
Dla wielu kobiet histerektomia to ostateczność - usunięcie macicy oznacza utratę kobiecości i koniec możliwości zajścia w ciążę. Wiele z nich popada z tego powodu w depresję. Zobacz, na czym polega operacja i jakie niesie z sobą konsekwencje.
Na czym polega histerektomia?
To operacja ginekologiczna polegająca na chirurgicznym usunięciu macicy, stosowana najczęściej w leczeniu chorób nowotworowych. Wskazaniem do jej wykonania są:
- rak szyjki i trzonu macicy;
- mięśniaki macicy;
- dysplazja szyjki macicy;
- endometrioza;
- wypadanie macicy;
- rozrost błony śluzowej macicy po nieskutecznym leczeniu zachowawczym;
- nawracające krwawienia z macicy;
- bardzo obfite miesiączki (trwające nawet 10 dni).
Typy histerektomii
W zależności od charakteru zmian chorobowych wyróżnia się:
- histerektomię częściową – polegającą na usunięcie tylko trzonu macicy;
- histerektomię całkowitą – usunięcie całej macicy (trzonu i szyjki macicy);
- histerektomię całkowitą z usunięciem jajników i jajowodów – oprócz trzonu i szyjki macicy usuwane są jajowody i jajniki;
- histerektomię radykalną – usunięcie macicy (całkowite) oraz górnej części pochwy i okolicznych węzłów chłonnych; zabieg wykonuje się w przypadku nowotworów.
Operacja oznacza zaprzestanie miesiączkowania z powodu braku błony śluzowej macicy, która jest zlokalizowana w trzonie macicy. W przypadku równoczesnego usunięcia jajników powstaje stan chirurgicznie wywołanej menopauzy.
Kiedy trzeba wyciąć macicę?
W przypadku zmian niemających złośliwego charakteru histeroktomię wykonuje się po nieskutecznym leczeniu mniej inwazyjnymi sposobami i zakończonym rodzeniu dzieci. O konieczności przeprowadzenia operacji decydują:
- szybki wzrost patologicznych zmian;
- nasilenie objawów choroby;
- znaczne pogorszenie jakości życia spowodowanego chorobą.
Ze względu na zmiany hormonalne zachodzące wraz z wiekiem w organizmie kobiety najczęściej leczenie chirurgiczne przeprowadza się w wieku około i pomenopauzalnym.
Długotrwały ból podbrzusza spowodowany endometriozą, po nieskutecznym leczeniu zachowawczym, uznawany jest za jedno ze wskazań do histerektomii. Wycięcie zmienionej chorobowo macicy eliminuje dolegliwości bólowe i polepsza jakość życia kobiety.
Jak przebiega operacja histerektomii?
Operację można wykonać metodą tradycyjną w znieczuleniu ogólnym lub dolędźwiowym (pacjentka jest przytomna, ale nie czuje bólu) lub też metodą laparoskopową.
W tradycyjnym zabiegu chirurg-ginekolog otwiera powłoki jamy brzusznej i usuwa macicę oraz – jeżeli zachodzi konieczność – także jajniki, jajowody, szyjkę macicy oraz górną część pochwy i okoliczne węzły chłonne. Czasami dopiero w trakcie operacji okazuje się, czy zachodzi konieczność usunięcia tylko samej macicy czy także przydatków. W trakcie operacji pobierany jest materiał do badania histopatologicznego.
W metodzie laparoskopowej konieczne jest znieczulenie ogólne. Przez niewielkie nacięcie wprowadza się do jamy brzusznej mikronarzędzia, za pomocą których odcina się macicę od podtrzymujących ją więzadeł i pochwy lub szyjki macicy. Następnie dzieli się macicę na niewielkie kawałki i wyjmuje je przez nacięcie w powłokach brzusznych (jeżeli macica była duża) lub przez pochwę (jeżeli była niewielka).
Metodę laparoskopową stosuje się w przypadkach, kiedy nie jest konieczna radykalna operacja usunięcia macicy wraz z przydatkami. Jest to operacja mniej inwazyjna niż ta wykonywana metodą tradycyjną. Po zabiegu kobieta musi przez przynajmniej 5 dni pozostać w szpitalu.
W przypadku histerektomii z powodu nowotworu może być konieczne dalsze leczenie polegające na chemio- lub radioterapii.
Powikłania po operacji
Zdarzają się niezmiernie rzadko, do najczęstszych powikłań zaliczamy:
- obfite krwawienie podczas operacji;
- krwiak w obrębie powłok skórnych;
- złe gojenie rany;
- uszkodzenie moczowodu, pęcherza moczowego, jelit;
- nieprawidłowe połączenie pęcherza z pochwą;
- zapalenie płuc;
- niedrożność jelit.
Histerektomia – konsekwencje zabiegu
To poważny zabieg niosący ze sobą szereg konsekwencji, dotyczą one zmian anatomicznych w miednicy mniejszej oraz sfery emocjonalnej kobiety.
W wyniku usunięcia macicy kobieta może cierpieć na:
- wysiłkowe nietrzymanie moczu;
- utratę libida;
- niepokój;
- poczucie winy i okaleczenia;
- depresję.
Jeżeli podczas histerektomii usunięta została tylko macica, a kobieta nie miała jeszcze menopauzy, jajniki nadal produkują hormony płciowe, a co za tym idzie, kobieta nie odczuwa tak negatywnych skutków operacji.
Jeżeli jednak zostały usunięte również jajniki, następuje przyspieszona menopauza i spadek poziomu hormonów płciowych (estrogenów). W takim przypadku konieczne może być zastosowanie zastępczej terapii hormonalnej (HTZ), chyba że operacja wykonywana jest u kobiety już po okresie klimakterium – w tym przypadku czynności jajników wygasły samoistnie.
Rekonwalescencja po histerektomii trwa ok. 8 tygodni. Należy oszczędzać organizm przez przynajmniej pół roku – nie dźwigać ciężarów większych niż 5 kg ani wykonywać ciężkich prac fizycznych.
Jakość życia seksualnego po usunięciu macicy
Po histerektomii kobieta może prowadzić normalne życie i nadal cieszyć się seksem. Chociaż, wraz z usunięciem jajników zmniejsza się poziom androgenów – hormonów odpowiedzialnych za popęd seksualny, to można je uzupełnić lekami. Innym problemem może być suchość pochwy, ale ten można rozwiązać, stosując żele intymne.