
Jeśli skaleczysz się, ranka zostanie zanieczyszczona ziemią, a w ostatnich 10 latach nie doszczepiałaś się przeciw tężcowi, konieczna jest wizyta u lekarza. Zadecyduje, czy podać tylko szczepionkę przeciw tężcowi, czy oprócz szczepionki także anatoksynę przeciwtężcową.
Jeśli nie szczepiłaś się przeciw WZW typu B, masz ryzyko zakażenia wirusem zapalenia wątroby. Szczególnie jeśli idziesz do szpitala, na operację, zabieg diagnostyczny (np. gastroskopia).
Oczywiście, nie przy każdym skaleczeniu i zabrudzeniu rany ziemią, dochodzi do zakażenia tężcem. Również nie za każdym razem przy operacji, zabiegu diagnostycznym, dochodzi do zakażenia WZW typu B. Lepiej jednak uniknąć ryzyka. Zobacz, przeciw jakim chorobom warto się zaszczepić.
WZW typu B (wirusowe zapalenie wątroby typu B)
Wirusowe zapalenie wątroby typu B to choroba, która niszczy wątrobę, prowadząc do jej niewydolności. Zakażenie WZW typu B może też sprzyjać nowotworom wątroby, dlatego warto zrobić wszystko, by uniknąć zakażenia.
WZW typu B można zarazić się w szpitalu, podczas zabiegów i operacji, ale także podczas zabiegów diagnostycznych (np. gastroskopia) – wszędzie, gdzie dochodzi do przecięcia powłok skóry i kontaktu z krwią zakażoną wirusem. 60 proc. zakażeń to zakażenia szpitalne, jednak częściej do nich dochodzi na oddziałach nieoperacyjnych! Możliwe jest też zakażenie WZW typu B w gabinecie stomatologicznym, kosmetycznym, podczas wykonywania tatuażu czy u fryzjera. Wirus zapalenia wątroby typu B jest 50 do 100 razy bardziej zakaźny niż wirus HIV. Do zakażenia wystarczy kropla krwi.
- Kto powinien się zaszczepić: Każdy, ale szczególnie osoby przed pobytem w szpitalu, zabiegiem, operacją, kobiety przed ciążą.
Krztusiec
Przeciw krztuścowi obowiązkowo szczepione są dzieci i młodzież (ostatnie szczepienie obowiązkowe w 14. roku życia). Jednak szczepienie (ani przechorowanie krztuśca) nie daje trwałej odporności. Dlatego warto powtarzać szczepienie co 10 lat.
- Kto powinien się zaszczepić: Kobiety planujące ciążę, osoby opiekujące się noworodkami i niemowlakami (by uniknąć zakażenia niemowlęcia). Szczepienie jest też szczególnie zalecane osobom chorującym na astmę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, a także osobom starszym.
Szczepionkę podaje się równocześnie ze szczepieniem przeciw błonicy i tężcowi.
Tężec i błonica
Błonica rzadko występuje w Polsce, jednak tężcem łatwo się zarazić: wystarczy skaleczenie, drobna rana zanieczyszczona ziemią. Tężec najczęściej występuje w krajach o ciepłym klimacie i tam gdzie do nawożenia pól stosuje się nawozy naturalne. Choroba cechuje się wysoką śmiertelnością (ok. 40%). Powoduje ją toksyna wytwarzana przez bakterie bytujące w ziemi i odchodach. W Polsce co roku jest ok. 20 przypadków tężca.
- Kto powinien się zaszczepić? Każdy dorosły - co 10 lat.Każdy, co 10 lat – dawka przypominająca szczepionki skojarzonej przeciw tężcowi, błonicy i krztuścowi. Osoby, które szczepiły się wcześniej niż 10 lat temu - powinny zaszczepić się trzykrotnie: druga dawka – miesiąc po pierwszej), trzecia: 6-12 miesięcy od drugiej.
Ospa wietrzna
O ospie wietrznej często myśli się jako o chorobie wieku dziecięcego, jednak może też zachorować dorosły (jeśli nie był szczepiony i nie chorował wcześniej). U dorosłych ospa wietrzna często przebiega bardzo ciężko. Co roku w Polsce choruje na ospę wietrzną ok. 13,5 tys. osób w wieku powyżej 20 lat. Ponad 60 proc. to kobiety w wieku 20–44 lat, czyli w wieku rozrodczym. Ciąża jest czynnikiem ryzyka ciężkiego przebiegu choroby.
- Kto powinien się zaszczepić? Każdy dorosły, który nie chorował na ospę, kobiety planujące ciążę, jeśli nie były szczepione i nie chorowały na ospę, osoby z obniżoną odpornością.
Grypa
Grypa jest powszechnie uważana za lekką chorobę i mylona z przeziębieniem. Jednak grypa nie jest lekką chorobą, a powikłania po niej mogą być groźne. Powikłania po grypie są najczęstszą przyczyną przeszczepów serca.
Czytaj też: Kardiolog: w czasie grypy trzeba leżeć
- Kto powinien się zaszczepić: Szczepienie jest zalecane wszystkim, a szczególnie kobietom przed ciążą (w ciąży najlepiej szczepić się w II i III trymestrze, ale w przypadku epidemii grypy szczepionkę podaje się niezależnie od okresu ciąży), osobom chorujących na astmę, przewlekłe choroby płuc, z osłabioną odpornością, a także osobom po 60. roku życia.
Odra, świnka, różyczka
Szczepionka występuje jako szczepionka skojarzona, przeciw tym trzem chorobom.
- Kto powinien się zaszczepić: przeciw różyczce powinny zaszczepić się kobiety planujące ciążę, które nie chorowały i nie były szczepione na różyczkę. Zachorowanie w ciąży może spowodować wady rozwojowe u dziecka, obumarcie płodu, poronienie (szczepienie należy rozpocząć przynajmniej 3 miesiące przed zajściem w ciążę).
Przeciw śwince powinny zaszczepić się osoby, które nie były szczepione i nie chorowały na świnkę. Najczęstsze powikłania świnki u młodych mężczyzn to zapalenie jądra i najądrza, a u kobiet – zapalenie jajnika. Może również dojść do zapalenia trzustki, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu.
WZW typu A
WZW typu A to wirusowe zapalenie wątroby typu A, często nazywane też żółtaczką pokarmową.
- Kto powinien się szczepić? Szczepienie przeciwko WZW A zaleca się szczególnie osobom, które chorują na wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C oraz osobom, które wyjeżdżają do krajów o niedostatecznej higienie.
Kleszczowe zapalenie mózgu
Kleszczowe zapalenie mózgu wywołuje wirus znajdujący się w ślinie zakażonego kleszcza. Objawy (przypominają grypę) pojawiają się 7-14 dni po tym, jak kleszcz wbije się w skórę. Groźne są powikłania kleszczowego zapalenia mózgu: niedowład, porażenie, depresja. Czasem dochodzi do trwałego uszkodzenia mózgu.
- Kto powinien się zaszczepić? Każdy, kto spędza dużo czasu na terenach, gdzie jest dużo kleszczy (w Polsce to szczególnie Warmia, Mazury, Podlasie). Konieczne są 3 dawki szczepionki. Co 3 lata przyjmuje się dawkę przypominającą.
Czytaj także: Czy warto szczepić dziewczynkę przeciw HPV?