Rozzłościła mnie ostatnio koleżanka, która już na pierwszej ciążowej wizycie u ginekologa poprosiła o zwolnienie. Dlaczego, zapytałam. Wyjaśnienia były mętne i padały tam takie słowa, jak "nie lubię", "odpoczynek", "komputer, "osiem godzin". Ta koleżanka od samego początku nie lubiła swojej – ciężko zdobytej zresztą – pracy. Ciążę traktowała jak ucieczkę z biura, należny jej przedłużony urlop. Przez 8 kolejnych miesięcy ani razu nie słyszałam (a widziałyśmy się często), żeby było jej choćby niedobrze. Wyniki miała dobre, ciąża rozwijała się prawidłowo. Ona zorganizowała sobie wakacje – na koszt innych kobiet.
Tak, na nasz koszt. Bo jej pracodawca, tak samo, jak tysiące innych pracodawców, na pewno zadał sobie pytanie, czy nie jest robiony w konia. Podejrzewam, że następnym razem, gdy będzie chciał zatrudnić kobietę w wieku rozrodczym, dwa razy się zastanowi. Zresztą, nie tylko pracodawcy widzą i oceniają takie ciężkie ciążowe przypadki. Podwładni i współpracownicy także. Mój kolega, zatrudniony w banku, też nie był pewien, czy jego szefowa naprawdę musiała być na zwolnieniu już od 2. miesiąca w każdej z ciąż. Moja mama pracowała w sklepie do przedostatniego tygodnia ciąży – skwitował. Nie wiedziałam, co mu odpowiedzieć.
Tym bardziej, że sama od pewnego czasu byłam już na zwolnieniu lekarskim. Na początku drugiej ciąży wydawało mi się, że na zwolnienie pójdę nie wcześniej niż w 9. miesiącu. Pamiętałam z poprzedniego razu, jak ciężko jest wtedy poruszać się, a tym bardziej myśleć. Tymczasem w 6. miesiącu ciąży moje wyniki zaczęły pikować w dół, a razem z nimi opuściły mnie wszelkie siły.
Uwielbiam pisać (to podobno pierwsza oznaka grafomanii), dlatego jeszcze przez parę tygodni walczyłam. Przyjeżdżałam do redakcji co drugi dzień, częściej brałam wolne, w środku dnia pracy wychodziłam na spacer do parku. Jednak to wszystko na nic. Mój stan może nie był bardzo poważny, ale czułam się naprawdę źle. Dopiero w gabinecie lekarskim zrozumiałam, dlaczego. Morfologię miałam do bani, a poziom płytek krwi na granicy hospitalizacji. Moja lekarka prowadząca powiedziała: dość! W 7. miesiącu ciąży poszłam na zwolnienie lekarskie. Koleżanka przytaknęła temu z uznaniem. Za to ja nie byłam aż taka zadowolona.
Nie ćwiartujcie mnie jeszcze. Nikogo nie zachęcam do walki, zaciskania zębów ani ignorowania własnego (i dziecka) stanu zdrowia. Gdy z dzieckiem lub przyszłą mamą dzieje się coś niepokojącego, koniecznie należy posłuchać lekarza. Jeżeli zaleci leżenie plackiem, trzeba leżeć. Jeśli skieruje do szpitala, trzeba iść do szpitala. Stawka w tej grze jest zbyt wysoka, żeby cokolwiek lekceważyć. Zwłaszcza w przypadku tych wyczekanych i zagrożonych ciąż. Ale jeśli wyniki są dobre i miła mama na nic nie narzeka, no cóż... Branie zwolnień tylko po to, żeby nie chodzić do pracy jest po prostu głupie. Zwłaszcza w pierwszym, czy drugim miesiącu. Jestem idealistką? Wręcz przeciwnie.
Może nie uwierzycie, ale nasz system opieki socjalnej jest bardzo łaskawy. Amerykanki wracają do pracy już 6 tygodni po porodzie. Bardzo często zdarza się też, że nie wracają wcale i zostają pełnoetatowymi mamami. Wcale nie dlatego, że o tym marzą, tylko nie mają dobrej alternatywy. Tam pracuje się znacznie więcej niż 40 godzin tygodniowo. Gdy doliczyć do tego dojazdy, dla dziecka zostaje już naprawdę niewiele czasu.
W porównaniu z tym nasze 52 tygodnie płatnego urlopu macierzyńskiego plus zaległy urlop to bajka. To naprawdę sporo czasu, żeby nacieszyć się maluchem, dobrze się nim zaopiekować i... mieć trochę dosyć. Założę się, że już po kilku miesiącach opieki nad małym dzieckiem, połowa mam będzie tęsknić za pracą. Brutalna rzeczywistość jest taka, że połowa z nich nie będzie miała gdzie wrócić. I mam wrażenie, że jest w tym trochę naszej winy. Teraz oddaję się pod Wasz sąd.
