
O hirsutyzmie, czyli pojawiającym się u kobiet nadmiernym owłosieniu typu męskiego, mówi się wtedy, gdy niechciane, mocne włoski zaczynają rosnąć w miejscach, w których nie powinny występować u kobiet.
Hirsutyzm to nie tylko wąsik
Takie nadprogramowe włoski mogą pojawiać się nie tylko nad górną wargą, ale także na podbródku i policzkach, a często także w innych miejscach:
- między piersiami
- wokół brodawek
- na podbrzuszu
- w okolicach pępka
- po wewnętrznej stronie ud
- na plecach
- na karku czy stopach (rzadziej)
Zobacz także: Zaburzenia hormonalne - jak je rozpoznać?
Czasem włosków jest bardzo dużo
Problem może być mniej lub bardziej nasilony. Zdarza się, że włoski są mało widoczne i pojawiają się pojedynczo. Bywa jednak i tak, że są sztywne i jest ich naprawdę bardzo dużo. Czasem przypominają mocny, męski zarost.
Przyczyny hirsutyzmu
Specjaliści rozróżniają dwa główne rodzaje hirsutyzmu:
- Hirsutyzm idiopatyczny, czyli taki, który nie ma wyraźnej przyczyny. Pojawianie się niechcianych włosów nie wiąże się z podwyższeniem poziomu androgenów (męskich hormonów płciowych, głównie testosteronu). Za problem odpowiadają wówczas predyspozycje genetyczne (hirsutyzm może występować rodzinnie) lub wzmożona wrażliwość mieszków włosowych na prawidłowy poziom androgenów.
- Hirsutyzm wtórny jest związany z podwyższonym poziomem androgenów, spowodowanym m.in.:
- nieprawidłową pracą jajników, np. przy zespole policystycznych jajników (PCOS).
- nieprawidłową pracą nadnerczy.
- innymi zaburzeniami endokrynologicznymi, np. niedoczynnością tarczycy.
- przestrojeniem hormonalnym organizmu, np. podczas dojrzewania, ciąży (rzadko) lub menopauzy.
- stosowaniem niektórych leków, np. anabolików czy steroidów.
Hirsutym może mieć także wiele innych, czasem bardzo poważnych przyczyn, dlatego wymaga wyjaśnienia.
Hirsutyzm może powodować także inne problemy
Jeśli hirsutyzm spowodowany jest zbyt wysokim stężeniem męskich hormonów, nadmiernemu owłosieniu mogą towarzyszyć także inne objawy:
- nieregularne miesiączki
- niepłodność
- trądzik
- obniżenie tonu głosu
- łojotok
- łysienie typu męskiego.
Jak diagnozuje się hirsutyzm?
Diagnozowaniem i ustalaniem przyczyny hirsutyzmu zajmuje się endokrynolog.
Stawianie diagnozy najczęściej zaczyna się od oceny owłosienia, zebrania dokładnego wywiadu, dotyczącego pacjentki i jej rodziny, oraz badania stężenia testosteronu i jego pochodnych, a czasem także innych hormonów, np. kortyzolu czy prolaktyny. Konieczne może być także badanie ginekologiczne wraz z USG jajników oraz wizyta u dermatologa.
Leczenie
Sposób leczenia hirsutyzmu zależy od tego, jakie są jego przyczyny.
- Jeśli jest spowodowany zbyt wysokim stężeniem androgenów, stosuje się leki, które mają unormować ich poziom. Najczęściej są to zawierające estrogeny doustne środki antykoncepcyjne. Leczenie nie zawsze jest proste, a jego efekty nie pojawiają się od razu. Trzeba na nie czekać około 6 miesięcy, ponieważ mniej więcej tyle trwa cykl wzrostu włosa.
- Jeżeli pojawianie się niechcianych włosków nie jest spowodowane nadmiarem androgenów, leczenie hormonalne nie przyniesie żadnych efektów. W takiej sytuacji pozostaje usuwanie niepotrzebnych włosów, np. przy pomocy elektrolizy albo epilacji laserowej lub ultradźwiękowej.
Hirsutyzm a ciąża
Czy hirsutyzm może utrudniać zajście w ciążę? A jeśli tak, co należy zrobić?
– Sam hirsutyzm, czyli problem z nadmiernym owłosieniem u kobiet, nie utrudnia zajścia w ciążę, jednak zaburzenia hormonalne, które go powodują, mogą także przyczyniać się do problemów z płodnością. Leczenie zaburzeń hormonalnych zwiększa szansę na zajście w ciążę, a równocześnie zmniejsza nasilenie hirsutyzmu – wyjaśnia o prof. dr hab. Marek Bolanowski, endokrynolog, kierownik katedry i kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Przeczytaj także: Ginekolog ostrzega - waga wpływa na płodność!