Nie ma sensu sprowadzać roli rodzica do funkcji kontrolera, który zagląda dziecku przez ramię, by sprawdzić, co robi w smartfonie, tablecie czy komputerze. Wszystkiego i tak nie zobaczysz. Można dziecku, ufać, można ustalać zasady, ale przede wszystkim warto się zaangażować i być obecnym w świecie, który tak bardzo je fascynuje. Być razem z nim i mądrze je po nim prowadzić.
Są konieczne, bo od cyberzabawek trudno się oderwać. Określ, na jakich zasadach dziecko może z nich korzystać, np. po powrocie ze szkoły, żeby mogło się przy nich odprężyć, albo gdy już ma odrobione lekcje. Ucz, że nie powinno sięgać po smartfon lub tablet podczas posiłków, wizyt gości, na rodzinnym spacerze, przed wyjściem do szkoły i przed snem (to utrudnia zasypianie). Dziecko, które zaczęło naukę w szkole, może korzystać z przeznaczonych dla niego aplikacji czy gier codziennie. Ważne jednak, by robiło to w towarzystwie rodzica. Czas, jaki na poświęcicie na zabawę w wirtualnym świecie, nie powinien przekraczać 2 godzin – w myśl zasady, im młodsze dziecko, tym krótszy. To ważne nie tylko ze względu na ryzyko uzależnienia, ale również dla zdrowia dziecka (jego dobrego wzroku, prostego kręgosłupa), zapewnienia mu odpowiedniej porcji ruchu w ciągu dnia i znalezienia czasu na zwykłą zabawę, sport, spotkania z rówieśnikami, rozmowy z rodzicami, czytanie książek.
Polecamy: Bezpieczne zakupy przez internet
Zadbaj, aby dziecko korzystało z treści odpowiednich do jego poziomu rozwoju. Sprawdzaj oznaczenie PEGI. To ikonki informujące o minimalnym wieku użytkowników, dla których przeznaczona jest gra czy aplikacja oraz o zawartych w niej ewentualnych elementach przemocy, wulgaryzmach, kontekstach erotycznych czy scenach, które mogą wystraszyć dzieci. Klasyfikację PEGI możesz sprawdzić także w internecie na stronie www.pegi.info. Dzieci garną się również do serwisów społecznościowych. Gdy tylko nauczą się pisać i czytać, pragną zakładać w nich konta. Nie wszyscy rodzice wiedzą jednak, że zarówno regulamin Facebooka, YouTube’a czy Snapchata określa minimalny wiek użytkowników na 13 lat! W przypadku Snapchata, który słynie ze znikających po 10 sekundach postów, tzw. „snapów”, nawet starsi użytkownicy w wieku 13–17 lat powinni mieć zgodę rodziców na korzystanie z tej aplikacji.
Dziecko nie powinno poruszać się w sieci pod prawdziwym imieniem i nazwiskiem. W grach online w zupełności wystarczy pseudonim. Nie potrzebne są również informacje o wieku, nazwie szkoły, adresie zamieszkania – które pomagają dziecko zidentyfikować. Naucz je, żeby nie ujawniało nikomu (poza rodzicami) haseł dostępu do usług sieciowych. Nierzadko zdarzają się przypadki, że koledzy zdradzają sobie swoje hasła do serwisu społecznościowego, a potem włamują się na konta, aby publikować na nich różne treści. Wyjaśnij, na czym polega kradzież tożsamości i jakie niesie konsekwencje – w najlepszym przypadku jest to utrata w grze online wirtualnych zdobyczy czy brak dostępu do konta mailowego, w najgorszym (w świecie dorosłych) przejęcie konta bankowego i strata pieniędzy.
Czytaj też: 6 zasad ochrony wizerunku dziecka w internecie
Nawet jeśli dziecko jeszcze ich nie używa, powinno wiedzieć, jak mają wyglądać. Trenuj z nim wymyślanie i zapamiętywanie bezpiecznych haseł. Nie należy do nich imię, np. "Zosieńka" ani też ciąg liczb, np. "1234". Dobre hasło zawiera minimum 8 znaków, powinno być ciągiem bez znaczenia (np. pierwszymi literami wyrazów wiersza lub piosenki).
