maluch nie wie, że chce mu się spać. Czuje, że coś jest nie tak, ale nie ma pojęcia co z tym zrobić, dlatego powinniśmy podjąć decyzję za niego. Po jakimś czasie dziecko zacznie rozumieć sygnały, jakie wysyła jego ciało. Podobnie jest z wieloma innymi sprawami – tłumaczy Beata Płażewska. Polecamy także: Dzieci potrzebują granic. Wywiad z Dorotą Zawadzką, Supernianią Dziecko chcą w nas widzieć rodziców, nie kumpli Wbrew pozorom dzieci wcale nie chcą widzieć w rodzicach wyłącznie kumpli. Tarzanie się po dywanie i zabawa w psa jest OK, ale ktoś w tym towarzystwie musi być...

Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
kiedy nie można odliczyć ulgi na dziecko
Aktualności
Kiedy nie można odliczyć ulgi na dziecko? Przepisy w 2023
Ewa Janczak-Cwil
rekrutacja do szkół podstawowych
Aktualności
Rekrutacja do szkoły podstawowej 2023: zasady, zapisy. Kiedy zaczyna się nabór?
Ewa Janczak-Cwil
przedszkole integracyjne
Edukacja
Przedszkole integracyjne: co to jest, dla kogo? Program
Magdalena Drab
Rekrutacja do szkół średnich: jak wygląda, ważne terminy, obliczanie punktów
Aktualności
Rekrutacja do szkół średnich: kiedy składa się papiery do liceum? Kalendarz 2023
Luiza Słuszniak
Ile może zarobić dziecko, żeby nie stracić ulgi
Prawo i finanse
Ile może zarobić dziecko, żeby nie stracić ulgi – aktualne przepisy
Ewa Janczak-Cwil
Wielki Post: co to jest, ile trwa, historia, symbole
Święta i uroczystości
Wielki Post: ile trwa, historia, symbole, jak się go obchodzi? Kiedy się zaczyna i kończy w 2023 roku?
Luiza Słuszniak
Rekolekcje wielkopostne: co to jest, ile trwają, co mają na celu
Święta i uroczystości
Rekolekcje wielkopostne: co to jest, ile trwają, co mają na celu i czy są obowiązkowe
Luiza Słuszniak
kiedy wakacje
Aktualności
Kiedy wakacje w 2023 roku – początek i zakończenie, jak planować letni wypoczynek?
Ewa Janczak-Cwil
Opieka nad żoną po porodzie
Prawo i finanse
Opieka nad żoną po porodzie 2023: kto ma prawo do zwolnienia i na jak długo?
Joanna Biegaj
Czy alimenty wlicza się do dochodu
Prawo i finanse
Czy alimenty wlicza się do dochodu: czy liczą się do zasiłku rodzinnego i do kredytu?
Milena Oszczepalińska
Nabór elektroniczny do szkół i przedszkoli 2023
Uczeń
Nabór elektroniczny do szkół i przedszkoli 2023
Luiza Słuszniak
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
Pewniaki na egzamin ósmoklasisty z języka polskiego
Język polski
Pewniaki na egzaminie ósmoklasisty: co warto powtórzyć przed egzaminem z języka polskiego?
Luiza Słuszniak
AMR, schemat żywienia niemowląt
Dieta
Schemat żywienia niemowląt: aktualne zalecenia 2023
Magdalena Drab
olej z wiesiołka
Starania o dziecko
Olej z wiesiołka na płodność: czy pomaga zajść w ciążę?
Magdalena Drab
poród w szpitalu
Poród naturalny
Chwyt Kristellera – co to jest, jak wygląda, czym grozi i czy to legalne?
Luiza Słuszniak
Edukacja
Rodzaje przedszkoli: poznaj typy przedszkoli, by wiedzieć, które będzie najlepsze dla twojego dziecka
Luiza Słuszniak
Egzamin ósmoklasisty 2022  z języka polskiego. Zakres materiału
Uczeń
Egzamin ósmoklasisty 2023 z języka polskiego: co trzeba umieć, zakres materiału
Luiza Słuszniak