Witaminowa ochrona
Przez kilka miesięcy w roku musimy się obyć bez sezonowych warzyw i owoców. Ale to nie powód, by zimą nie jeść ich wcale. Przeciwnie – to właśnie one są teraz niezastąpionym źródłem zdrowia.
- Urszula Kowalska
Zimą wszyscy mamy ochotę na bardziej energetyczne pożywienie. Organizm chce w ten sposób wyrównać bilans cieplny. Ale potrzebuje też białek roślinnych i zwierzęcych, które wzmacniają naturalną odporność. Podobnie jak witaminy: A, D, E, C, B6, kwas foliowy i bakterie kwasu mlekowego. O tej porze roku zapewnij dziecku możliwie najbardziej zróżnicowaną dietę z dużą ilością warzyw. To skuteczna broń przed infekcjami.
A jak antywirusy
Witamina A i beta-karoten chronią komórki organizmu przed wniknięciem wirusów. Neutralizują szkodliwe działanie wolnych rodników, których zadaniem jest niszczenie komórek układu odpornościowego.
Co dawać. Żółtka, mleko i jego przetwory, tran (od trzeciego roku), marchew, dynię, paprykę, brokuły, fasolkę szparagową, szpinak, morele, brzoskwinie. Pamiętaj o fasoli, soczewicy, soi, cieciorce – zawierają saponiny, które pobudzają wytwarzanie przeciwciał.
Nasza rada. Od szóstego miesiąca podawaj brokuły, marchew, dynię, fasolkę szparagową, a w 11–12. – pomidory. Kupuj gotowe obiadki i soki z tymi warzywami. Wybieraj soki z marchwią i morelami. Pół żółtka dodawaj do zupy lub kisielu mlecznego, co drugi dzień, od siódmego miesiąca (gdy malec nie ma skłonności do alergii).
B jak bariera
Probiotyki to bakterie (z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium), które wspomagają działanie układu pokarmowego i stymulują komórki układu odpornościowego. Powodują też wzrost produkcji gamma-interferonu, który jest czynnikiem antywirusowym. Bakterie kwasu mlekowego niszczą bakterie gnilne. Są niezbędne, zwłaszcza gdy w diecie przeważają produkty pochodzenia zwierzęcego (np. mięsa), a także cukier.
Co dawać. Warzywa kwaszone: kapus-tę, ogórki, buraki (np. kiszony w domu barszcz). Poza kwasem mlekowym dostarczają witaminy C i z grupy B. Pamiętaj też o jogurcie naturalnym i kefirze. Ich korzystny wpływ na mechanizmy obronne organizmu jest już udokumentowany.
Nasza rada. Kefir lub jogurt podawaj od 11. miesiąca życia dwa razy w tygodniu. Kiszonki – po 12. miesiącu.
C jak cytrusy
Owoce i warzywa to najlepsze źródło witaminy C. Działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, unieszkodliwia toksyny. Pobudza tworzenie przeciwciał, uszczelnia błonę śluzową (zapobiega to wnikaniu wirusów), łagodzi jej stan zapalny, chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
Co dawać. Dziką różę, czarną porzeczkę, kiwi, paprykę, natkę pietruszki (zawiera też kwas foliowy wzmacniający funkcje układu odpornościowego). Cytrusy – obecne w nich flawonoidy działają przeciwbakteryjnie.
Nasza rada. Podawaj soczki owocowe. Jeśli malec nie jest alergikiem, w 11–12. miesiącu ostrożnie wprowadzaj cytrusy. Wykorzystuj owoce świeże lub mrożone.
E jak eliminacja
Witamina E działa przeciwzapalnie, zapobiega zakażeniom, pobudza wytwarzanie przeciwciał, chroni przed wolnymi rodnikami. Najskuteczniej działa razem z witaminą C, beta-karotenem, cynkiem (jest np. w kaszach).
Co dawać. Oleje, kiełki pszenicy, pieczywo gruboziarniste, zielony groszek, kukurydzę, brukselkę, szpinak, natkę pietruszki (wyhoduj własną), jajka oraz mleko.
Nasza rada. W 11–12. miesiącu do zupki możesz dodać zmiksowany zielony groszek, brukselkę. Gotuj kaszkę kukurydzianą, do zupek dodawaj olej rzepakowy bezerukowy lub słonecznikowy.
Zobacz także
M jak minerały
Cynk, fosfor, jod, magnez, miedź, potas, wapń, żelazo, selen to składniki mineralne, bez których organizm malca nie może się obyć. Regulują przemianę materii, trawienie, tworzą tkanki, wpływają na ciśnienie krwi.
Co dawać. Nieoczyszczone zboża, kasze np. gryczaną, jaglaną, krakowską, różnokolorowe warzywa, mięso, mleko i nabiał. Kasza jaglana w przeciwieństwie do innych produktów zbożowych, ma odczyn zasadowy, jest lekkostrawna. Kleik z niej łagodzi kaszel i zmniejsza ilość śluzu.
Nasza rada. Naturalne kasze (np. krakowską, kukurydzianą) można podawać dziecku od 9. miesiąca życia.
Konsultacja: dr n. med. Marek Pleskot, pediatra Prowadzi prywatną praktykę medyczną w Podkowie Leśnej.