Prędzej czy później twoje dziecko może zetknąć się z niepochlebnymi komentarzami na swój temat, od niezadowolonego przegraną rywala z gry albo koleżanki, z którą właśnie pogorszyły się relacje. Uprzedź, że nie powinno nigdy postępować w podobny sposób, bo korespondencją w sieci, esemesami rządzą te same zasady, co zwykłą rozmową. Dzieci często ukrywają fakt, że stały się ofiarami przemocy, dlatego proś, by twoje dziecko mówiło ci, gdy ktoś wyraża się o nim niepochlebnie. Staraj się często z nim rozmawiać o kolegach, o tym, jak układają się relacje. Dzięki bliskiemu kontaktowi łatwiej domyślić się, że mały człowiek ma kłopoty.
Dzieci uwielbiają przesyłać swoje fotki, podobnie jak dorośli, którzy chętnie dzielą się wizerunkiem swoich pociech w sieci. Warto jednak mieć świadomość, że zdjęcia raz wrzucone do internetu, zostają w nim na zawsze i nigdy nie możemy mieć pewności, do czego i w jakiej części świata zostaną użyte. Uprzedź dziecko, żeby nigdy nie publikowało w sieci zdjęć ani filmików osób, które sobie tego nie życzą. A jeśli samo znajdzie się w podobnej sytuacji, powinno głośno przeciw temu protestować i powiedzieć rodzicom.
Sprawdź: Czy zdjęcia twojego dziecka są w internecie?
Internet, smartfon, tablet pełnią dziś taką rolę, jak kiedyś stoliki kawiarniane, trzepaki czy podwórka. A współczesny rynek pracy i relacje między ludźmi oparte są na narzędziach elektronicznych. Zamiast pozbawiać dziecko dostępu do nowoczesnych technologii, lepiej uczyć je, jak świadomie z nich korzystać. – mówi dr Tomasz Srebnicki, psycholog i psychoterapeuta, który wyjaśnia m.in. W jakim wieku dziecko może korzystać z komputera? Jak długo maluch może grać na tablecie? Jak rozpoznać uzależnienie od komputera? Co robić, gdy dziecko chce tylko grać? Czy lepiej układać puzzle wirtualne czy w realu? Dlaczego zakaz używania komórek jest bez sensu? Czy warto stosować szlaban na komputer? W niektórych domach, celowo wychowuje się dzieci bez kontaktu z telewizorem i komputerem. Czy to dobre rozwiązanie? – Rozumiem, że zasady obowiązujące w tych domach dotyczą również rodziców. To znaczy – w mieszkaniu jest tylko telefon stacjonarny, a tata i mama nie mają laptopa, nie korzystają również ze smartfonów. Raczej to tak nie wygląda. – No właśnie. Rezygnacja z dóbr techniki często dotyczy dzieci. Ale z jakichś przyczyn rzadko obejmuje rodziców. Pozbawiają oni dziecko dostępu do mediów elektronicznych na zasadzie: „bo tak”, a sami chętnie z nich korzystają. Robią to w dobrej wierze. – To dlaczego nie stosują tej strategii wobec siebie ? Gdy spytamy, dlaczego tak postępują, podeprą się dobrem dziecka. Zapytani, dlaczego sami korzystają z tych dóbr, twierdzą, że wiedzą, jak to robić. No i tu jest clue problemu. Zamiast pozbawiać dziecko dostępu do nowoczesnych technologii, lepiej uczyć je, jak świadomie z nich korzystać. Zabranie termometru nie spowoduje przecież spadku temperatury! Dzieciństwo bez mediów elektronicznych jest uboższe? – Dzisiaj są to narzędzia...