Pracująca mama
Żona odbywa obecnie staż opłacony przez urząd pracy, który kończy się w czerwcu. Jest w ciąży. Termin porodu ma wyznaczony na sierpień. Czy może liczyć, że będzie traktowana jak „normalna” pracownica. Czy będzie miała prawo do urlopu macierzyńskiego? Wszystko zależy od tego, jaka umowa wiąże żonę z pracodawcą. Stażyści są z reguły zatrudnieni na umowę zlecenie lub o dzieło – tego rodzaju umowy nie ulegają przedłużeniu do dnia porodu i nie przysługuje po nich urlop macierzyński. Gdyby żona była jednak zatrudniona na umowie na czas określony, ta zostałaby przedłużona do dnia porodu i żona mogłaby skorzystać z urlopu macierzyńskiego . Radzimy to sprawdzić w urzędzie pracy. Z końcem kwietnia szef wręczył mi wymówienie (byłam zatrudniona na czas nieokreślony). Teraz okazało się, że jestem w ciąży. Czy mogę liczyć na to, że zostanę przywrócona do pracy? Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownicą w ciąży tylko w wyjątkowych wypadkach: gdy zakład ogłasza upadłość lub jest w stanie likwidacji albo gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy (czyli tzw. zwolnienie dyscyplinarne). W opisanej sytuacji pracodawca ma obowiązek cofnąć wypowiedzenie. Gdyby tego nie zrobił, możesz wystąpić do sądu o przywrócenie cię do pracy. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego możesz się tego domagać, chociaż w chwili wypowiedzenia nie kwestionowałaś decyzji przełożonego. Jestem w drugim miesiącu ciąży. Mój szef często każe mi zostawać po godzinach. Kiedy protestuję, straszy, że mnie zwolni. Nie mam nic przeciwko temu, aby zostawać dłużej od czasu do czasu, ale nie dwa, trzy razy w tygodniu. Czy rzeczywiście grozi mi zwolnienie, jeżeli sprzeciwię się pracodawcy? Zgodnie z przepisami pracownica, która jest w ciąży, nie może być zatrudniana w godzinach nadliczbowych ani w porze...
Abyś mogła skorzystać z przywilejów , jakie prawo daje kobiecie w ciąży, musisz poinformować pracodawcę o swoim odmiennym stanie. Stosowne zaświadczenie wystawi ci ginekolog lub lekarz pierwszego kontaktu. Pamiętaj, że masz prawo w godzinach pracy zrobić zalecone przez lekarza badania (jeśli nie możesz wykonać ich w innym terminie). Za ten czas należy ci się wynagrodzenie. Czego nie wolno pracodawcy, gdy jesteś w ciąży? Jeśli właśnie spodziewasz się dziecka, a także wtedy, gdy dziecko już jest na świecie, a ty postanowiłaś wrócić do pracy, twój szef nie może: Powierzać ci zadań do wykonania w godzinach nadliczbowych , Zatrudniać cię w nocy, czyli od godziny 22 do 6 rano, Obsadzać cię na stanowisku, na którym panują warunki szkodliwa dla zdrowia lub praca jest uciążliwa (np. w hałasie, przy taśmie). Wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę, ale tylko wtedy, gdy jesteś zatrudniona na czas nieokreślony . W wypadku umowy na czas określony, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży , pracodawca ma obowiązek przedłużyć ją do dnia porodu. Ta zasada nie dotyczy kobiet zatrudnionych na okres próbny krótszy niż miesiąc i na zastępstwo. Są dwa przypadki, gdy pracodawcę nie obowiązuje zakaz zwolnienia: - gdy są przesłanki, by z twojej winy rozwiązać umowę bez wypowiedzenia , bo np. dopuściłaś się naruszenia obowiązków pracowniczych (tzw. zwolnienie dyscyplinarne), - w razie likwidacji lub upadłości zakładu pracy. Czego nie może pracodawca bez zgody kobiety w ciąży? Zatrudnić cię w systemie przerywanego czasu pracy (gdy w ciągu dnia masz jedną kilkugodzinną przerwę), Zlecić ci wyjazdu w delegację poza stałe miejsce zatrudnienia. [CMS_PAGE_BREAK] Jakie obowiązki ma szef, gdy jesteś w ciąży lub urodziłaś? Zorganizować pracę, by wyeliminować...
Będąc świeżo upieczoną mamą z wykształceniem prawniczym, aktualnie „relaksującą się” na urlopie macierzyńskim, uznałam, że mogę zrobić coś jeszcze oprócz zmieniania pieluch. Stworzyłam bloga (www.prawniknamacierzynskim.pl), by za jego pośrednictwem pomagać innym mamom w przedzieraniu się przez gąszcz przepisów prawnych związanych z macierzyństwem , choć nie tylko. Opowiem o prawach, które przysługują ci jako pracownikowi w związku z nową sytuacją życiową, jaką jest ciąża i urodzenie dziecka. Zacznijmy od początku. Dwie kreski na teście Gratulacje! Idź do lekarza po zaświadczenie o ciąży i zanieś je pracodawcy. Pamiętaj, że pierwsza wizyta u lekarza musi przypadać przed upływem 10. tygodnia ciąży, a kolejne przynajmniej raz na trymestr. Udokumentowane wizyty lekarskie w karcie ciąży będą potem warunkiem koniecznym do wypłaty tzw. becikowego . Pracodawca musi wiedzieć, że jesteś w odmiennym stanie, bowiem od tej chwili będziesz objęta szczególną ochroną. Na czym polega ochrona przyszłej mamy? Ciężarnej nie można wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę. Nie będziesz jednak chroniona, gdy: Rażąco naruszyłaś swoje obowiązki i zwolnią cię dyscyplinarnie. Pracodawca ogłosi upadłość lub jest w likwidacji. Jesteś na umowie na czas próbny nie przekraczający jednego miesiąca. Pamiętaj, że gdy zawarłaś umowę na czas określony albo okres próbny przekraczający 1 miesiąc, przepisy chronią cię w mniejszym stopniu. Pracodawca może cię zwolnić, choć nie zawsze – jeśli koniec twojej umowy przypadałby po 3. miesiącu ciąży, to ulegnie ona automatycznemu przedłużeniu aż do dnia porodu. W praktyce oznacza to, że będziesz mieć prawo do zasiłku macierzyńskiego , mimo że twoja umowa o pracę już wygaśnie. Jeżeli w chwili wypowiedzenia umowy nie byłaś jeszcze w ciąży, ale byłaś w tym stanie, gdy umowa o...