Jakie programy, gry i strony www są odpowiednie dla najmłodszych? Jak sprawić, by surfowanie po internecie było bezpieczne? Radzi Marcin Sołodki z Fundacji „Dzieci Niczyje” – koordynator projektu „Sieciaki.pl”, poświęconego bezpieczeństwu dzieci w internecie. Małe dziecko przed komputerem Przedszkolaki w przeciwieństwie do swoich dziadków siadają do komputera bez obaw, że coś zepsują albo z czymś sobie nie poradzą. Grają, oglądają kreskówki, układają wirtualne puzzle. No i surfują po internecie . Mało tego, to właśnie one są najszybciej rosnącą grupą użytkowników sieci! Po myszkę sięgają coraz młodsze dzieci: cztero-, trzy-, nawet dwulatki. I radzą sobie zaskakująco dobrze. – Moja dwuletnia córeczka Hania ogląda kreskówki na You Tube. A że szybko się kończą, nauczyła się uruchamiać je ponownie za pomocą klawisza spacji (to od niej dowiedziałem się, że można to zrobić i w taki sposób). Potrafi też wybrać sobie kolejną bajkę. I tu zaczyna się problem, bo obok świnki Peppy może być coś, co ze świnką nie ma nic wspólnego i czego absolutnie nie powinna oglądać – mówi koordynator „Sieciaków”. Co w takim razie robić? Trzymać komputer pod kluczem i nie pozwalać na korzystanie z sieci do czasu, gdy dziecko podrośnie? Nie, bo po pierwsze to nic nie da (prędzej czy później dziecko i tak zetknie się z komputerem u kolegów), a po drugie – w ten sposób pozbawia się dziecko szalenie użytecznego narzędzia. Zobacz sprawdzone gry online dla dziecka Korzyści z komputera Komputer jest nie tylko atrakcyjną zabawką, która daje mnóstwo frajdy i satysfakcji („Potrafię włączyć film/przejść na wyższy poziom” itd.), ale także: Pomaga w zdobywaniu wiedzy. Dzięki niemu przedszkolak z łatwością uczy się literek, cyferek, rozpoznawania i nazywania kolorów i wielu innych rzeczy....
Komputer (a wraz z nim internet) przyciąga twoje dziecko niczym magnes? To dobrze! By jednak przygoda z nim była bezpieczna i służyła rozwojowi dziecka, musisz wiedzieć, jak zwalczać wirtualne zagrożenia, jak wybierać odpowiednie gry i jak zorganizować wygodne i zdrowe stanowisko pracy dla małego komputerowca. Przeczytaj także: Dziecko w cyberświecie Dziecko i Internet Nie zabraniaj dziecku korzystania z sieci. Zakazany owoc jeszcze bardziej kusi. Internet sam w sobie nie jest zresztą zły. Dzięki niemu twoje dziecko może się naprawdę wiele nauczyć. By tak było: Podsuń dziecku ciekawe strony dla dzieci. Ich listę znajdziesz np. na www.bezpiecznyinternet.org. Ucz zasad bezpieczeństwa w sieci. Pomoże ci w tym ... sam Internet, a konkretnie przygotowane przez fachowców strony, np.: www.sieciaki.pl – dla dzieci w wieku szkolnym, i www.przedszkolaki.sieciaki.pl – dla najmłodszych. Wchodząc na te strony, dzieci dowiedzą się, dlaczego trzeba być ostrożnym w sieci. Nauczą się błyskotliwie odpowiadać na podstępne pytania (np. o dane osobowe czy zarobki rodziców), a także jak reagować, gdy ktoś obcy proponuje im spotkanie. Aby dzieci łatwiej zrozumiały czyhające na nie zagrożenia, zostaną im przedstawione sieciowe wirtualne czarne charaktery: Bełkot (ktoś, kto nas obraża i denerwuje), Kradziej (czyli po prostu internetowy złodziej – może np. chcieć wyczyścić konta rodziców), Śmieciuch (zasypuje nasz komputer nielegalnymi lub niechcianymi plikami) oraz Kłamacz (może nim być np. pedofil!). Kontroluj . Zanim dziecko nauczy się samodzielnie rozpoznawać wrogów, kontroluj jego poczyniania. W przypadku najmłodszych koniecznie trzeba sprawdzać pocztę i przeglądać historię odwiedzanych stron. Nie lekceważ zła w sieci. Jeśli natrafisz gdzieś na dziecięcą pornografię, treści...
